اگزما وضعیتی است که پوست فاقد چربی و روغنهای مناسب برای فراهم کردن یک مانع موثر است و به آلرژنها (موادی که باعث آلرژی میشوند) اجازه میدهد که به پوست نفوذ کنند و خشکی و خارش از خود به جای بگذارند.
اگر در روی پوست کودکتان تکههای خشک و قرمز میبینید، ممکن است به اگزمای پوستی مبتلا شده باشد.
دکتر ماری گلور که متخصص پوست در بیمارستان است، میگوید: "هنگامی که کودکی به اگزما مبتلا میشود، پوست او دچار خارش شده و گاها پوسته پوسته میشود" شما نیز ممکن است ببینید که کودکتان سرگردان است، خواب او خیلی کم شده و یا بداخلاق تر و زودرنج تر شده است.
در دوران شیرخوارگی اولین نشانههای اگزمای آتوپیک معمولا در صورت و به شکل ضایعات قرمزرنگ روی گونهها ظاهر میشود.
با گذشت زمان سایر نواحی بدن بهخصوص اندامها هم گرفتار میشوند. پوست ناحیه درگیر غالبا خشک و خشن است و گهگاه دانههای ریز آبدار هم به مجموعه علائم اضافه میشود. علاوه بر این، پوست مبتلایان به اگزمای آتوپیک بسیار بیشتر از سایرین مستعد عفونتهای جلدی بهخصوص با استافیلوکوک اورئوس است.
اما آنچه کودک مبتلا به اگزمای آتوپیک را بیش از هر چیز آزار میدهد، خارش و تحریکپذیری شدید پوست است، بهطوری که ممکن است کودک دائم در حال خاراندن خود باشد و حتی شب هنگام خواب نیز آسایش نداشته باشد. از سوی دیگر، این خارش، خود باعث افزایش ابتلا به عفونت خواهد شد.
بسیاری از کودکان این بیماری پوستی را به ارث میبرند، پس اگر کودکتان به اگزما دچار شده سابقه خانوادگیتان را بررسی کنید. با این حال، رژیم غذایی کودک شما و محیط زندگی او نیز میتوانند زمینهساز این بیماری شوند.
پروفسور سیمون مورچ از دانشکده رویال کودکان میگوید: "در بعضی از نوزادان، قرار گرفتن در معرض غذاهایی مانند شیر، تخم مرغ و گندم موجب واکنش آلرژیک شده و این واکنش به ایجاد اگزمای پوستی در او می انجامد."
لوازم آرایشی و پودرهای شستشو که حاوی عطر و سولفات هستند که فومها را تولید میکنند، گرد و غبار و حیوان خانگی از سایر مواردی هستند که میتوانند زمینه ساز اگزمای پوستی شوند.
نوزادان زیر ۵ سال معمولا در ناحیه گونهها، چین گردن، چین پشت آرنج و چین پشتزانو دچار اگزما میشوند. قرمزی، التهاب و خارش این نواحی میتواند بچهها را آزار دهد.
هنوز کسی دلیل قطعی و مشخصی برای ابتلای نوزادان به اگزما اعلام نکرده، اما میتوان گفت حساسیت به برخی مواد غذایی، صابونها، کرمها، لوسیونها، لباسها و حتی شویندههای بدن و لباس میتواند باعث ابتلای نوزادان به اگزما شود. بههرحال اگر عامل ایجاد اگزما در بچهها تشخیص داده شود، به راحتی و با حذف عامل حساسیتزا، اگزما نیز بهبود مییابد.
معمولا التهاب، خارش و سایر علائم اگزما تا پیش از ۶ تا ۷ سالگی در بچهها از بین خواهد رفت. با این حال، گاهی این علائم تا بزرگسالی باقی میمانند و ممکن است خشکی پوست یکی از شایعترین ناراحتیهای پوستی این بچهها در آینده باشد.
اگزما خفیف را میتوان با کرمهای مرطوب کننده که مانع از خشک شدن پوست میشوند، درمان کرد. بیشتر نوزادان مبتلا به اگزما به چند بار مرطوب کردن پوست در روز نیاز دارند. مرطوب کردن از خشکی بیش از حد پوست جلوگیری میکند.
پروفسور مورچ میگوید: "کرمهای استروئیدی به کاهش التهاب کمک میکنند، اما بدون نسخه پزشک نمیتوان آن را تهیه کرد و حتی استفاده از این کرمها هم باید زیر نظر پزشک پوست صورت گیرد."استفاده از کرم استروئید مناسب بر اساس شدت اگزما بسیار مهم است.
هنگامی که میخواهید نوزاد را حمام کنید، هرگز از صابون استفاده نکنید، علاوه بر آن تعداد حمامهای نوزاد را نیز کاهش دهید. حمام کودک باید با آب گرم صورت گیرد و پس از حمام نیز از مرطوب کننده و نرمکننده پوست استفاده کنید.
پوشیدن لباسهای نرم و عدم پوشیدن لباسهایی با سطح ضخیم یکی دیگر از راههای بهبود اگزما به شمار میآید. ناخنهای نوزاد را نیز همیشه کوتاه کنید، چرا که با ناخنهای بلند هنگام خارش ممکن است عفونت و آسیبهای پوستی ایجاد شوند. در صورت خارش محل اگزما، امکان عفونی شدن پوست وجود دارد.
گاهی علت اگزما، مصرف غذاهای حساسیتزا است. معروفترین غذاهای حساسیتزا عبارتاند از:
به والدین توصیه میشود حتما ماده خوراکیای را که باعث تشدید اگزمای کودکشان میشود، شناسایی و کودک را از خوردن آن بازدارند.