عفونت اندوکاردیت قلب چه علائمی دارد و چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اندوکاردیت چیست؟

اندوکاردیت Endocarditis زمانی ایجاد می‌شود که به دنبال یک عفونت باکتریایی در لایه داخلی پوشاننده قلب، التهاب به وجود بیاید. البته این بیماری در افراد با قلب سالم، نادر است. علت اصلی اندوکاردیت رشد بیش از حد باکتریایی است که در محیط خارج و یا داخلی بدن وجود دارند و می‌توانند از طریق پوست بدن و یا هر قسمتی از آن وارد حفره بدنی شده و در جریان خون و یا قلب ایجاد عفونت کنند.

اگرچه سیستم ایمنی بدن در همه حال با این میکروب‌ها و عوامل خارجی مقابله می‌کند ولی در برخی از مواقع از آن‌ها شکست می‌خورد. البته به غیر از مسیرهای دهانی، خوردن و آشامیدن مسیرهای دیگری برای نفوذ میکروب‌ها و قارچ‌ها به درون بدن وجود دارد که می‌توانند وارد جریان خون شوند که عبارتند از:

1. میکروب‌های وارد شده از طریق دهان
2. بهداشت دهانی ضعیف و داشتن بیماری‌های لثه
3. روش‌های دندان‌پزشکی که در آن‌ها قسمتی از لثه بریده می‌شود
4. بیماری‌های منتقله از راه جنسی
5. استفاده از یک سوزن آلوده
6. از طریق سوند ادراری و یا سوزن‌های داخل وریدی

علائم اندوکاردیت یا عفونت قلبی

اندوکاردیت یا عفونت قلبی علائم شدیدی را با خود در پی ندارد بلکه با گذشت زمان پیشرفت کرده و بصورت ناگهانی ظاهر می‌شود. در مراحل اولیه اندوکاردیت، علائمی مشابه با بسیاری از بیماری‌های دیگر را از خود نشان می‌دهد و به همین دلیل است که در بسیاری از موارد تشخیص داده نمی‌شود. بسیاری از علائم آن شبیه به موارد آنفلوانزا یا سایر عفونت‌هایی مانند پنومونی می‌باشد. علائم معمول اندوکاردیت عبارتند از:

• صدای غیرطبیعی قلب
• پوست رنگ پریده
• تب و یا لرز
• تعریق شبانه
• درد عضلانی یا مفصلی
• تهوع و یا کاهش اشتها
• احساس ناخوشایند در قسمت بالای سمت چپ شکم
• کاهش وزن ناخواسته
• تورم ساق پا، پاها یا شکم
• سرفه یا تنگی نفس

علائم اندوکاردیت با شیوع کمتر عبارتند از:

• خون در ادرار
• کاهش وزن
• بزرگی طحال، که حتی ممکن است با لمس کردن احساس شود

تغییرات پوستی

تغییراتی پوستی که ممکن است در عفونت قلب ایجاد شود عبارتند از: لکه‌های قرمز و صورتی رنگ زیر پوست در مناطق انگشتان دست و پا. نقاط قرمز یا صورتی رنگ ریز در رگ‌های خونی که نشان از پارگی مویرگ‌های خونی بوده که معمولا در سفیدی چشم، در داخل گونه‌ها، بر روی سقف دهان و یا بر روی سینه ظاهر می‌شوند.

علائم و نشانه‌های اندوکاردیت عفونی از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. هم‌چنین ممکن است با گذشت زمان و بر اساس وضعیت سلامتی فرد نیز این علائم با تغییراتی همراه گردند. اگر در افراد با سابقه بیماری‌های قلبی عروقی و یا جراحی قلب، هر گونه علائم ذکر شده مشاهده شد، باید زیر نظر پزشک مورد بررسی قرار گیرد.

ریسک فاکتورهای ابتلا به اندوکاردیت قلبی

• داروهای تزریقی داخل وریدی با سوزن آلوده به باکتری‌ها یا قارچ‌ها
• آسیب یا بیماری‌های دریچه‌ای قلب که آن‌ها را مستعد ابتلا به اندوکاردیت می‌کند
• آسیب بافتی ناشی از ابتلا به اندوکاردیت در گذشته
• بیماری‌های مادرزادی قلب
• داشتن دریچه قلب مصنوعی

تشخیص اندوکاردیت

1- تست خونی

اگر پزشک مشکوک به یک اندوکاردیت قلبی شود احتمالا یک آزمایش کشت خون از شما درخواست خواهد کرد.

2- عکس از قفسه سینه

مشکلات ریه می‌توانند به علت بیماری‌های قلبی به وجود بیایند و یا برخی از آن‌ها می‌توانند علائم مشابه با اندوکاردیت را ایجاد کنند یکی از این موارد ادم ریوی می‌باشد که می‌توان با عکس از قفسه سینه آن را از عفونت قلبی متمایز کرد.

3- نوار قلبی

یک نوار قلبی به وضوح می‌تواند نوسانات و ضربانات عادی و غیرعادی را نشان دهد.

4- اکوی قفسه سینه

این روش برای مشاهده حرکات قلبی و بررسی دریچه‌ها و وضعیت آن می‌باشد.

5- اکو مری

اگرچه با اکوی قفسه سینه تا حدودی می‌توان به وضعیت قلبی پی برد ولی با این حال نمی‌تواند جواب قطعی و قابل اطمینانی را به پزشک ارائه دهد بنابراین یک اکو از راه مری برای بررسی دقیق‌تر قلب تجویز می‌گردد.

روش‌های درمانی اندوکاردیت

1. درمان با دوزهای دقیق آنتی بیوتیکی
2. جراحی در مواردی که اندوکاریت باعث آسیب بافت و یا دریچه‌های قلبی شده باشد که در آن برای اصلاح این ضایعات، جراحی صورت می‌گیرد.

عوارض اندوکاردیت درمان نشده

با گسترش عفونت‌ها و آسیب‌های وارده به قلب برخی از عوارض به دنبال اندوکاردیت ایجاد می‌گردد که می‌توان به فیبریلاسیون دهلیزی که تغییرات غیرعادی در ریتم قلب، تشکیل لخته‌های خونی، آسیب به سایر اندام‌ها و حتی زردی اشاره نمود. خون آلوده و یا لخته‌های ایجاد شده می‌توانند با جریان خون به سایر نقاط بدن حرکت کرده و ایجاد عوارضی مانند آمبولی کنند. سایر اندام‌هایی که می‌توانند تحت تاثیر قرار بگیرند عبارتند از:

1. کلیه‌ها، که ممکن است دچار التهاب شده، باعث ایجاد بیماری گلومرولونفریت شوند
2. ریه‌ها
3. مغز
4. استخوانها، به خصوص ستون فقرات که ممکن است آلوده شوند و استئومیلیت ایجاد شود
5. عوارض شدیدتر گسترش اندوکاردیت ممکن است شامل سکته مغزی و نارسایی قلبی گردد.

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/endocarditis