با عوامل و علامت‌های نارسایی حاد کلیه آشنا شوید و از پیشرفت آن جلوگیری کنید

بررسی اجمالی

هنگامی که کلیه‌های شما به طور ناگهانی توانایی فیلتر کردن مواد زائد از خون شما را از دست می‌دهند، نارسایی حاد کلیه رخ می‌دهد. هنگامی که کلیه‌های شما توانایی فیلتر کردن خود را از دست می‌دهند، سطوح خطرناکی از مواد زائد می‌توانند جمع شوند و ترکیب شیمیایی خون شما ممکن است از تعادل خارج شود.

این نوع نارسایی که هم‌چنین به نام آسیب حاد کلیه نیز شناخته می‌شود به سرعت رشد می‌کند، معمولا کمتر از چند روز. این اختلال در افرادی که در حال حاضر در بیمارستان بستری هستند، به ویژه در افرادی که به شدت بیمار هستند و نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند، رایج‌تر است.

نارسایی حاد کلیه می‌تواند کشنده باشد و نیاز به درمان ویژه دارد. با این وجود، نارسایی حاد کلیه ممکن است برگشت پذیر باشد. اگر وضعیت سلامتی خوبی داشته باشید، ممکن است عملکرد کلیه‌های شما به طور نرمال یا نزدیک به نرمال بهبود یابد.

علائم نارسایی حاد کلیه

علائم و نشانه‌های نارسایی حاد کلیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاهش دفع ادرار، هرچند گاهی اوقات میزان دفع در نرمال باقی می‌ماند.
• احتباس مایع، باعث تورم در مچ پا و پاها می‌شود
• تنگی نفس
• خستگی
• گیجی
• حالت تهوع
• ضعف
• ضربان قلب نامنظم
• درد یا فشار قفسه سینه
• تشنج یا کما در موارد شدید

گاهی اوقات نارسایی حاد کلیه هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند و از طریق تست‌های آزمایشگاهی که به دلیل دیگری انجام می‌شوند، تشخیص داده می‌شود.

علت به وجود آدمدن نارسایی حاد کلیه چیست

این اختلال ممکن است رخ دهد زمانی که:

• شما شرایطی دارید که جریان خون کلیه‌ها را کندتر می‌کند.
• شما آسیب مستقیم به کلیه‌های خود را تجربه کنید.
• لوله‌های زهکشی ادرار کلیه شما (حالب‌ها) مسدود شده‌اند و مواد زائد نمی‌توانند از طریق ادرار از بدن شما خارج شوند.
• اختلال جریان خون کلیه‌ها

بیماری‌ها و شرایطی که ممکن است جریان خون کلیه‌ها را آهسته کند و منجر به آسیب کلیه شود

• از دست دادن خون یا مایع
• داروهای فشارخون
• حمله قلبی
• بیماری قلبی
• عفونت
• نارسایی کبد
• استفاده از آسپرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin IB، دیگران)، ناپروکسن سدیم (Aleve، دیگران) یا داروهای مرتبط
• واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)
• سوختگی شدید
• کم آبی شدید بدن
• آسیب به کلیه‌ها

بیماری‌ها، شرایط و عواملی که ممکن است به کلیه‌ها آسیب برساند و منجر به نارسایی حاد کلیه شود

• لخته‌های خون در سیاهرگ‌ها و سرخرگ‌های داخل و اطراف کلیه‌ها
• رسوبات کلسترول که جریان خون را در کلیه‌ها متوقف می‌کند
• گلومرولونفریت، التهاب فیلترهای کوچک در کلیه‌ها (گلومرول‌ها)
• سندرم اورمیک همولیتیک، یک بیماری که ناشی از تخریب زودرس سلول‌های قرمز خون است.
• عفونت
• لوپوس، اختلال سیستم ایمنی بدن که باعث گلومرولونفریت می‌شود.
• داروها، مانند برخی از داروهای شیمی درمانی، آنتی بیوتیک‌ها و رنگ‌های مورد استفاده در آزمایشات تصویربرداری.
• اسکلرودرمی، یک گروه از بیماری‌های نادر که بر روی پوست و بافت همبند تاثیر می‌گذارد.
• پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک، یک بیماری نادر خون است.
• سموم، الکل، فلزات سنگین و کوکائین.
• تخریب بافت عضلانی (رابدومیولیز) که منجر به آسیب کلیه ناشی از سموم حاصل از تخریب بافت ماهیچه می‌شود.
• تخریب سلول‌های تومور (سندرم لیز تومور)، که منجر به انتشار سمومی می‌شود که می‌تواند باعث آسیب کلیه شود.
• انسداد ادرار در کلیه‌ها.

بیماری‌ها و شرایطی که باعث ممانعت از عبور ادرار در خارج از بدن (انسداد ادرار) می‌شود و می‌تواند منجر به آسیب حاد کلیه شود

• سرطان مثانه
• لخته‌های خون در مجاری ادراری.
• سرطان دهانه رحم
• سرطان کولون
• پروستات بزرگ شده
• سنگ کلیه
• آسیب‌های عصبی مربوط به عصب هایی است که مثانه را کنترل می‌کنند.
• سرطان پروستات

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم یا نشانه‌های نارسایی حاد کلیه را دارید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید یا به دنبال مراقبت‌های ویژه باشید.

عوامل افزایش دهنده نارسایی حاد کلیه

نارسایی حاد کلیه تقریبا همیشه در ارتباط با بیماری یا رویداد پزشکی دیگر رخ می‌دهد. شرایطی که خطر ابتلا به نارسایی حاد کلیه را افزایش می‌دهد عبارتند از:

• بستری شدن در بیمارستان، به ویژه برای یک وضعیت جدی که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد
• سن بالا
• مسدود شدن عروق خونی در دست‌ها یا پاهایتان(بیماری شریانی محیطی)
• دیابت
• فشارخون بالا
• نارسایی قلب
• بیماری‌های کلیه
• بیماری‌های کبدی
• برخی از سرطان ها و درمان‌های آن‌ها

نارسایی حاد کلیه می‌تواند به کدام ارگان‌های بدن آسیب بزند؟

عوارض احتمالی نارسایی حاد کلیه عبارتند از:

1- احتباس مایع

نارسایی حاد کلیه ممکن است منجر به تجمع مایع در ریه‌های شما شود که می‌تواند باعث کوتاهی تنفس شود.

2- درد قفسه سینه

اگر پوششی که قلب شما را می پوشاند (پریکارد) ملتهب شود، ممکن است درد قفسه سینه را تجربه کنید.

3- ضعف عضلانی

هنگامی که مایعات و الکترولیت‌های بدن‌تان (ترکیب شیمیایی خون) از تعادل خارج می‌شوند، می‌تواند منجر به ضعف عضلات شود.

4- آسیب دائمی کلیه

گاهی اوقات نارسایی حاد کلیه باعث از دست رفتن دائمی کارکرد کلیه یا مرحله پایانی بیماری کلیوی می‌شود. افراد مبتلا به بیماری کلیوی در مرحله پایانی نیاز به پیوند کلیه برای زنده ماندن نیاز دارند و یا باید به طور دائمی دیالیز دیالیز شوند. دیالیز به یک فرآیند فیلتراسیون مکانیکی که برای حذف سموم و مواد زائد از بدن استفاده می‌شود گفته می‌شود.

نارسایی حاد کلیه می‌تواند منجر به از دست دادن عملکرد کلیه و در نهایت مرگ شود.

پیشگیری از نارسایی حاد کلیه

معمولا پیش‌بینی یا جلوگیری از نارسایی حاد کلیه مشکل است. اما با مراقبت از کلیه‌ها می‌توانید ریسک ابتلای خود را کاهش دهید. سعی کنید:

1. به تاریخ انقضای داروهای ضد دردی که بدون نسخه دریافت می‌کنید، توجه داشته باشید.
2. دستورالعمل‌هایی که در داروهای ضد درد بدون نسخه مانند آسپرین، استامینوفن (تیلنول، دیگران)، ایبوپروفن (Advil، Motrin IB، دیگران) و ناپروکسن سدیم (Aleve) وجود دارد با دقت بخوانید و انجامش دهید. مصرف بیش از حد این داروها ممکن است ریسک آسیب کلیه را افزایش دهد. به خصوص اگر شما مبتلا به بیماری کلیوی، دیابت یا فشارخون بالا هستید.
3. برای کنترل بیماری کلیوی و سایر شرایط مزمن، با پزشک خود همکاری کنید. اگر بیماری کلیوی یا وضعیت دیگری داردید که ریسک ابتلا به نارسایی حاد کلیه را افزایش می‌دهد، مانند دیابت یا فشارخون بالا، از اهداف درمان پیروی کنید و از توصیه‌های پزشکان خود برای مدیریت وضعیت خود پیروی کنید.
4. ایجاد یک سبک زندگی سالم را در اولویت قرار دهید. فعال باشید؛ یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.

منابع:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-failure/symptoms-causes/syc-20369048