آزمایش‌های انعقادی یا تست زمان پروترومبین PT چیست

نسبت بین المللی INR از روی نتایج تست PT محاسبه گردیده و برای ارزیابی اثر بخشی داروهای ضد انعقادی یا رقیق کننده‌ای هم‌چون وارفارین با نام تجاری کومادین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تست زمان لخته شدن خون فرد را بعد از خون‌گیری اندازه‌گیری می‌کند. اغلب همزمان با تست PT یک تست دیگر به نام PTT یا تست ترومبوپلاستین جزئی انجام می‌شود. این دو تست همراه با یکدیگر مقدار و عملکرد پروتئین‌های انعقادی که با نام فاکتورهای انعقادی شناخته می‌شوند را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. این فاکتورهای انعقادی بخش اعظمی از فرآیند تشکیل لخته‌های خونی بدن را تحت کنترل دارند. که وجود هر یک برای تشکیل مناسب و به موقع لخته‌های بدین بسیار ضروری بوده و از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. 

چه زمانی نیاز به انجام این تست وجود دارد؟

علاوه بر لزوم انجام این تست در زمان مصرف داروهای ضد انعقادی مواردی دیگر وجود دارند که شما را نیازمند انجام این تست می‌کنند. از آن جمله می‌توان به مواردی ذیل اشاره کرد:

• کبودی یا خون‌ریزی های بی‌دلیل 
• خون دماغ
• خون‌ریزی لثه
•  وجود لخته خونی در ورید یا شریان
• بیماری‌های مزمن کبدی که شرایط عادی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند
• یک شرایط بسیار خطرناک به نام لخته‌های درون عروقی منتشر یا DIC که احتمال خون‌ریزی و تشکیل لخته‌های خونی را به دلیل استفاده نامناسب فاکتورهای انعقادی بدن افزایش می‌دهد.
• قبل از انجام جراحی‌های با احتمال خون‌ریزی بالا و یا در افراد با سابقه خون‌ریزی این تست‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.

مقادیر تست PT:

در افراد مصرف کننده داروهای ضد انعقادی هم چون وارفارین نتیجه این تست به صورت مقادیر INR داده خواهد شد. در این افراد مقادیر INR  دو تا سه باید باشد که براساس نیاز به رقیق کننده خون می‌باشد. در افرادی که ریسک بالای تشکیل لخته‌های خونی را دارند، نیاز به INR بالاتر در حدود 2.5 تا 3.5 وجود خواهد داشت. 

محدوده نتایج برای این تست تا حدودی در هر آزمایشگاه متفاوت خواهد بود. افرادی که برای این تست مورد آزمایش قرار می‌گیرند بهتر است برای یک ارزیابی درست تر مقادیر نتیجه آزمایش خود را با بازه مقادیر نرمال آزمایشگاه مورد مقایسه قرار دهند. 

تفسیر نتایج تست PT:

نتیجه PT با زمان طولانی و PTT نرمال: با احتمال بیماری‌های کبدی، کاهش ویتامین K، کاهش یا نقص برخی فاکتورهای انعقادی، احتمال مزمن بودن تشکیل لخته‌های درون عروقی منتشر، درمان با داروی ضد انعقادی وارفارین همراه است.

نتیجه PT نرمال با PTT طولانی: احتمال کاهش یا نقص برخی فاکتورهای انعقادی، بیماری ون ویلبراند، حضور ضد انعقادهای ناشی از بیماری لوپوس، سیستم ایمنی تحریک یافته بر علیه برخی فاکتورهای انعقادی.

نتیجه PT و PTT طولانی: بیماری‌های کبدی شدید، مصرف بیش از حد وارفارین، لخته‌های دورن عروقی منتشر بیش از حد.

برای انجام این تست چه آمادگی هایی مورد نیاز است؟

• برخی از مواد مصرف شده، مانند الکل، می‌تواند نتیجه تست PT و INR تحت تاثیر قرار دهند.
• برخی از آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند نتیجه PT و INR را افزایش دهند.
• باربیتورات ها، قرص‌های ضد بارداری و هورمون درمانی جایگزین (HRT) و ویتامین K (وجود آن در یک مولتی ویتامین و یا مکمل تغذیه‌ای) ممکن است مقادیر نتیجه PT را کاهش دهند.
• غذاهای خاص، مانند گوشت گاو، چای سبز، کلم بروکلی، نخود، کلم پیچ، شلغم، و محصولات سویا، حاوی مقادیر زیادی از ویتامین K می‌باشند و می‌توانند نتیجه PT را تحت تاثیر قرار دهند.
• در افراد مصرف کننده دوز داروهای ضد انعقادی روزانه بهتر است قبل از مصرف آن دوز نمونه گرفته شود. 

 با این که آمادگی بدنی خاصی برای خون‌گیری این تست مورد نیاز نیست. در نهایت می‌توان گفت برای این که نتیجه تست PT و تست PTT شما قابل اعتماد باشد و پزشک بتواند براساس مقادیر مربوطه بهترین درمان را برای شما تجویز نماید، بهتر است نکات بالا رعایت گردد.

شما می‌توانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند نیز استفاده کنید، همچنین قادر خواهید بود آزمایش پروترومبین خود را در تریتا ثبت و بدون نیاز به پزشک، مقادیر موجود در آزمایش خود را تفسیر کنید. لطفا پس از ورود به بخش آزمایشات خون مراجعه کنید.

منابع:

1. https://labtestsonline.org/tests/prothrombin-time-and-international-normalized-ratio-ptinr