فاکتور MPV یا حجم متوسط پلاکت در آزمایش خون، نشانه چیست؟

پارامتر MPV در آزمایش خون نشانه چیست؟

خون شما دارای انواع مختلفی از سلول‌ها است، از جمله گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها. زمانی که پزشک از شما می‌خواهد آزمایش خون انجام دهید در حقیقت او در نظر دارد به بررسی این سلول‌ها، به عنوان نشانه‌ای از وضعیت سلامت شما، بپردازد.

یکی از رایج‌ترین آزمایش‌هایی که پزشکان از شما درخواست می‌کنند آزمایش شمارش اجزای خون یا CBC است. این آزمایش شامل مجموعه‌ای از آزمایش‌های ساده است که به پزشک امکان بررسی دقیق انواع سلول‌های خونی را می‌دهد.

یکی از آزمایش‌هایی که در CBC صورت می‌گیرد آزمایش حجم متوسط پلاکت خون یا به اختصار MPV است. در این آزمایش اندازه متوسط پلاکت‌های شما مورد بررسی قرار می‌گیرد. این آزمایش شبیه به آزمایش شمارش تعداد پلاکت‌های خون است.

پلاکت‌ها سلول‌های کوچک خونی هستند که نقشی مهم در لخته شدن خون ایفا می‌کنند. برای مثال، زمانی که شما دست خود را می‌برید پلاکت‌ها به یکدیگر می‌چسبند و از ادامه خون‌ریزی جلوگیری می‌کنند. در برخی موارد، ایجاد ناهنجاری در وضعیت پلاکت‌ها می‌تواند نشانه بیماری باشد.

بالا یا پایین بودن MPV به تنهایی نمی‌تواند معنای خاصی داشته باشد. نتیجه این آزمایش به همراه نتایج سایر آزمایش‌های CBC، مثل آزمایش شمارش پلاکت‌ها، تفسیر می‌شود. در بیشتر موارد، پزشک براساس نتیجه آزمایش MPV می‌تواند تصمیم بگیرد که شما به انجام آزمایش‌های دیگر، همچون نمونه‌برداری از مغز استخوان، نیاز دارید یا خیر.

هم‌چنین به یاد داشته باشید که موارد مختلفی می‌تواند بر MPV شما تاثیر بگذارد، از جمله انجام تمرینات سنگین ورزشی به طور مرتب.

فرآیند انجام آزمایش MPV

این یک آزمایش ساده است. آزمایش MPV معمولا به عنوان بخشی از چک آپ سالانه صورت می‌گیرد. مسئول نمونه‌گیری آزمایشگاه، گارو (رگ‌بند) را دور بازوی شما می‌بندد تا خون در رگ جمع شود. سپس نمونه‌گیری توسط سرنگ انجام می‌شود و نمونه خونه داخل لوله مخصوص آزمایشگاه ریخته می‌شود. در زمان نمونه‌گیری درد زیادی ایجاد نخواهد شد، اما محل نمونه‌گیری ممکن است تا چند روز قرمز باشد.

بالا بودن MPV به چه معناست؟

بالا بودن MPV به این معنا است که پلاکت‌های شما دارای اندازه‌ای بزرگتر از حالت استاندارد هستند. بالا بودن این عدد گاهی به این معنا است که بدن شما بیش از حد استاندارد پلاکت تولید می‌کند. پلاکت در مغز استخوان ساخته می‌شود و از آنجا به داخل جریان خون آزاد می‌شود.

پلاکت‌های بزرگ‌تر معمولا جوان‌تر هستند و به تازگی از مغز استخوان آزاد شده‌اند. پلاکت‌های کوچک‌تر دارای عمری چند روزه (پس از رهاسازی در جریان خون) هستند.

زمانی که فردی دارای تعداد پلاکت پایین‌تر از حد استاندارد و سطح MPV بالاتر از حد استاندارد باشد، یعنی در این فرد مغز استخوان به سرعت در حال تولید پلاکت است. این اتفاق معمولا زمانی رخ می‌دهد که پلاکت‌های قدیمی‌تر در حال تخریب شدن باشند، بنابراین مغز استخوان تلاش می‌کند این کمبود را جبران کند.

ارتباط بالا بودن MPV و سرطان

افزایش سطح MPV مربوط به فعالیت پلاکت است، در حقیقت این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که پلاکت‌ها با محصولات جانبی تومور مواجه می‌شوند. اما باز هم بالا بودن MPV لزوما به معنای وجود سرطان در بدن نمی‌باشد. چنانچه شما سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان دارید یا دارای سایر فاکتورهای خطرناک می‌باشید، ممکن است پزشک بخواهد از شما آزمایش‌های دیگر نیز بگیرد تا از نبود علائم دیگر اطمینان حاصل کند.

اگر شما مبتلا به سرطان باشید، بالا بودن MPV می‌تواند یک زنگ خطر باشد، این مسئله بستگی به نتیجه سایر آزمایش‌های شما دارد. پلاکت‌ها می‌توانند باعث انتشار سرطان به سایر بخش‌های بدن و در نتیجه رشد تومور شوند.

بالا بودن MPV نشان‌دهنده افزایش میزان تولید پلاکت است که این مسئله خود مربوط به کاهش شانس بقا در انواع سرطان‌ها است، از جمله:

به یاد داشته باشید که MPV تنها مربوط به اندازه (سایز) پلاکت‌ها است، نه تعداد آن‌ها. بالا یا پایین بودن MPV به تنهایی نمی‌تواند نشان دهنده وجود بیماری باشد. اگر شما در ارتباط با ابتلا به سرطان نگران هستید، بهتر است با علائم هشدار دهنده زیر که توسط موسسه تحقیقات سرطان آمریکا منتشر شده است آشنا شوید.

ایجاد تغییرات غیرطبیعی در پوست
ایجاد تغییرات غیرطبیعی در پستان
ایجاد سفتی یا توده زیر یا روی پوست
داشتن خشکی گلو یا سرفه برای مدت طولانی که به هیچ درمانی پاسخ ندهد
ایجاد تغییر در عادات دفع
دشواری یا درد در دفع ادرار
ایجاد تغییر در وضعیت اشتها
دشواری در بلع
کاهش یا افزایش وزن بی‌دلیل
درد در ناحیه شکم
تعریق شبانه بدون وجود علت خاص
داشتن خون‌ریزی یا ترشحات غیرطبیعی در ادرار یا مدفوع
داشتن احساس ضعف یا خستگی

سایر علل بالا بودن سطح MPV

براساس نتایج آزمایش CBC شما، بالا بودن سطح MPV می‌تواند نشانه وجود بیماری‌های مختلف باشد، از جمله:

پرکاری تیروئید
بیماری‌های قلبی
دیابت
کمبود ویتامین D
فشارخون بالا
سکته مغزی
فیبریلاسیون قلب

پایین بودن سطح MPV به چه معنا است؟

پایین بودن MPV به این معنا است که اندازه پلاکت‌های شما کوچک‌تر از حد استاندارد می‌باشد. پلاکت‌های کوچک‌تر معمولا سن بیشتری دارند، بنابراین پایین بودن سطح MPV می‌تواند به این معنا باشد که مغز استخوان شما به میزان کافی پلاکت جدید تولید نمی‌کند.

در اینجا هم پایین بودن MPV به تنهایی نمی‌تواند نشانه وجود بیماری خاصی باشد. بسته به نتایج سایر بخش‌های آزمایش CBC، پایین بودن MPV می‌تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

بیماری التهاب روده، شامل بیماری کرون یا کولیت‌های معده
مصرف داروهای سیتوتوکسیک که در زمان شیمی درمانی مصرف می‌شوند
کم خونی آپلاستیک

سخن آخر

در آزمایش MPV اندازه پلاکت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. این آزمایش با وجود داشتن شباهت به آزمایش شمارش پلاکت‌ها، تفاوت‌هایی نیز با آن دارد. بنابراین شما ممکن است ترکیبی از MPV بالا و تعداد پلاکت پایین، یا MPV پایین و تعداد پلاکت بالا داشته باشید.

بسته به سبک زندگی شما، بالا بودن MPV می‌تواند برای شرایط شما کاملا نرمال باشد. اما براساس نتایج سایر بخش‌های آزمایش CBC پزشک می‌تواند درمورد انجام آزمایش‌های بیشتر تصمیم‌گیری کند تا به وجود بیماری احتمالی پی ببرد. اما به خودی خود، بالا یا پایین بودن سطح MPV نمی‌تواند نشانه وجود سرطان یا بیماری خاص دیگری باشد.