فاکتور بازوفیل در آزمایش خون چیست؟
بازوفیل چیست؟
بازوفیل‌ها از انواع گلبول‌های سفید خون هستند که در مغز استخوان تولید می‌شوند. بدن انواع مختلفی از گلبول‌های سفید را تولید می‌کند که در عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش مهمی را بازی می‌کنند. پزشک ممکن است از شما بخواهد آزمایش بازوفیل دهید تا به این ترتیب بتواند برخی مشکلات خاص مرتبط با سلامت شما را شناسایی کند. بالا بودن سطح بازوفیل می‌تواند نشان دهنده وجود بیماری‌های خودایمنی یا یکی از انواع بیماری‌های مربوط به خون باشد.
گلبول‌های سفید از طریق مبارزه با عوامل مهاجم، مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها به سلامت بدن کمک می‌کنند. بازوفیل‌ها در دسته‌ای از گلبول‌های سفید قرار دارند که گرانولوسیت نامیده می‌شوند. سایر اجزای گرانولویست‌ها، نوتروفیل‌ها و ائوزینوفیل‌ها هستند.
گرانولویست‌ها دارای گرانول هستند که آن‌ها در ترشح ترکیبات مهم کمک می‌کنند. گرانول‌های موجود در بازوفیل‌ها دارای هپارین و سایر مولکول‌هایی هستند که در التهاب‌ها نقش آفرینی می‌کنند.
عملکرد بازوفیل‌ها
وجود بازوفیل‌ها جهت ارائه پاسخ مناسب سیستم ایمنی در برابر ذرات مهاجم بسیار مهم است. پاسخ بدن به پاتوژن‌ها نیز وابسته به وجود بازوفیل‌ها است. زمانی که یک آلرژن (ترکیب ایجاد کننده آلرژی) وارد بدن می‌شود، سیستم ایمنی با به دام انداختن و حذف آن، از بدن در برابر این ترکیبات محافظت می‌کند.
زمانی که بدن در حال انجام واکنش ایمنی است، بازوفیل‌ها ماده‌ای به نام هیستامین ترشح می‌کنند که باعث ایجاد تورم خواهد شد. علاوه بر این‌ها، بازوفیل نقش مهمی در جلوگیری از لخته شدن خون بازی می‌کند. هپارین موجود در این نوع گلبول‌ها یک رقیق کننده طبیعی خون است و از جریان یافتن خون به خارج از بدن جلوگیری می‌کند.
آزمایش‌های مربوط به بازوفیل
پزشکان عقیده دارند نقش بازوفیل در بدن واکنشی است، به این معنا که تعداد آن‌ها به دلیل هجوم عوامل مهاجم یا یک بیماری مزمن ممکن است بالا یا پایین برود. این ویژگی به پزشکان اجازه می‌دهد که از آزمایش بازوفیل به منظور تشخیص بیماری و واکنش‌های آلرژیک مزمن استفاده کنند.
پزشکان می‌توانند از آزمایش شمارش اجزای خون (CBC) به منظور بررسی سطح بازوفیل‌ها استفاده کنند. بالا یا پایین بودن سطح بازوفیل‌ها ممکن است باعث شود پزشک به منظور بررسی بهتر به بیمار دستور انجام آزمایش‌های بیشتری بدهد.
در برخی موارد ممکن است به منظور شمارش بازوفیل‌ها به آزمایش شمارش گلبول‌های سفید (WBC) نیاز باشد. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند به اطلاعات دقیق‌تری در ارتباط با سطح بازوفیل‌ها دست یابد. هم‌چنین پزشک ممکن است درخواست آزمایش خاصی از وضعیت فعالیت بازوفیل‌ها (BAT) بدهد تا بتواند به بررسی برخی آلرژن‌ها بپردازد.
سطح استاندارد بازوفیل‌ها
علیرغم داشتن نقش مهم در عملکرد سیستم ایمنی، بازوفیل‌ها درصد کمی از اجزای خون را تشکیل می‌دهند. در یک نتیجه آزمایش نرمال، مقدار آن‌ها ممکن است کمتر از 0.5 درصد از کل اجزای خون باشد.
علت بالا رفتن سطح بازوفیل‌ها
بالا بودن سطح بازوفیل‌ها شرایطی است که با نام بازوفیلیا شناخته می‌شود و این شرایط نیز می‌تواند علل مختلفی داشته باشد، از جمله:
1- التهاب‌های خودایمنی
واکنش‌های ایمنی یا بیماری‌های خود ایمنی که باعث ایجاد التهاب مزمن می‌شوند، عبارتند از:
- آرتروز روماتیسمی
- لوپوس
- بیماری‌های التهاب روده، مانند بیماری کولون یا کولیت اولسراتیو
- دیابت
- آلرژی یا آسم
2- کم کاری تیروئید
بالا بودن سطح بازوفیل گاهی نشانه کم کاری تیروئید است. این شرایط زمانی ایجاد می‌شود که بدن قادر نباشد به میزان کافی هورمون تیروئید ترشح کند. این شرایط باعث می‌شود عملکرد کلی بدن افت کند. کم کاری تیروئید علائم مختلفی دارد، از جمله:
- اضافه کردن وزن
- احساس خستگی
- گرفتگی عضلات
- تورم صورت
- یبوست
- احساس ضعف
- احساس سرما
برخی افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است علائمی همچون آسیب دیدگی در پوست و مو را نیز تجربه کنند. در این حالت پوست ممکن است خشک یا سخت شود، موها نیز در این شرایط لطافت خود را از دست می‌دهند، خشک و شکننده خواهند شد.
3- بیماری‌های میلوپرولیفریتیو
این بیماری‌ها بر گلبول‌های سفید خون تاثیر می‌گذارند و ممکن است باعث بالا رفتن سطح بازوفیل‌های خون شوند. بیماری‌های میلوپرولیفریتیو عبارتند از:
- میلوفیبروز: در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، بافت فیبروز کم کم جای سلول‌های سازنده خون در مغز استخوان را خواهد گرفت. این اختلال ممکن است منجر به تغییر شکل سلول‌های خونی و کم خونی شود.
- ترومبوسیتمیا: این بیماری باعث می‌شود بدن بیش از حد مورد نیاز پلاکت بسازد، تولید بیش از اندازه پلاکت باعث لخته شدن خون می‌شود. هم‌چنین این شرایط می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در سیستم گردش خون و سیستم عصبی شود.
- پلی سیتمی ورا: یک بیماری خونی که در آن مغز استخوان بیش از حد مورد نیاز گلبول قرمز می‌سازد.
4- سرطان
در برخی موارد نادر، بالا بودن سطح بازوفیل خون می‌تواند نشان دهنده برخی انواع سرطان خون باشد، از جمله لوکمی ولنفوما.
علت پایین بودن سطح بازوفیل خون
بازوپنیا شرایطی است که در آن سطح بازوفیل‌های خون پایین‌تر از حد استاندارد هستند. زمانی که یک بازوفیل در پاسخ به عوامل مهاجم یا التهاب، گرانول ترشح می‌کند، فضای بازوفیل خالی می‌شود. بازوفیل‌های خالی در آزمایش خون نشان داده نمی‌شوند.
به این ترتیب ممکن است در نتیجه آزمایش خون شما تعداد بازوفیل‌ها پایین‌تر از حد استاندارد نشان داده شوند. شرایطی که طی آن تعداد بازوفیل‌های خون کاهش پیدا می‌کنند عبارتند از:
1- پرکاری تیروئید
زمانی که تیروئید شما بیش از حد مورد نیاز هورمون تیروئید ترشح کند، سرعت عملکرد بدن افزایش می‌یابد. پرکاری تیروئید می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد، از جمله:
- افزایش فشارخون
- افزایش ضربان قلب
- کاهش وزن و دشواری در اضافه کردن وزن
- تعرق بیش از حد یا احساس ناراحتی در هوای گرم
2- واکنش‌های آلرژیک
پایین بودن سطح بازوفیل‌ها می‌تواند به دلیل واکنش نشان دادن بدن به عوامل آلرژیک باشد، این پاسخ‌دهی با ترشح هیستامین توسط بازوفیل‌ها همراه است. علائم واکنش آلرژیک بدن عبارتند از:
- قرمزی و تورم چشم
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- داشتن ترشحات تنفسی
- کهیر
3- عفونت
بازوفیل‌ها از اجزای کلیدی در سیستم ایمنی به شمار می‌روند، بنابراین پایین بودن سطح بازوفیل نشانه‌ای از مبارزه بدن در برابر عوامل عفونی است. در این شرایط، پزشک پس از انجام آزمایش و اطمینان یافتن از وجود عفونت در بدن، برای شما دارو و استراحت تجویز می‌کند تا عوامل مهاجم از بدن شما به صورت کامل حذف شوند.
منابع:
مطالب مرتبط
سارا خانی
کارشناس میکروبیولوژی
Microbiology expert
