چگونه در طول دوران بارداری، بیماری دیابت را مدیریت کنیم؟

دیابت بیماری از موارد بسیار مهم است که در آن بدن به دلیل کمبود انسولین و یا عدم کارایی آن قادر به کنترل میزان قند خون نیست. دیابت شایع‌ترین عارضه پزشکی در دوران بارداری است که در 3.3درصذ تولد نوزادان اتفاق می‌افتد.

دیابت چه علل و علائمی دارد؟

در حالت کلی دیابت به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود. دیابت نوع 1 یک بیماری خود‌ایمن است که نیاز به مصرف روزانه انسولین دارد. علائم دیابت نوع 1 ممکن است شامل افزایش تشنگی و تکرر ادرار، گرسنگی ثابت، کاهش وزن، تاری دید و خستگی شدید باشد. این نوع دیابت اغلب در دوران کودکی و در بزرگسالان جوان تشخیص داده می‌شود. حدود 5 تا 10 درصد موارد تشخیصی را به خود اختصاص می‌دهد.

دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابت است که حدود 90 تا 95 درصد موارد دیابت را در ایالات متحده تشکیل می‌دهد. علائم دیابت نوع 2 عبارتند از عفونت مثانه یا کلیه که به آرامی بهبود می‌یابد، افزایش تشنگی و تکرر ادرار، گرسنگی و خستگی مداوم است. این نوع از دیابت اغلب با افزایش سن، چاقی، سابقه خانوادگی، سابقه قبلی دیابت بارداری، عدم فعالیت فیزیکی همراه است و می‌تواند در گروه‌های قومی خاص شایع باشد.

دیابت بارداری GDM. در این وضعیت قند خون بالا رفته و دیگر علائم مربوط به دیابت در دوران بارداری مشاهده می‌شود. دیابت بارداری در زنانی دیده می‌شود که سابقه ابتلای به دیابت نداشته و هیچ نوعی از دیابت را نداشته اند. از هر 100 زن باردار 3 الی 9 نفر به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند.

چگونه پیش دیابت یا دیابتی که از قبل وجود دارد، در دوران بارداری درمان می‌شوند؟

این که در حال تلاش برای باردار شدن هستید یا دوران بارداری خود را می‌گذارنید، در نهایت درمان دیابت در دوران بارداری بهترین کلید سلامتی شما و فرزندتان است.

• سعی کنید برای تنظیم سطح قند خون خود ویزیت‌های منظم پزشکی داشته باشید. چکاب‌های منظم پزشکی و کنترل دقیق سطح قند خون برای سلامتی شما و فرزندتان ضروری می‌باشد.
• برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب از متخصصین تغذیه کمک بخواهید. از یک تغذیه مناسب برای کنترل قند خون قبل و بعد از تخمک‌گذاری استفاده کنید.
• اگر دارویی برای دیابت مصرف می‌کنید و یا شرایط جسمانی خاصی دارید، حتما با پزشک متخصص زنان در میان بگذارید.
• در صورت داشتن دیابت، تحت نظر دو پزشک متخصص زنان و متخصص غدد قرار بگیرید.
• فعالیت‌های جسمانی خود را حفظ کنید. برای داشتن یک بارداری بی‌خطر، بهتر است فعالیت بدنی داشته باشید.

کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) و افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) چیست و چگونه می‌توانند بر حاملگی تاثیر بگذارند؟

کاهش قند خون و یا افزایش قند خون هر دو شرایطی هستند که در زنان مبتلا به پیش دیابت به وجود می آیند. هیپوگلیسمی در زمان کاهش بسیار سطح قند خون، اتفاق می‌افتد. هنگامی که سطح قند خون پایین است، بدن نمی‌تواند انرژی مورد نیاز خود را دریافت کند.

ممکن است در این حالت شرایط زیر را تجربه کنید:

• تجربه تاری دید
• داشتن خستگی بدون دلیل
• نگرانی در مورد تغییرات ناگهانی در خلق و خو

هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون می‌توانند توسط موارد زیر آغاز گردند:

• کاهش صرف وعده غذایی یا حذف آن
• خوردن وعده‌های غذایی خیلی کم
• فعالیت‌های بیش از حد بدنی

به طور معمول، قند خون پایین با خوردن یا نوشیدن مواد قنددار و شیرین مانند آب پرتقال درمان می‌شوند. هایپرگلیسمی یا قند خون بالا زمانی اتفاق می‌افتد که بدن انسولین کافی نداشته و یا نتواند به درستی از آن استفاده کند.

در این حالت ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• تشنگی همیشگی
• کاهش ناگهانی وزن

قند خون بالا می‌تواند توسط موارد زیر آغاز گردد:

• نبود تعادل در صرف وعده‌های غذایی
• اختلال در مقادیر انسولین
• استرس
• بیماری
• نداشتن فعالیت‌های بدنی

به طور معمول، با تنظیم مقدار دوز انسولین، قند خون بالا درمان می‌شود.

آیا خطر ابتلا به دیابت در کودک نارس وجود دارد؟

هنگامی که مادر مبتلا به دیابت است، چندین خطر بالقوه منفی برای سلامت نوزاد وجود دارد.

ماکروسومیا Macrosomia. شرایطی است که در آن به علت عبور بیش از حد انسولین از جفت، نوزاد بیش از حد بزرگ می‌شود. یک نوزاد بزرگ می‌تواند زایمان طبیعی را با دشواری همراه سازد و خطر آسیب به کودک در طی تولد را افزایش می‌دهد.

هیپوگلیسمی یا قند خون پایین. به علت سطوح بالای انسولین، ممکن است پس از مدت کوتاهی از تولد نوزاد ایجاد شود. کنترل قند خون می‌تواند به کاهش خطر ابتلای نوزاد به قند خون پایین کمک شایانی نماید.

یرقان. رنگ زرد پوست و چشم که گاهی اوقات می‌تواند با دیابت بارداری همراه باشد. متخصصین اطفال در جهت کاهش بروز این وضعیت برای نوزاد اقدامات لازم را انجام خواهند داد.

چه اقدامات دیگری را می‌توان انجام داد؟

چند مورد دیگر وجود دارد که باید آن‌ها را در ذهن خود داشته باشید:

1. در طول فرآیند زایمان، گلوکز خون باید برای یک زایمان بی‌خطر بطور مداوم تحت کنترل قرار بگیرد. تیم پزشکی تمامی اقدامات لازم را برای کاهش نگرانی شما انجام خواهند داد.
2. مراقبت‌های بعد از زایمان را تکمیل کنید. برای اینکار و برای رسیدن به وزن ایده‌آل، ورزش روزانه و تغذیه مناسب را در برنامه روزانه خود بگنجانید. مراقبت‌های بدنی بعد از زایمان برای مدیریت سطح گلوکز و حفظ سلامتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
3. بعد از تولد نوزاد از بهترین مواد غذایی برای تغذیه او استفاده کنید. برخی مطالعات نشان دهنده کاهش خطر ابتلا به دیابت در نوزادان تغذیه شده با شیر مادر هستند.

هر ساله هزاران زن قادر به مدیریت مطلوب دیابت خود در دوران بارداری هستند. به خاطر داشته باشید که سطح قند خون خود را مدیریت کنید. از تغذیه مناسب و ورزش استفاده کنید. از چکاب‌های منظم پزشکی استفاده کنید. مدیریت مداوم دیابت کلید مهم سلامتی و موفقیت برای حاملگی‌های آینده است.

منابع:

1. http://americanpregnancy.org/pregnancy-complications/diabetes-during-pregnancy/
2. https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=90&ContentID=P02444