آشنایی بیشتر با علائم مننژیت درکودکان و بزرگسالان و نحوه تشخیص آن

مننژیت چیست؟

مننژیت نوعی بیماری است که می‌تواند کودکان و بزرگسالان را مبتلا سازد. به عنوان شایع‌ترین عوامل ایجاد آن می‌توان به باکتری‌ها و یا عوامل ویروسی غیرمعمول اشاره کرد. عوامل باکتریایی می‌توانند عوارض قابل توجه‌تری از این بیماری مانند از دست دادن هوشیاری و تشنج را ایجاد کنند که حتی در صورت عدم درمان می‌توانند کشنده باشند. تشخیص زودهنگام و شناسایی دقیق علت مننژیت مهم است چرا که مدیریت بیماری مننژیت تا حدود زیادی بستگی به شدت علائم و علت بیماری دارد.

علائم مننژیت

علائم مننژیت ممکن است در طی چند ساعت و یا حتی در طی چند روز وخامت یابند. مننژیت در کودکان شایع‌تر است، اگر چه بزرگسالان و نوجوانان نیز می‌توانند به مننژیت مبتلا شوند. علائم مننژیت عبارتند از:

• سردرد شدید. سردرد خفیف یا متوسط ​​می‌توانند جزء علائم اولیه به حساب آیند
• سردرد همراه با حساسیت به نور
• گرفتگی گردن. کودکان ممکن است سر خود را به سمت عقب به حالت کمانی شکل خم نمایند و در هنگام تلاش برای خم کردن سر به سمت قفسه سینه از درد شکایت کنند.
• تب، از درجه پایین 38.5 تا 40 درجه
• تحریک‌پذیری و بی‌قراری
• خستگی یا خواب آلودگی
• تهوع یا استفراغ
• جوش‌های پوستی که معمولا قرمز بوده و در هنگام فشار دادن به رنگ سفید تغییر نمی‌یابند که این حالت در مننژیت مننگوکوکی Meningococcus شایع‌تر است
• تشنج
• تغییر وضعیت ذهنی، مانند سردرگمی، بی‌حالی، هذیان، توهم یا حتی کما
• نوزادان تازه متولد شده و کودکان مبتلا به مننژیت، علائم عمومی مننژیت را از خود نشان نمی‌دهند در عوض، آن‌ها ممکن است ایرادگیری، خستگی بیش از حد، کاهش خوردن و نوشیدن و استفراغ را تجربه کنند. قسمت نرم جمجمه ممکن است در آن‌ها به شکل برآمده دیده شود.

تشخیص مننژیت

تشخیص زود هنگام و درمان مننژیت می‌تواند به جلوگیری از عوارض آن کمک کند. به طور معمول، مننژیت را می‌توان با بررسی سابقه بیمار و معاینه بالینی تشخیص داد. اما اغلب برای تایید مننژیت و شناسایی عامل عفونی برای درمان بهینه، معاینه لازم است.

1- معاینه بالینی

پزشک میزان سفتی گردن و پشت فرد را مورد بررسی قرار خواهد داد. در هنگام باز کردن زانوها و خم کردن لگن درد احساس می‌گردد. به همین ترتیب در هنگام خم کردن سر به سمت قفسه سینه همراه با درد و خم کردن آن به سمت پشت بدون تجربه درد خواهد بود. با مشاهده چنین علائمی، پزشک می‌تواند به مننژیت مشکوک گردد.

2- تصویربرداری

آزمایشات تصویربرداری مانند سی.تی.اسکن مغز، MRI مغزی و MRI ستون فقرات در ارزیابی شرایط می‌توانند مفید واقع شوند. البته این آزمایشات تصویربرداری می‌توانند در بررسی سایر علل احتمالی و یا التهاب بافت مننژ مغز نیز موثر باشند.

3- نمونه‌برداری از آب نخاع

جمع آوری نمونه آب نخاع به عنوان یکی از آزمایشات موثر در تشخیص مننژیت به کار می‌رود. در این روش مقداری از نمونه آب نخاع با وارد کردن سوزنی باریک و بلند به درون ستون مهره‌های کمری و وارد شدن به کانال نخاعی، جمع آوری می‌گردد. مایع نخاعی تهیه شده برای بررسی‌های دقیق‌تر زیر میکروسکوپ و یا کشت سلولی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درمان مننژیت

درمان مننژیت بستگی به شدت و علت بیماری دارد. دارو ممکن است تنها برای درمان عفونت کافی نباشد، و برای کاهش التهاب و کنترل علائم تجویز گردد. اولین قدم از داروهای تجویزی داروهای کاهش دهنده تب و یا همان تب‌بُرها خواهند بود. در صورت علت باکتریایی گروهی از داروهای آنتی بیوتیکی برای حذف عوامل باکتریایی تجویز خواهند گردید.

در موارد مننژیت ویروسی، درمان‌های آنتی بیوتیکی موثر نبوده و هدف اول درمان در درجه اول مراقبت‌های حمایتی خواهد بود. در صورتی که مننژیت ناشی از بیماری‌های خود ایمنی مانند سارکوئیدوز یا واکنش‌های دارویی باشد، استروئیدها یا داروهای ضد التهابی می‌توانند برای کاهش التهاب استفاده شوند. برخی از واکسن‌های موجود در دوران کودکی تا حدود زیادی می‌توانند از ابتلا به عوامل مننژیتی پیشگیری کنند.

منابع:

1. https://www.verywellhealth.com/meningitis-overview-2632037