RBC در آزمایش خون چیست؟

گلبول‌های قرمز خون و وظایف آن‌ها

منظور از این پارامتر تعداد گلبول‌های قرمز خون می‌باشد. سلول‌های قرمز خون بیشترین سلول‌های خونی را تشکیل می‌دهند. سلول‌هایی بدون هسته هستند. در شرایط طبیعی قطر آن‌ها بطور متوسط ۷٫۵ میکرون می‌باشد. اگر اندازه سلول کوچک‌تر از ۶ میکرون باشد میکروسیت و اگر بزرگتر از ۹ میکرون باشد، ماکروسیت نامیده می‌شوند.

شکل سلول‌های قرمز خون

گلبول‌های قرمز سلول‌هایی قابل انعطاف هستند که ضمن عبور از مویرگ‌ها بهم چسبیده و به صورت میله‌ای استوانه‌ای درمی‌آیند که رولکس نامیده می‌شود.

اندازه و تعداد سلول‌های قرمز خون

محل ساخته شدن این گلبول‌ها در افراد بالغ مغز استخوان می‌باشد. گلبول‌های قرمز در زیر میکروسکوپ به رنگ زرد نارنجی دیده می‌شوند. تعداد گویچه‌های قرمز در حالت طبیعی در خون زنان ۳٫۶ تا ۵٫۵ میلیون در هر میکرولیتر و در خون مردان ۴٫۱ تا ۶ میلیون در هر میکرولیتر است نسبت حجم سلول‌های خون به کل خون برحسب درصد را هماتوکریت می‌نامیم. هماتوکریت در زنان سالم و بالغ ۴۵ تا ۳۵ درصد و در مردان سالم و بالغ ۵۰ تا ۴۰ درصد است.

وظایف سلول‌های قرمز خون

کار اصلی گلبول‌های قرمز انتقال اکسیژن از ریه به بافتها، جهت متابولیسم است. هم‌چنین انتقال بخشی از گازکربنیک بافت‌ها به ریه بوسیله گلبول‌های قرمز انجام می‌شود. گویچه‌های قرمز خون حاوی مولکول پیچیده‌ای به نام هموگلوبین می‌باشد که از یک قسمت پروتئینی به نام گلوبین و یک رنگ دانه آهن‌دار به نام هم تشکیل شده است.

عوامل افزایش RBC

تعداد گلبول‌های قرمز RBC ممکن است افزایش یابد که به آن پلی سیتمی یا اریترمی می گویند که دو نوع است:

1. پلی سیتمی فیزیولوژیک که در اثر نیاز بدن به اکسیژن ایجاد می‌شود مثل ورزشکاران یا کسانی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند.
2. پلی سیتمی ورا (حقیقی) که در اثر سرطانی شدن سلول‌های ایجاد کننده گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود.

علاوه بر این بیماری‌های ریوی یا کلا هر نوع بیماری‌ای که هیپوکسی مزمن (کمبود اکسیژن طولانی مدت در بدن) ایجاد می‌کند، مثلا بیماری‌ مادرزادی قلبی

عوامل کاهش RBC

خون‌ریزی‌های گوارشی یا خون‌ریزی‌‌های واضح از محل زخم، سوءتغذیه و فقر آهن یا کمبود ویتامین B12، شکستن سلول‌های خونی یا همولیز در اثر بعضی بیماری‌های خاص مثل فاوسیم، بعضی مشکلات ژنتیکی مثل گلبول‌های قرمز سلول داسی‌شکل و مشکلات مغز استخوان باعث پایین آمدن مقدار گلبول‌های قرمز می‌شوند.

نارسایی و بعضی مشکلات کلیوی، بیماری‌های مزمن و تومورهای سرطانی و هم‌چنین بیماری‌های روماتوئید و خوردن داروهایی مثل کلرامفنیکل باعث کاهش RBC می‌شود.

نکات جالب در مورد گلبول‌های قرمز خون

• گلبول قرمز به طور طبیعی بعد از تولید در مغز استخوان 120 روز در خون زندگی می‌کند و در آخر عمر خود خرد می‌شود و به عناصر سازنده‌اش تبدیل می‌شود.
• مقدار RBC‌ها در طی بارداری به طور طبیعی کمی کمتر نشان داده می‌شود چون حجم مایع خون افزایش پیدا کرده است.
• عدد RBC در واقع مقدار دقیق گلبول‌های قرمز در 1میلی‌لیتر خون محیطی است.
• بسته به آزمایشگاه و نوع کیت مورد استفاده، ممکن است مقیاس شمارش این سلول فرق کند.
• خوردن داروهایی مثل کلرامفنیکل هم باعث کاهش RBC می‌شود.

شما می‌توانید به سادگی با عضویت در تریتا و با ورود به بخش کاربری از امکانات سامانه پزشک هوشمند نیز استفاده کنید، همچنین شما قادر خواهید بود آزمایش RBC خود را در تریتا ثبت و بدون نیاز به پزشک، مقادیر موجود در آزمایش را تفسیر کنید.

منابع:

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Red_blood_cell