فواید و عوارض جانبی DHA برای کودکان

اهمیت استفاده از DHA در کودکان

Docosahexaenoic acid یک اسید چرب امگا3 است که برای سلامت مغز و چشم کودکان مفید است و مورد استفاده قرار می‌گیرد. امگا3 دسته‌ای از اسید‌های چرب است که برای رشد و تکامل جنین، عملکرد مغز، سلامت قلب و سیستم ایمنی موثر است.

امگا 3 به سه شکل یافت می‌شود:

1. آلفا لینولنیک اسید (ALA)
2. ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA)
3. دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA).

DHA به طور طبیعی در ماهی‌های روغنی و برخی جلبک‌های دریایی یافت می‌شود و به صورت مکمل‌های غذایی هم ساخته شده است.

موارد استفاده

از آن جا که DHA برای رشد عصبی و بینایی ضروری است به نظر می‌رسد استفاده‌ی درست و به اندازه‌ی مکمل‌های DHA باعث تقویت عملکرد مغزی و بینایی در کودکان می‌شود.

علاوه بر این مکمل‌های DHA برای درمان برخی از مشکلات سلامت در کودکان، از جمله، آلرژی و آسم و اختلال کمبود توجه موثر واقع می‌شوند. در زیر برخی از فواید DHA برای کودکان لیست شده‌اند.

کمبود DHA و ارتباط آن با بیش فعالی (ADHD) در کودکان

بر اساس گزارشی که در مجله American Journal of Clinical Nutrition که در سال 2000 منتشر شده است، در بین کودکانی که به ADHD مبتلا شده‌اند، کمبود DHA شایع است. در مطالعه‌ای که در سال 2001 انجام شد محققان دریافتند که دریافت روزانه‌ی مکمل DHA به مدت چهار ماه نتوانست علائم و نشانه‌های ADHD  را در کودکان مبتلا مورد بررسی کاهش دهد.

این مطالعه شامل 63 کودک شش تا 12 ساله بود که هر روز 345 میلی‌گرم از این مکمل را دریافت می‌کردند. مقاله‌ای دیگر که در سال 2017 منتشر شد، 16 آزمایش کنترل شده را مورد بررسی قرار داد.

از این موارد 13 آزمایش نشان دهنده نتایج و اثرات مطلوبی بر روی علائم ADHD مانند بیش فعالی، مشکلات توجه و یادگیری  بوده است. برای اثبات اثر بخشی مکمل‌های DHA بررسی‌ها و آزمایشات بیشتری مورد نیاز است. اما با همین داده‌ها و نتایج، مصرف مکمل‌های DHA به عنوان یک درمان کمکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سلامت مغز

تا امروز، تحقیقات در مورد تاثیر DHA بر روی عملکرد شناختی کودکان، نتایج مختلفی به همراه داشته است.

به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2009 که در مورد 90 کودک سالم در سنین 10 تا 12 سال انجام شد نشان داد که استفاده از مکمل‌های DHA به مدت هشت هفته تاثیر مفید و قابل توجهی بر روی عملکرد مغز کودکان نداشته است.

از طرف دیگر، یک مطالعه در سال 2008 بر روی 175 کودک چهار ساله سالم انجام شد و نشان داد که سطح بالای DHA موجود در خون با اخذ نمرات بالاتر در تست واژگان مرتبط است. با این حال، این آزمایش به طور اختصاصی استفاده از مکمل‌های DHA را مورد بررسی قرار نداده بود. بنابراین تاثیر آن  بر روی بهبود عملکرد شناختی کودکان هنوز اثبات نشده است.

رشد و پیشرفت شبکیه چشم و بینایی

دوره کودکی از نظر رشد و نمود اهمیت ویژه‌ای دارد. تغییرات سریع و شگرفی در کودکان رخ می‌می دهد که یکی از مواد غذایی مهم در این دوره DHA می‌باشد.

کاهش آسم

آسم یک بیماری مزمن است که کودکان را هم درگیر می‌کند و باعث درد قفسه سینه و مشکلات تنفسی و سرفه می‌شود.

برخی تحقیقات به تاثیرات مثبت DHA بر روی آسم کودکان و تسکین علائمش اشاره دارد. مثلا یک مطالعه 10 ماهه بر روی 29 کودک نشان داد که مصرف روزانه 120 میلی‌گرم روغن ماهی به کاهش علائم آسم کمک می‌کند.

کاهش اختلال خواب

اختلال خواب در حدود 4 درصد از افراد زیر 18 سال دیده می‌شود.

یک مطالعه بر روی 395 کودک نشان داد که مصرف روزانه 600 میلی‌گرم DHA به مدت 16 هفته باعث کاهش اختلال خواب در آن‌ها می‌شود.

هشدار مصرف

مصرف DHA به صورت روغن ماهی ممکن است عوارض جانبی خاصی از جمله بوی بد دهان، سوزش سر دل و حالت تهوع ایجاد کند. هم‌چنین رقیق کننده خون است.

این را به خاطر داشته باشید که که بسیاری از مکمل‌ها از لحاظ ایمنی آزمایش نشده‌اند و مکمل‌های غذایی تا حد زیادی کنترل کامل نشده‌اند. در برخی موارد این محصول ممکن است در دوزهای نامناسب و بالا مورد استفاده قرار بگیرد و یا ممکن است خطر آلودگی با فلزات سنگین وجود داشته باشد.

هم‌چنین  موارد ایمنی استفاده از این مکمل‌ها در زنان باردار، مادران شیرده  و کودکان و کسانی که دارای شرایط حاص پزشکی هستند یا دارو خاص مصرف می‌کنند نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. قبل از استفاده از مکمل‌های DHA برای فرزند خود، حتما برای تعیین مقدار ایمن و مناسب، با پزشک متخصص اطفال خود مشورت کنید.

از کجا می‌توان DHA را پیدا کرد؟

این مکمل‌ها به فراوانی برای خرید آنلاین در دسترس هستند. هم‌چنین در بسیاری از فروشگاه‌های مواد غذایی ارگانیک، داروخانه‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی و مکمل‌های غذایی به فروش می‌رسند.

مکمل‌های DHA معمولا به صورت طعم دار تهیه می‌شوند تا برای کودکان خوشایند باشند.

یک کلام حرف حساب

به علت کافی نبودن تحقیقات هنوز خیلی زود است که DHA به عنوان مکمل درمانی برای بیماری‌های کودکان توصیه شود. دریافت مقدار کافی این ماده مفید با مصرف ماهی‌های روغنی مانند سالمون- ماهی تن و ساردین و شاه ماهی-به میزان چندین‌بار در هفته، به طور طبیعی امکان پذیر است.

با پزشک متخصص اطفال خود در مورد این که باید مقدار مصرف ماهی روغنی خود را افزایش دهید یا این که مکمل‌های DHA را برای کودک خود مورد مصرف قرار دهید، صحبت کنید. متخصص اطفال هم‌چنین می‌تواند به شما در تعیین مقدار ایمن و موثر مکمل DHA کمک کند.

توجه به این نکته حایز اهمیت است که استفاده خود سرانه بیماری‌های مزمن کودکان با مکمل DHA و عدم برخورداری از مراقبت‌های استاندارد می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی برای سلامتی فرزند شما داشته باشد.

منابع:

1. https://www.verywellmind.com/dha-for-children-89181
2. https://www.healthline.com/nutrition/omega-3-for-kids#side-effects