همانژیوم چیست و چگونه درمان می‌شود؟

همانژیوم یا همانژیوم اطفال موضوع این نوشتار است. احتمالاً شما نیز به دنبال کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد همانژیوم هستید که وارد این صفحه شده‌اید. اگر چنین است با ما تا انتهای این نوشتار از تریتا همراه باشید تا به همراه یک‌دیگر مروری داشته باشیم بر چیستی همانژیوم، علل، عوامل و روش‌های درمان آن.

همانژیوم چیست؟

همانژیوم به توده‌ها یا تومورهای غیر سرطانی رگ‌های خونی گفته می‌شود. این تومورها شایع‌ترین تومورها در میان کودکان هستند و خبر خوبی که در ارتباط با آن‌ها وجود دارد این است که عمدتاً بدون درمان خاصی از بین می‌روند.

در اغلب موارد تومورهای مربوط به همانژیوم مشکل خاصی برای کودکان ایجاد نمی‌کنند، با این حال در برخی موارد دیده شده که با خون‌ریزی و حتی درد همراه هستند. علاوه بر خون‌ریزی و درد، بسته به اندازه و محل آن‌ها ممکن است موجب ظاهری زشت و زننده شوند. گفتنی است که گاه همانژیوم همراه است با تومورهایی بر روی برخی از اندام‌های داخلی از جمله کبد، مغز و دستگاه گوارش. خوشبختانه همانژیوم داخلی نیز معمولاً خطر و مشکلی در پی ندارد.

همانژیوم چگونه گسترش می‌یابد؟

1- همانژیوم پوستی

همانژیوم پوستی زمانی گسترش می‌یابد که اجتماع غیرطبیعی رگ‌های خونی در یک نقطه از پوست وجود داشته باشد. متخصصین مطمئن نیستند که چرا گاه در یکی از نقاط بدن چنین اجتماعی از رگ‌های خونی ایجاد می‌شود، اما آن‌ها باور دارند که این امر به واسطه‌ی یک پروتئین‌های خاصی که در جفت در طی دوران بارداری تولید می‌شوند ایجاد می‌گردد. در واقع این امر مربوط است به زمانی که کودک هنوز به دنیا نیامده و در رحم مادر است.

2- همانژیوم کبدی

اما همانژیوم کبدی روی سطح کبد ایجاد می‌شود و به نظر می‌رسد که آن‌ها به استروژن حساس هستند. توضیح آن که در دوران یائسگی برای بسیاری از زنان استروژن تجویز می‌شود تا علائم ناشی از کاهش استروژن در آن‌ها از بین برود. اما این استروژن تجویزی با ورود به بدن موجب تحریک همانژیوم کبدی شده و آن را افزایش می‌دهد. در ضمن مصرف قرص‌های ضد بارداری نیز می‌تواند در گسترش همانژیوم کبدی نقش داشته باشد.

علائم همانژیوم

همانژیوم معمولاً علامت خاصی ایجاد نمی‌کند، اما در کل علامت اصلی همانژیوم پوستی وجود توده‌های قرمز روی پوست است. در واقع به سبب قرمز و کوچک بودن همانژیوم‌های پوستی گاه به آن‌ها همانژیوم‌های توت فرنگی نیز گفته می‌شود. این توده‌ها عمدتاً بر روی سر و گردن ایجاد می‌شوند.

اما همانژیوم داخلی عمدتاً بدون علامت است مگر آن که یا همانژیوم خیلی بزرگ شود و یا آن که تعداد همانژیوم‌ها زیاد شود. در چنین شرایطی، برخی علائم بروز می‌کنند از جمله:

1. حالت تهوع
2. استفراغ
3. از دست دادن اشتها
4. کاهش وزن ناگهانی
5. احساس پری در شکم

تشخیص همانژیوم

هیچ آزمایش اختصاصی و ویژه‌ای برای تشخیص همانژیوم پوستی وجود ندارد، بلکه پزشک از طریق تست‌های بصری و بررسی‌های خود می‌تواند همانژیوم پوستی را تشخیص دهد. اما برای تشخیص همانژیوم داخلی از آزمایش‌هایی مانند ام.آر.آی، سی.تی اسکن و حتی سونوگرافی استفاده می‌شود.

علل و عوامل همانژیوم

در مورد علل همانژیوم در بالا در قسمت عوامل گسترش آن صحبت شد و گفته شد که دقیقاً مشخص نیست که همانژیوم از چه چیزی ایجاد می‌شود، هر چند که برخی باور دارند که کارِ پروتئین است. اما یک سری عوامل هستند که استعداد ابتلا به همانژیوم را افزایش می‌دهند از جمله:

• مؤنث بودن
• نارس بودن نوزاد
• سفید بودن نوزاد

درمان همانژیوم

یک همانژیوم کوچک به درمان خاصی نیاز ندارد و پس از مدتی خود به خود از بین می‌رود، اما همانژیوم بزرگ به درمان نیاز دارد و باید از یک سری چیزها استفاده کرد تا از بین رود. برخی از درمان‌های مفید برای همانژیوم بزرگ عبارت‌اند از:

1. داروهای کورتیکواستروئید (کورتیکواستروئیدها را معمولاً به همانژیوم تزریق می‌کنند تا هم فرآیند رشد آن‌ها متوقف شود و هم آن که التهاب از بین برود.)
2. مسدودکننده‌های بتا (مسدودکننده‌های بتا مانند ژل تیمولول نیز در برخی موارد برای درمان همانژیوم‌های کوچک و سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دارو معمولاً برای 6 الی 12 ماه و مصرف هر روزه تجویز می‌شود.)
3. لیزر درمانی (گاهی نیز از لیزر برای کاهش قرمزی و یا در کل برای از بین بردن همانژیوم استفاده می‌شود.)
4. ژل بکاپلرمین (یک نوع ژل وجود دارد که از آن نیز برای درمان همانژیوم استفاده می‌شود. این ژل با نام بکاپلرمین در واقع برای مواردی که همانژیوم به زخم تبدیل شده کاربرد دارد و روی خودِ همانژیوم تأثیر درمانی ندارد.)
5. جراحی (اگر همانژیوم بزرگ باشد یا آن که در محل حساسی قرار گرفته باشد ممکن است پزشک برای درمان آن از جراحی استفاده کند.)

همانژیوم داخلی نیز در صورت بزرگ بودن به درمان نیاز دارد و اصلی‌ترین درمان هم جراحی است: یا جراحی خود همانژیوم و یا جراحی عضوی که درگیر همانژیوم شده است.

سخن آخر

همانژیوم در کل چیز خطرناکی نیست و در اغلب موارد نیز خود به خود از بین می‌رود. اما در کل بهتر است برای هر نوع همانژیوم در هر جای بدن با پزشک مشورت کنید تا تصمیم نهایی را پزشک اتخاذ کند.

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/hemangioma#treatment
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hemangioma/symptoms-causes/syc-20352334