بررسی علت وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) در کودکان و بزرگسالان به همراه درمان‌های خانگی آن
آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب) چیست؟
وقفه تنفسی در خواب، یک اختلال جدی خواب است که زمانی رخ می‌دهد که تنفس شما در طول خواب قطع شود. اگر شما دارای آپنه خواب هستید، تنفس‌تان درحالی‌که خواب هستید، به‌طور مکرر حتی گاهی اوقات تا صدها بار متوقف می‌شود. این بدان معناست که مغز شما و سایر بدن ممکن است اکسیژن کافی دریافت نکند.
انواع آپنه خواب
دو نوع آپنه خواب وجود دارد:
1- آپنه خواب انسدادی (DSA)
شایع‌ترین نوع آپنه خواب است. این نوع از راه تنفس انسدادی ناشی می‌شود، معمولاً زمانی که بافت نرم در پشت گلوی شما در طول خواب متلاشی می‌شود.
2- آپنه خواب مرکزی
وقتی‌که مغزتان به ماهیچه‌ها دستور تنفس را ندهد، آپنه خواب مرکزی رخ می‌دهد. این امر از مشکلی در قسمتی از مغزتان ناشی می‌شود که تنفس را کنترل می‌کند.
علل آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب
آپنه خواب انسدادی، یک اختلال شایع و جدی است که در آن تنفس به‌طور مکرر به مدت 10 ثانیه یا بیشتر در طول خواب متوقف می‌شود. این اختلال از کاهش اکسیژن در خون ناشی می‌شود و می‌تواند افراد خوابیده را در طول شب به‌طور مختصر بیدار کند. آپنه خواب علل احتمالی مختلفی دارد.
علل شایع آپنه خواب در بزرگسالان
در بزرگسالان، شایع‌ترین علت آپنه خواب انسدادی، وزن اضافی و چاقی است که با بافت نرم دهان و گلو مرتبط است. در طول خواب وقتی‌که گلو و ماهیچه‌های زبان در آسایش هستند، این بافت نرم می‌تواند باعث مسدود شدن راه تنفسی شود. اما بسیاری از عوامل دیگر نیز با شرایط بزرگسالان در ارتباط هستند.
علل شایع آپنه خواب در کودکان
در کودکان، علل آپنه خواب انسدادی اغلب شامل لوزه‌ها و یا آدنوئید یا شرایط دندانی مانند پیش دندانی است. موقعیت‌هایی که کمتر رایج هستند عبارت‌اند از یک تومور یا رشد در مجاری تنفسی، و نقص‌های مادرزادی مثل سندرم داون و سندرم پیر رابین.
سندرم داون باعث بزرگ شدن زبان، غدد و لوزه‌ها می‌شود و در مجاری تنفسی فوقانی، صدای ماهیچه را کاهش می‌دهد. سندرم پیر رابین درواقع دارای یک فک تحتانی کوچک است و زبان از بالا به توپی گلو و از پایین به پشت گلو متمایل است. اگرچه چاقی در دوران کودکی ممکن است منجر به آپنه خواب انسدادی شود، اما این بیماری عموماً ارتباط کمتری با شرایط چاقی در مقایسه با چاقی بزرگسالان دارد.
خطرات آپنه خواب
صرف‌نظر از عامل سن، آپنه خواب اگر درمان نشود، می‌تواند به مشکلات جدی ازجمله بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌ها، و مرگ زودرس منجر شود. بنابراین مهم است که هر کسی دارای علائم و نشانه‌های آپنه خواب باشد، مخصوصاً صدای خروپف بلند و بیداری‌های شبانه مکرر همراه با خواب‌آلودگی بیش از حدّ روزانه، ارزیابی پزشکی مناسبی را داشته باشد.
سایر عوامل ریسک برای آپنه خواب
علاوه بر چاقی، سایر ویژگی‌های آناتومیکی همراه با آپنه خواب که بسیاری از آن‌ها ارثی است، شامل یک گلوی باریک، گردن‌کلفت و سر گرد است. عوامل مؤثر ممکن است شامل کم‌کاری تیروئید، رشد بیش‌ازحد و غیرعادی به دلیل تولید بیش‌ازاندازه‌ی هورمون رشد (آکرومگالی)، آلرژی و سایر موقعیت‌های پزشکی مانند انحراف بینی که منجر به انسداد در مجاری هوایی فوقانی می‌شود، است.
در بزرگسالان، عواملی مانند سیگار کشیدن، مصرف بیش از حدّ الکل، و یا استفاده از داروهای مسکّن اغلب با آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب مرتبط است.
چه کسانی مبتلا به وقفه تنفسی در خواب می‌شوند؟
وقفه تنفسی در خواب می‌تواند بر هر کسی در هر سنی، حتی کودکان تأثیرگذار باشد. اگر دارای شرایط زیر هستید، احتمال بیشتری در ابتلا شدن به آن را دارید:
- اگر مرد هستید
- اگر دارای اضافه‌وزن هستید
- اگر بیش از 40 سال سن دارید
- اگر مرد هستید، سایز گردن‌تان 17 اینچ یا بیشتر باشد و اگر زن هستید، سایز گردن‌تان 16 اینچ یا بیشتر باشد
- اگر دارای لوزه‌های بزرگ، زبان بزرگ، یا استخوان فکی کوچک باشید
- اگر دارای سابقه خانوادگی وقفه تنفسی در خواب باشید
- اگر دارای گرفتگی بینی به دلیل انحراف بینی، آلرژی، یا مشکلات سینوسی باشید.
چگونه آپنه خواب بر بدن شما تأثیر می‌گذارد؟
اگر درمان نشوید، آپنه خواب می‌تواند خطر مشکلات سلامتی را افزایش دهد، ازجمله:
- فشارخون بالا
- سکته
- نارسایی قلبی، ضربان قلب نامنظم و حملات قلبی
- دیابت
- افسردگی
- بدتر شدن ADHD
- سردرد
روش‌های درمانی برای آپنه خواب
روش‌های درمانی آپنه خواب از تغییرات سبک زندگی، ازجمله کاهش وزن یا تغییر وضعیت خواب، تا CPAP (فشار مجاری تنفسی مثبت مستمر) و جراحی را پوشش‌دهی می‌کنند.
درمان خانگی آپنه خواب
شما ممکن است بتوانید موارد خفیف وقفه تنفسی در خواب را با تغییر عادت‌هایتان درمان کنید. می‌توانید موارد زیر را امتحان کنید:
- کاهش وزن
- پرهیز از مصرف الکل و قرص‌های خواب‌آور
- تغییر حالات خواب برای بهبود تنفس
- ترک سیگار. سیگار کشیدن می‌تواند ورم را در مجاری تنفسی فوقانی، که ممکن است خروپف کردن و تنفس را بدتر کند، افزایش دهد.
- به پشت خوابیدن خودداری کنید.
انواع جراحی برای درمان وقفه تنفسی در خواب
درصورتی‌که دارای انحراف بینی، لوزه‌های بزرگ، یا استخوان فک پایین با یک وضعیت پیش دندانی که گلوی شما را باریک می‌کند، باشید، برای درمان آپنه خواب نیاز به جراحی دارید. رایج‌ترین روش‌های جراحی آپنه خواب عبارت‌اند از:
- عمل بینی برای رفع انحراف بینی و سایر مشکلات
- روش اووولوپالاتوفارنوگرافی (UPPP) برای از بین بردن بافت نرم در پشت گلو و سقف دهان، راه تنفسی را در دهانه گلو گسترش می‌دهد.
- جراحی جلو آوردن ماگزیلوماندیبولار، برای اصلاح مشکلات صورت و یا موانع انسدادی گلو که به آپنه خواب منجر می‌شود.
منابع:
مطالب مرتبط
زهره عزیزی
ترس، تنها دشمن آدمی است
Fear only enemy of man
