اریتم گرهی Erythema nodosum یک بیماری التهابی سلولهای چربی زیر پوست میباشد. این بیماری موجب تشکیل گرههای قرمز و دردناک بر روی پا، خصوصاً ساق پا میشود. این بیماری یک پاسخ ایمنی به انواع مختلفی از محرکها است همچنین احتمال بروز آن در دختران و خانمهای 40-12 سال زیادتر است.
علائم آن میتواند از قرمز تا آبی کبود رنگ باشد. معمولاً مسطح و بدون تورم هستند و در موارد شدید میتواند کل سطح ساق پا و به طور نادرتر تا انگشتان پا و بازوها کشیده شوند. لکههای ایجاد شده ممکن است تا چند هفته باقی بمانند. ممکن است با تب همراه باشد ممکن است در نگاه اول احساس شود که سلولیت یا گزش حشره، ترومبوفلبیت و عفونت قارچی پوستی باشد اما اینطور نیست.
شایعترین علل عفونی ایجاد کننده، فارنژیت استرپتوکوکی گروه A، مایکوباکتریوم لپره ، یرسینیا و کوکسیدیومایکوزیس است. این بیماری میتواند اولین تظاهر از یک بیماری التهابی نظیر بیماری التهابی روده، سارکوئیدوز، یا اسپوندیلوآرتروپاتی باشد که میتواند متعاقب مصرف سولفونامیدها، فنی توئین یا داروهای ضد بارداری خوراکی ایجاد شود.
این بیماری عوارض مختلفی دارد و انتظار نمیرود که بر اثر اریتم گرهی عارضهای بهوجود بیاید اما امکان دارد برحسب علت زمینهساز عوارضی رخ دهند، از این رو توصیه میشود به محض دیدن علائم این بیماری به پزشک متخصص مراجعه و نسبت به درمان اقدام کنید.
آزمایش خون و عکسبرداری از قفسه سینه، 2 راه تشخیص این بیماری است که با بررسی میزان پادتن ضد استرپتوکوک یا بررسی سرعت رسوب گلبولهای قرمز و بررسی وجود سارکوئیدوز یا سل میتوان آن را تشخیص داد.
با روشهایی ساده میتوان اقدام به درمان این بیماری شدید کرد. پا را بالا نگه دارید، از باند الاستیک یا جورابهای مناسب برای حفاظت از پا استفاده کنید، حتیالمقدور داروهایی که باعث بروز این بیماری میشوند را متوقف کنید.
مصرف کمپرس مرطوب یکی از راههای درمانی برای کاهش درد و بهبود بیماری است. لازم به ذکر است در صورتی که علت شناسایی شده باشد، میتوان آن را حذف یا درمان نمود.
یکی دیگر از راهها غوطهور کردن پا در آب است. کمپرس آب گرم معمولاً برای تخفیف درد یا التهاب بهتر است اما برای کاهش خارش بهتر است از کمپرس آب خنک استفاده شود.
مصرف داروهای موضعی در بهبود این بیماری کمککننده نیست اما اگر این بیماری شدت پیدا کند. پزشکان کورتیکواستروئیدها را تجویز میکنند. برای درد و ناراحتی خفیف میتوان از آسپیرین پوششدار استفاده کرد، امکان دارد داروهای دیگری برای رفع درد تجویز شوند که باتوجه به شدت بیماری نوع آن متفاوت است.