بیماری آبله مرغان یک بیماری واگیر دار است که به عنوان یکی از عفونتهای دوران کودکی در نظر گرفته میشود. این بیماری میتواند بزرگسالانی که قبلاً به ویروس آن آلوده نشدهاند را نیز مبتلا سازد. شدت آبله مرغان در بزرگسالان معمولاً بیشتر و سختتر از کودکان است.
این بیماری به خصوص برای زنان باردار، نوزادان و افرادی که عملکرد سیستم ایمنی بدنشان دچار اختلال شده است (مانند بیماران مبتلا به ایدز) بسیار خطرناک خواهد بود.
آبله مرغان به وسیله ویروسی به نام واریسلا زوستر به وجود میآید. این ویروس از خانواده ویروس عامل بیماری زونا (هرپس زوستر) میباشد. پس از ابتلا به آبله مرغان، خارش و جوشهای قرمز در سراسر بدن ظاهر میشود. خارش اصلیترین نشانه ابتلا به بیماری است.
ابتلا به آبله مرغان معمولا فقط یکبار در طول زندگی رخ میدهد. این بیماری در گذشته در میان کودکان بسیار شایع بود اما از اواسط دههی ۹۰ میلادی، زمانی که واکسن آبله مرغان کشف شد، موارد ابتلا به این بیماری بسیار کاهش یافت.
این بیماری 10 تا 21 روز پس از آلوده شدن فرد به ویروس، خود را نشان میدهد. نشانهها پس از بروز، معمولا بین 5 تا 10 روز به طول میانجامد. به کارگیری داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی بدن و همچنین بیمارانی که از ضعف سیستم ایمنی رنج میبرند، از عوامل افزایش دهنده خطر هستند.
این ویروس از راه قطرههای ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی، از فرد بیمار انتقال مییابد. این بیماری بسیار مسری است. راههای انتقال بیماری از طریق تماس مستقیم فرد سالم با فرد بیمار میباشد و افراد سالم از دو طریق آلوده میشوند.
بدین صورت که فرد بیمار ۴۸ ساعت قبل از بروز علائم بیماری و ظاهر شدن جوشها در سطح بدن میتواند از طریق ترشحات بزاقی و ترشحات دستگاه تنفسی افراد دیگر را آلوده نماید.
این بدین معنی است که فرد بیمار از ۴۸ ساعت قبل از بروز ضایعات پوستی تا زمانی که حتی یکی از ضایعات آبدار و تازه میباشد قادر است افراد دیگر را به بیماری مبتلا نماید.
آبله مرغان میتواند از مادر باردار به جنین سرایت کند و سبب وزن کم در هنگام تولد، آتروفی (زوال) کورتکس مغز، حملات تشنجی، عقب افتادگی ذهنی، آب مروارید و میکروسفالی شود. ابتلای مادر در ۱۶ هفته اول بارداری به آبله مرغان با توجه به احتمال انتقال به جنین و عوارض آن نیازمند به درمان با VZIg (ایمونوگلوبولین ضد VZV) دارد. متأسفانه در حال حاضر، این دارو در ایران در دسترس نیست.
برای درمان آبله مرغان در کودکان سالمی که بیماری خاصی نداشته باشند، معمولاً نیازی به درمانهای پزشکی ندارد. اما چون کودکان آستانهی تحمل پایینی دارند رعایت یک سری نکات به پشت سر گذاشتن این بیماری کمک میکند. برخی از این نکات عبارتند از:
پوست را نخارانید؛ خاراندن پوست میتواند باعث زخم شدن و باقی ماندن جای زخم، کند شدن روند بهبودی تاولها و افزایش خطر عفونت و التهاب شود. اگر کودک شما نمیتواند از خاراندن پوست خودداری کند، میتوانید: به کودک خود، مخصوصاً در هنگام شب، دستکش بپوشانید و ناخنهای کودک را مرتب کوتاه کنید.
بعد از مشاهده نشانههای آبله مرغان مراجعه به پزشک برای تشخیص قطعی ضروری است. درمان حتما باید تحت نظر پزشک انجام و از مصرف خودسرانه دارو خودداری شود. کودک مبتلا به آبله مرغان در طول دورهی بیماری نباید به مدرسه یا مهدکودک برود. بزرگسالان نیز در صورت ابتلا بهتر است در خانه بمانند. برای تسکین خارش پوست میتوانید این کارها را انجام دهید: