درباره فیبروز ریه Pulmonary fibrosis چه می‌دانید؟

فیبروز ریه، علائم و درمان 

فیبروز ریه بیماری‌ای است که در آن بافت ریه آسیب می‌بیند و یا دچار جراحت می‌شود. سفتی این بافت باعث می‌شود که ریه نتواند به درستی عمل کند. آسیب‌های ریوی ناشی از فیبروز ریه را نمی‌توان به طور کامل درمان کرد. اما بعضی از داروها می‌تواند به بهبود علائم و بهتر شدن کیفیت زندگی کمک کند.

علائم فیبروز ریه

علائم و نشانه‌های فیبروز ریوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. ضعف در نفس کشیدن
2. بی‌اشتهایی
3. کاهش میزان اکسیژن بدن
4. سرفه‌های خشک
5. کاهش وزن نامعلوم
6. درد عضلات و مفاصل Aching
7. خستگی‌های بیش از حد و بی‌دلیل
8. گرد شدن سر انگشتان 

بعضی از علائم ممکن است آنقدر شدید شود که باعث تنگی نفس شدید شده و تا حدی که بدون دستگاه نمی‌توانند نفس بکشند.

علت فیبروز ریه

فیبروز ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود

1. در معرض سموم قرار گرفتن
2. عفونت‌های خاص ریه
3. استعمال سیگار
4. اشعه ماوراء بنفش
5. عوارض ناشی از نارسایی قلبی
6. پرتو درمانی
7. عوامل شغلی و محیطی، قرار گرفتن در معرض طولانی مدت در معرض سموم و آلاینده‌ها می‌تواند به ریه‌ها آسیب برساند. این شامل: گرد و غبار سیلیس، الیاف آزبست، گرد و غبار فلزات سخت، گرد و غبار زغال سنگ

داروهایی که باعث ایجاد فیبروز ریه می‌شوند

1- داروهای شیمی درمانی

برای کشتن سلول‌های سرطانی مانند متوترکسات (Trexall، Otrexup) و سیکلوفسفامید، هم‌چنین می‌توانند به بافت ریه آسیب برسانند.

2- داروهای قلبی

بعضی از داروهای مورد استفاده برای درمان ضربان نامنظم قلب مانند آمیودارون (کوردارون، نکسسترون) ممکن است به بافت ریه آسیب برساند.

3- برخی از آنتی بیوتیک‌ها

آنتی بیوتیک‌هایی مانند نیتروفورانتوئین (مکبوید، مکرواندین، دیگران) یا اورتامبوتول می‌توانند باعث آسیب به ریه شوند.

4- داروهای ضد التهابی

بعضی از داروهای ضد التهاب مانند ریتوکسیماب (ریتوکسان) یا سولفاسالازین (آزولیدین) می‌توانند باعث آسیب به ریه شوند.

بیماری‌هایی که باعث فیبروز ریه می‌شوند

1. پلیموسیت Polymyositis
2. بیماری بافت همبند ترکیبی Mixed connective tissue disease
3. لوپوس اریتماتوی سیستمیکSystemic lupus erythematosus
4. آرتریت روماتوئید Rheumatoid arthritis
5. سارکوئیدوز Sarcoidosis
6. اسکلرودرمی Scleroderma
7. ذات الریه یا سینه پهلو یا پنومونی

تشخیص فیبروز ریه

برای تشخیص فیبروز، پزشک ممکن است سابقه پزشکی و شرایط شغلی و خانواده شما را بررسی کند. در طول معاینه پزشک از دستگاه استتوسکوپ استفاده می‌کند و صدای نفس‌های شما را به دقت گوش می‌دهد. روش‌های دیگر تشخیص ریه عبارت است از:

• اشعه ایکس
• توموگرافی کامپیوتری (CT SCAN)
• اکوکاردیوگرام

دیگر روش‌های تشخیص فیبروز ریه

1- آزمون اسپیرمتری یا آزمون تنفس

این آزمایش توسط دستگاه گرفته می‌شود. در این آزمون بیمار به صورت صاف نشسته و دست اسپیرومتر را می‌گیرد و یک گیره را به بینی وصل می‌کند.

2- پالس اکسیمتری Pulse oximetry

 این آزمایش ساده با استفاده از یک دستگاه کوچک روی یکی از انگشتان شما قرار داده می‌شود تا میزان اکسیژن خون شما را اندازه بگیرند.

3- تست ورزش

در تست ورزش در یک تردمیل یا دوچرخه حرکت می‌کنید و میزان اکسیژن‌رسانی به ریه با کمک دستگاه انجام می‌شود.

4- آزمایش دی اکسید کربن خون

در این آزمایش، دکتر شما نمونه‌ای از خون را آزمایش می‌کند که معمولا از یک شریان در مچ دست شما گرفته می‌شود. سپس سطح اکسید و دی اکسید کربن در نمونه، اندازه‌گیری می‌شود.

5- بیوبسی

برونکوسکوپی: پزشک یک لوله کوچک را از طریق دهان یا بینی به ریه‌ها می‌رساند و نمونه‌هایی از بافت ریه گرفته می‌شود. عوارض برونکوسکوپی درد گلو و خون‌ریزی یا ریفلاکس معده است.

درمان فیبروز ریه

1- درمان‌های دارویی

پزشک شما ممکن است داروهای جدیدتری را معرفی کند، از جمله پیرفنیدون pirfenidone و افو Ofev، این داروها ممکن است باعث کند شدن روند فیبروز ریوی شود. عوارض جانبی افو شامل اسهال و تهوع است. عوارض جانبی پیرفنیدون عبارتند از بثورات، تهوع و اسهال. لازم به ذکر می‌باشد که محققان همچنان به بررسی داروها برای درمان فیبروز ریوی ادامه می‌دهند.

2- اکسیژن تراپی

استفاده از اکسیژن نمی‌تواند آسیب ریه را متوقف کند، اما می‌تواند تنفس و ورزش را ساده‌تر کند، فشارخون را به سبب اکسیژن‌رسانی کافی کنترل کند و خواب را بهبود ببخشد

3- توانبخشی ریوی

توانبخشی ریوی به بهبود علائم و بهبود عملکرد روزانه کمک می‌کند.

4- ورزش

5- مشاوره تغذیه

6- تکنیک‌های تنفسی

این تکنیک‌ها راندمان تنفسی را بالا می‌برد (با متخصص ریه در این زمینه مشورت کنید)

7- جراحی و پیوند ریه

پیوند ریه ممکن است آخرین درمان برای افراد مبتلا به فیبروز ریوی باشد. با این حال، پیوند ریه می‌تواند شامل عوارضی مانند درد و عفونت باشد.

عوامل افزایش خطر فیبروز ریه 

• سن
• جنسیت، احتمال ابتلا به فیبروز ریه در مردان بیشتر از زنان است
• سیگار کشیدن
• مصرف الکل و مواد مخدر
• درمان‌های سرطان
• برخی عوامل ژنتیکی

عوارض بیماری فیبروز ریه

1. افزایش فشارخون و فشار به دریچه‌های قلب
2. نارسایی تنفسی
3. سرطان ریه

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

1. ترک سیگار
2. تغذیه سالم شامل: مصرف کلم بروکلی، آناناس، نارگیل، قارچ، ماهی و مرغ، سبزیجات، مواد ارگانیک طبیعی و ...
3. ورزش و تحرک کافی در طول روز
4. استراحت کافی

منابع:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pulmonary-fibrosis/diagnosis-treatment/drc-20353695