اوتیسم یک وضعیت پیچیده عصبی-رفتاری است که شامل اختلالاتی در زمینه برقراری روابط اجتماعی، به کارگیری مهارتهای کلامی و سایر ارتباطات با محیط پیرامون میباشد و خود را به صورت انجام رفتارهای کلیشهای یا سختی در صحبت کردن نشان میدهد. از آنجایی که اوتیسم در افراد مختلف دارای نشانههای متفاوتی میباشد به آن اختلال طیف اوتیسم (ASD) میگویند. این طیف گسترده از علائم شامل موارد مهارتی و سطوح مختلفی از اختلالات میباشد. اختلال طیف اوتیسم میتواند شامل اختلالات حرکتی-رفتاری محدود تا معلولیت های شدیدی باشد که این افراد را نیازمند به مراقبت و نگهداری در مراکز توانبخشی میکند.
همانطور که گفته شد، سطح اختلال افراد دارای اوتیسم متفاوت است، اما به طور کلی این افراد در مهارتهایی همچون کشیدن، نوشتن، ساخت موسیقی، حل مسئله، یا حفظ کردن با مشکل مواجه هستند. سطح این اختلالات با انجام تستهای هوش سنجی، به صورت خفیف، متوسط و شدید مشخص میشود.
کودکانی که دارای اختلال اوتیسم هستند در برقراری ارتباط با محیط پیرامون خود با دشواریهایی روبرو هستند. به طور مثال، آنها نمیتوانند بفهمند که افراد درمورد موضوعی خاص چطور فکر میکنند یا چه احساسی دارند. این مسئله باعث میشود آنها نتوانند افکار و احساسات خود را، چه از طریق کلام و چه از طریق رفتارهای ظاهری همچون لبخند زدن، اخم کردن، و ... به درستی بروز دهند.
12 نشانه اوتیسم که والدین باید آنها را جدی بگیرند
یک کودک مبتلا به اختلال اوتیسم بسیار حساس است و ممکن است به راحتی دچار مشکل شود، به طور مثال، مواردی پیش پا افتاده همچون صداها، بوها، نگاهها و لمس شدنهایی که ممکن است از نظر سایر افراد بسیار عادی جلوه کند باعث ترس و گاهی حتی باعث احساس درد، در این افراد شود.
یک کودک اتیستیک ممکن است حرکاتی تکراری و کلیشهای از خود بروز دهد، حرکاتی همچون جنبیدن، راه رفتنهای بی هدف، یا حرکت ضربه زدن با دست. همچنین، آنها ممکن است در مقابل افراد، اشیا و شرایط عکس العملهایی غیر عادی از خود نشان دهند، از آن جمله میتوان به چسبیدن به وسیلهای خاص، مقاومت در برابر تغییر در امور عادی زندگی خود، یا بروز رفتارهای پرخاشگرانه و خودزنی اشاره کرد.
این در حالی ست که گاهی این افراد ممکن است هیچ توجهی به محیط پیرامون خود، افراد، اشیا و اتفاقات نداشته باشند. افراد اتیستیک همچنین گاهی ممکن است دچار تشنج شوند، البته باید توجه داشت در برخی موارد ممکن است تشنج تا سنین بزرگسالی در این افراد مشاهده نشود.
نشانههای اختلال اوتیسم به طور معمول طی سه ماه اول زندگی خود را نشان میدهند. برخی کودکان در هنگام تولد علائمی را بروز میدهند. برخی دیگر در چند ماه اول زندگی رشدی عادی دارند، اما پس از 18 الی 36 ماهگی ممکن است به صورت ناگهانی علائم اوتیسم در این کودکان بروز کند.
لازم به ذکر است که اختلال اوتیسم در پسران، چهار برابر دختران است.
به طور کلی، اوتیسم ارتباطی با نژاد یا سبک زندگی بخصوصی ندارد، اما محققان بر این باورند که ترکیب برخی ژنهای خاص ممکن است باعث تولد کودکی مبتلا به اختلال اوتیسم شود.
همچنین عواملی وجود دارند که باعث افزایش احتمال تولد کودکی اتیستیک میشود. به طور مثال، در زنان و مردانی که در سنین بالا اقدام به بچهدار شدن میکنند احتمال تولد فرزندی مبتلا به اوتیسم بیشتر است. مادرانی که طی دوران بارداری خود، برخی مواد شیمیایی یا داروهای خاص را مصرف کنند احتمال ایجاد اختلال اوتیسم را در فرزند خود بالا میبرند، از جمله این مواد میتوان به الکل اشاره کرد. یا چنانچه مادری طی دوران بارداری خود مبتلا به دیابت یا چاقی باشد، یا داروهای ضد تشنج مصرف کند میتواند احتمال ایجاد این اختلال را در کودک خود افزایش دهد.
به طور کلی علت اصلی بروز اختلال اوتیسم در افراد مشخص نیست. اما محققان عقیده دارند ایجاد برخی ناهنجاریها در بخشهای خاصی از مغز که مرتبط به احساسات و فرآیند یادگیری زبان و استفاده از این مهارت برای صحبت کردن است در ایجاد اختلال اوتیسم نقش دارد.