اسطوخودوس یکی از گیاهان دارویی شناخته شده است که در اکثر مقالات پزشکی نامی از آن وجود دارد. تقریبا ۴۰ گیاه در خانواده نعناع وجود دارد که از لحاظ فنی با نام اسطوخودوس طبقهندی میشوند هر چند رایجترین شکل آن Lavandula angustifolia است. این گونه در اروپا، آفریقا، مدیترانه و بخشهایی از آسیا یافت میشود. دلیل کاربرد گسترده این گیاه، طیف وسیعی از مزایای موجود است.
این گیاه سرشار از روغنهای ضروری است که میتواند اثر قدرتمندی بر روی بدن داشته باشد. یکی از مشکلاتی که در مورد اسطوخودوس وجود دارد این است که میتواند به سرعت رشد کند و توسعه یابد. این موضوع باعث میشود این گیاه به عنوان علف هرز در بخشهایی از جهان شناخته شود.
گیاه اسطوخدوس برای مصارف پوست و زیبایی کاربرد دارد و معمولا برای تولید رایحهی خوش و شامپوها بهمنظور پاکسازی پوست استفاده میشود. اسطوخدوس بدون نیاز به تجویز پزشک به فروش میرسد. برخی از گونههای این گیاه وجود دارند که از آنها برای اضافه کردن عطر و طعم جدید به غذاها و خوراکیها استفاده میشود.
از جمله خواص اسطوخدوس برای مصارف دارویی میتوان به درمان اضطراب، عفونتهای قارچی، ریزش مو و انواع زخمها اشاره کرد. تحقیقاتی در زمینهی تأثیر اسطوخدوس برای درمان افسردگی، فشارخون بالا، حالت تهوع، دردهای قاعدگی، اگزما و بسیاری از بیماریهای دیگر انجام شده است.
اما هنوز به نتیجهی قابلقبولی نرسیده و بهنظر نمیرسد که این گیاه در درمان این بیماریها تأثیر داشته باشد. سازمان غذا و داروی آمریکا اسطوخدوس را تأیید نکرده است و نمیتوان از آن بهعنوان داروی تأیید و تجویزشده استفاده کرد.
نتایج برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف دمنوش اسطوخدوس در برطرف کردن مشکلات گوارشی مثل استفراغ، حالت تهوع، گاز روده، درد معده و تورم شکمی نقش دارد. اسطوخدوس همچنین برای کاهش سردرد، رگبهرگ شدن مفاصل، دندان درد و جراحت نیز توصیه میشود. از دیگر خواص اسطوخدوس میتوان به جلوگیری از ریزش مو اشاره کرد.
روشهای زیادی برای استفاده از اسطوخودوس برای تسکین اضطراب و استرس وجود دارد. ترکیبات آلی طبیعی در این گیاه و گلهای آن میتواند بسیار شگفت انگیز باشد. این مواد میتوانند باعث تسکین بدن و ذهن شوند و اضطراب را کمتر کرده و خلق و خو را تعادل ببخشند. علاوه بر کاربردهای موضعی این گیاه، شما میتوانید از چای اسطوخودوس نیز استفاده کنید.
اگر به طور منظم با بیخوابی دست و پنجه نرم میکنید، آپنه خواب دارید یا الگوی خواب بیقرار را تجربه میکنید میتوانید از اسطوخودوس استفاده کنید. گلهای این گیاه را در آب داغ بریزید و سپس بنوشید. این موضوع میتواند خواب را تحریک کند. تاثیر گلهای این گیاه بر روی سیستم عصبی اشکار است و میتواند به از بین رفتن افکار منفی نیز کمک کند.
روغن اسطوخدوس میتواند در مقابله با عفونتهای مقاوم در برابر داروهای ضدقارچی مؤثر باشد. روغن اسطوخدوس میتواند انواع مختلفی از آسیبهایی را که باعث بیماریهای پوستی میشوند را از بین ببرد.
روغن ضروری اسطوخدوس که از تقطیر گونهی Lavandula (لاواندولا) به دست میآید، در نابود کردن پوستهی سلولهای قارچی نقش دارد و به همین دلیل میتواند در درمان عفونتهای قارچی مؤثر باشد. روغن گونهی لاواندودا بسیار قوی بوده و برای درمان طیف گستردهای از بیماریهای قارچی کاربرد دارد.
هر فردی به دنبال یک روش قابل اعتماد برای آرامسازی بدن و ذهن خود است. اسطوخودوس میتواند این موارد را برای شما تامین کند. اگر گلهای آن را به حمام خود اضافه کنید میتوانید از ترکیبات ضد التهابی آن برای کاهش التهاب بهرهمند شوید. خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی اسطوخودوس بسیار قوی است.
یک روش آسان برای مراقبت از پوست استفاده از اسپری گلهای اسطوخودوس است. زمانی که احساس میکنید پوستتان خشک شده یا تحریکپذیر است، کافی است کمی اسطوخودوس روی آن اسپری کنید و از اثر سریع آن لذت ببرید. این ماده میتواند برای شرایط مزمنی همچون پسوریازیس، اگزما و آکنه مفید باشد.
اگر از ریزش مو یا شرایط دیگری که بر روی کیفیت موها اثر میگذارد رنج میبرید، از شامپوی اسطوخودوس استفاده کنید. برخی از محصولات آرایشی طبیعی میتوانند گرانقیمت باشند. با این حال میتوانید گلهای اسطوخودوس را خیس کنید و آن را بر روی مو اعمال نمایید. این گزینه نیز همانند شامپوی اسطوخودوس عمل میکند. چنین ترکیبی برای رشد فولیکولها عالی است.
برای تهیه ماسک صورت اسطوخودوس به این مواد نیاز داریم:
همه مواد لازم را با هم در یک کاسه مخلوط کرده و در طول شب در یخچال نگهداری کنید. قبل از استفاده، صورت خود را به خوبی با آب شسته و بسیار آهسته خشک کنید. مطمئن شوید که این ماسک بیش از حد رقیق یا غلیظ نیست. ماسک را به میزان برابر روی صورت و گردن گذاشته و اجازه دهید 20 دقیقه بر روی پوست بماند و سپس با آب بشویید.
اگرچه بیشتر افراد از اسطوخودوس برای آرامسازی خود استفاده میکنند اما اثرات آن برای ضد عفونی کردن عالی است. بیشتر افراد برگهای خرد شده اسطوخودوس را بر روی زخم اعمال میکنند.
کیفیت آرام کنندگی اسطوخودوس که از ترکیبات طبیعی و آنتی اکسیدانهای موجود در آن ناشی میشود میتواند با کاهش فشارخون و کم کردن فشار رگهای خونی، سلامت قلب را بهبود ببخشد. این موضوع باعث پیشگیری از مشکلات قلبی عروقی همچون سکته و حملات قلبی میشود.
به اعتقاد درمانگران طب سنتی در جهان، نوشیدن عصاره تهیه شده از برگهای گیاه اسطوخودوس تاثیر زیادی در بهبود و تسکین سردرد دارد. این نوشیدنی توسط بسیاری از درمانگران شیوههای درمانی طب مکمل برای درمان سردرد به ویژه سردردهای میگرنی کاربردی اعجاب انگیز دارد.
این داروی گیاهی اگر چه طعمی تلخ و گس دارد اما خاصیت و تاثیرگذاری آن چنان زیاد است که بسیاری از بیماران تلخی آن را تحمل میکنند. اما در صورتی که برخی از بیماران قادر نباشند گسی و تلخی عصاره اسطخودوس را تحمل کنند کافی است این عصاره را رقیق کرده و آن را میل کنند.
پلی فنولهایی که در این گیاه یافت میشود اثرات زیادی بر روی بدن دارد. این ماده مانع از توسعه باکتریهای مضر و تجمع گاز در روده میشود. این موضوع باعث تسکین ناراحتی های معده، کاهش نفخ و از بین رفتن درد و گرفتگی شکم میشود. جویدن برگ اسطوخودوس یا نوشیدن چای آن نیز میتواند موثر باشد.
مورچهها از عصاره و روغنهای گیاهی بیزارند و زمانی که با روغن گیاه اسطوخودوس از آنها پذیرایی کنید، پا به فرار میگذارند. 5 قطره روغن گیاه اسطوخودوس، 10 قطره روغن (عصاره) نعنای تند و یک چهارم لیتر الکل 40 درجه را در یک آب پاش بریزید و روزانه چندینبار به محل تجمع مورچهها بپاشید. چند روز این کار ادامه دهید خواهید دید که مورچهها به جای دیگری نقل مکان میکنند.
اگر به خانواده نعناع حساسیت دارید ممکن است بعد از مصرف اسطوخودوس نیز اثرات و عوارض جانبی مرتبط با آن را تجربه نمایید. این عوارض معمولا شامل یبوست، سردرد و افزایش اشتها هستند. کاربرد موضعی اسطوخودوس میتواند باعث تحریک و قرمزی پوست در این افراد شود.
بیخطر بودن مصرف اسطوخدوس در دوران بارداری و شیردهی نیز هنوز تأیید نشده است. بنابراین قبل از مصرف روغن یا گیاه اسطوخودوس در این دوران، حتما با پزشک خود مشورت کنید. اسطوخودوس میتواند به کند شدن سیستم عصبی مرکزی منجر شود؛ به همین دلیل پزشکان به بیماران توصیه میکنند که حداقل دو هفته قبل از عمل جراحی، از اسطوخدوس استفاده نکنند.