آشنایی با خواص شگفت‌انگیز گیاه رزماری

خواص گیاه رزماری؛ معجزه طبیعت

رزماری از گیاهان مناطق مدیترانه‌ای بوده و یکی از گیاهان رایجی است که برای مقاصد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه ارزشمند نه تنها بو و طعم خاصی دارد بلکه دارای مزایای بسیاری برای سلامتی است. نام علمی این گیاه چند ساله و چوبی Rosmarinus officinalis می‌باشد اما بیشتر افراد آن را با نام رزماری می‌شناسند.

همانند سایر گیاهان مفید، رزماری نیز در خانواده‌ی نعناع جای گرفته است اما عطر و طعم مشخصه‌ی آن را ندارد. رزماری دارای طعم تلخ و گرم است و استفاده از آن در سس، سوپ، خورش، کباب و چاشنی بسیار رایج است.

خواص بی‌شمار گیاه رزماری

اگرچه مقادیر کمی از رزماری که به عنوان طعم دهنده در غذاها استفاده می‌شود، نمی‌تواند تاثیر زیادی بر روی بدن داشته باشد اما اضافه کردن مرتب برگ آن به غذاها می‌تواند مزایای بسیاری داشته باشد. این گیاه در واقع یکی از فوق العاده‌ترین و قوی‌ترین گیاهان دارویی و روغن‌‌های ضروری بر روی کره زمین است!

رزماری با داشتن آنتی اکسیدان ORAC، قدرت مبارزه باور نکردنی با رادیکال‌های آزاد را دارد. این گیاه همیشه‌ سبز، هزاران سال است که برای بهبود حافظه، تسکین مشکلات هاضمه، تقویت سیستم ایمنی و تسکین درد مورد استفاده قرار گرفته ‌است.

جلوگیری از ریزش مو و افزایش رشد مو

آلوپسی آندروژنیک (Androgenetic alopecia) که معمولا به عنوان طاسی شناخته می‌شود، نوعی ریزش مو است که به نظر می‌رسد به مسائل ژنتیکی و هورمون جنسی مربوط می‌شود. بر اساس تحقیقات صورت گرفته در سال 2015، استفاده از روغن رزماری می‌تواند در تقویت رشد موها، نقش موثری داشته باشد.

مصرف رزماری باعث تقویت حافظه می‌شود

هزاران سال است که دانشمندان یونانی برای بهبود حافظه و تقویت توانایی ذهنی از رزماری یاد می‌کنند. گفته می‌شود رزماری به تقویت حافظه، افزایش هوش و افزایش تمرکز کمک می‌کند. با اینکه بسیاری از تأثیرات رزماری بر مغز هنوز در مرحله‌ی پژوهش و مطالعه قرار دارند، اما بررسی‌ها نشان از تأثیر آن در افزایش سلامت حافظه دارد.

رزماری در افزایش فعالیت شناختی افراد مسن و کسانی‌ که از اختلالات حاد شناختی مانند آلزایمر و زوال عقل رنج می‌برند، مؤثر است.

استفاده از روغن رزماری موجب تقویت کبد و سم‌زدایی بدن می‌شود

رزماری خاصیت ادرار آوری دارد. این امر به خروج مؤثر سموم از بدن به‌وسیله‌ی ادرار کمک می‌کند. علاوه‌بر این مصرف منظم رزماری با افزایش نرخ خروج آب از بدن، می‌تواند به دفع عوامل بیماری‌زا، نمک‌ها، سموم و حتی چربی اضافی از بدن کمک کند.

هم‌چنین سرعت بازسازی کبد نسبت‌به سایر اعضای بدن آهسته‌‌تر است. رزماری به عنوان پاک کننده و تقویت کننده کبد نیز شناخته شده است و می‌تواند روند بازسازی و سلامت کبد را تسریع ببخشد و در کاهش سیروز (التهاب شدید کبد) مؤثر باشد.

تسکین دردهای معده با مصرف رزماری

به‌طور سنتی در برخی فرهنگ‌ها از رزماری به‌عنوان درمان معده‌درد، یبوست، نفخ و اسهال استفاده می‌شود. این ویژگی‌ها تا حد زیادی به‌خاطر خاصیت ضدالتهابی رزماری است. بنابراین افزودن رزماری به رژیم غذایی‌تان می‌تواند به‌سرعت موجب تنظیم حرکات روده‌ای و سیستم گوارشی‌تان شود.

رزماری سطح کورتیزول را در بدن کاهش می‌دهد

تنها عطر رزماری می‌تواند به بهبود حال روحی، ذهنی و کاهش استرس‌ در افراد مبتلا به اضطراب مزمن و عدم تعادل هورمون‌های استرس کمک کند. مصرف موضعی رزماری به‌شکل برخی پمادها نیز می‌تواند همین خاصیت را بر جای بگذارد. هم‌چنین با اینکه هدف اصلی استفاده از روغن رزماری در رایحه‌درمانی بهبود حال روحی و استرس نیست، ولی به این منظور هم از آن استفاده می‌شود.

یک مطالعه انجام شده در دانشکده دندانپزشکی ژاپن، نشان داد که چگونه رزماری بر روی سطح کورتیزول بزاق (هورمون استرس) بر روی ۲۲ تن از داوطلبان سالم تاثیر گذاشت.کاهش این هورمون از بدن در برابر بیماری مزمن ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت می‌ کند.

مبارزه با سرطان با استفاده از مصرف رزماری

علاوه بر آنتی ‌اکسیدان غنی، رزماری به خاطر خواص ضد سرطانی و ضد التهابی‌اش شناخته شده و مشهور است. یکی از اجزای اصلی فعال رزماری، کارنوزول است. براساس یک مقاله که اخیرا در مجله Cancer Letters منتشر شده ‌است، کارنوزول برای خاصیت ضد سرطان پروستات، سرطان سینه، سرطان پوست، سرطان خون و سرطان روده با نتایج امید بخش ارزیابی شده ‌است.

هم‌چنین این گیاه به عنوان یک عامل موثر گیاهی ضد التهابی و ضد تومور شناخته شده است. هم‌چنین برخی تحقیقان نشان داده است اضافه کردن عصاره رزماری در طبخ غذاها، می‌تواند شکل‌گیری عوامل سرطان‌زا را در طول پخت و پز کاهش دهد.

برای تقویت دستگاه ایمنی از رزماری استفاده کنید

ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در گیاه رزماری می‌توانند پس از دستگاه ایمنی، دومین سد دفاعی بدن باشند و رزماری سرشار از این ترکیبات قدرتمند است. رزمارینیک اسید، کافئیک اسید، بتولینیک اسید و کارنوزول ازجمله‌ ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در رزماری هستند.

نحوه استفاده از روغن رزماری

رزماری را می‌توان به روش‌های مختلف استفاده کرد. بیشترین و بهترین کاربرد رزماری در آشپزی به‌عنوان چاشنی نهایی و ابزاری برای تزئین بشقاب‌های غذا است. می‌توان رزماری را همراه با غذا پخت، ولی این کار باعث ازبین‌رفتن بخشی از ترکیبات مفید موجود در آن می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود برای استفاده از خواص رزماری، آن را در معرض حرارت بالا قرار ندهید.

اگر قصد پختن رزماری را دارید، می‌توانید آن را در سوپ‌ها و خورشت‌ها بریزید. مصرف موضعی رزماری نیز کاربرد دیگر آن است. از رزماری در خوشبوکننده‌‌های هوا و به‌عنوان ماسک برای پوست نیز استفاده می‌شود.

برای بهبود حافظه ۳ قطره روغن رزماری را با یک قاشق چای‌خوری روغن نارگیل مخلوط کنید و به مدت ۱ ساعت در روز در فضا پخش کنید یا به گردن‌تان بمالید.

برای تقویت رشد موهای سر سعی کنید موهای‌تان را با روغن رزماری یا اسطوخدوس درمان کنید. هم‌چنین می‌توانید از دستور العمل شامپو نعناع رزماری خانگی خود که یکی دیگر از روش‌های عالی برای ترکیب رزماری در روال معمول پوست و افزایش مو است، برای این منظور استفاده کنید.

برای تقویت سلامت پروستات دو قطره روغن رزماری را با نصف قاشق چای‌خوری روغن حامل مخلوط کنید و به قسمت زیر بیضه‌ها بمالید. از روغن حامل برای رقیق کردن روغن اسانس و «انتقال» کردن آن به پوست استفاده می‌شود، زیرا روغن‌های اسانس، قوی بوده و مالیدن آن‌ها به‌طور مستقیم بر روی پوست می‌تواند آزاردهنده باشد.

برای کاهش درد دو قطره روغن رزماری، ۲ قطره روغن نعناع و ۱ قاشق چای‌خوری روغن نارگیل را مخلوط کنید و برای افزایش گردش خون و کاهش التهاب بر روی ماهیچه‌ها و مفاصل دردناک بمالید.

به جهت بهبود عملکرد گلبول‌های قرمز ۳ قطره روغن رزماری را با یک چهارم قاشق چای‌خوری روغن نارگیل مخلوط کرده و دوبار در روز بر روی قسمت کیسه صفرا بمالید.

عوارض احتمالی رزماری

روغن رزماری بسیار قوی است و نباید به‌صورت خوراکی مصرف شود. اما مصرف رزماری در غذاها خطری ندارد. اگر به سایر گیاهان خانواده نعناع، حساسیت دارید، ممکن است به مصرف خوراکی یا موضعی رزماری هم حساسیت داشته باشید، اما معمولا واکنش‌های آلرژیک نسبت‌به رزماری کم و محدود است.

روغن رزماری را با روغن حامل رقیق کنید تا از حساسیت پوستی جلوگیری شود. هنگام استفاده از روغن رزماری به صورت موضعی، مراقب اطراف چشم‌ها، غشاهای مخاطی و هر منطقه حساس پوست باشید. روغن‌ها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.

اسانس رزماری نباید به صورت موضعی یا در اطراف کودکان زیر سن ۶ ساله پخش شود. اگر باردار هستید و یا داروی خاصی مصرف می‌کنید و شرایط پزشکی خاصی دارید، قبل از مصرف روغن رزماری با پزشک خود صحبت کنید. هم‌چنین مصرف روغن رزماری ممکن است با داروهای ضد انعقاد یا رقیق کننده خون مانند وارفارین نتیجه معکوس داشته باشد.

نحوه کاشت و نگهداری گیاه رزماری

رزماری را باید در خاکی که به‌خوبی زهکشی شده است و دمای میانگین ۲۱ درجه‌ی سانتی‌گراد دارد، بکارید. ازجایی که رزماری می‌تواند چند هفته سرما را تحمل کند، بذر آن را اوایل بهار بکارید. باید برای رزماری فضای آزاد زیادی درنظر بگیرید. بنابراین آن را در باغچه‌ی شلوغ‌تان نکارید. زمانی‌که گیاه گل داد، برگ‌های آن را هرس کنید. با توجه به اینکه رزماری یک گیاه پایاست، می‌توانید هرسال از آن لذت ببرید.