24 بیماری در کودکان که والدین باید بشناسند!

حقایقی در مورد بیماری‌های کودکان

گرچه واکسیناسیون برخی از بیماری‌های دوران کودکی را کنترل کرده و امروزه به ندرت در کودکان دیده می‌شود، اما تعدادی از بیماری‌ها به عنوان بخشی جدایی ناپذیر، باقی می‌مانند. این بیماری‌ها دامنه‌ی گسترده‌ای دارند، از عفونت‌ها و التهاب‌های رایج تا بیماری‌ها‌ی مرموز مثل کاوازاکی!

شما در این مقاله با بیست چهار بیماری کودکانه آشنا خواهید شد. اما به یاد داشته باشید به محض مشاهده‌ی هر کدام از علائم و نشانه‌های بیماری به پزشک مراجعه کنید.

1- ویروس RSV

مخفف ویروس سینکسیال تنفسی است و این ویروس مهمترین علت برونشیت (التهاب راه‌هایی هوایی کوچک) و ذات الریه (پنومونی) در نوزادان است.

این عفونت با علائمی شبیه آنفلوانزا از جمله تب، آبریزش بینی و سرفه شروع می‌شود. حدود 40 درصد از کودکان خردسال در اثر ابتلا به این ویروس دچار خس خس سینه قابل توجهی می‌شوند و حدود 2 درصد نیاز به بستری شدن دارند. این ویروس در کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان علائم خفیف تری ایجاد می‌کند و کم خطر‌تر است.

2- عفونت گوش

کودکان خردسال به دلیل داشتن لوله‌های شنوایی کوچک بیشتر مستعد ابتلا به عفونت گوش هستند.

این لوله‌ها با گوش‌ها و گلو در ارتباط هستند و زمانی که عفونت و التهاب در اثر سرماخوردگی رخ می‌دهد، مسدود می‌شوند. سپس مایعات درون گوش میانی تجمع پیدا می‌کنند و میکروب‌ها در آن رشد و تکثیر پیدا می‌کنند.

علائم عفونت گوش شامل تب و سرگیجه و درد می‌باشد. بسیاری از عفونت‌های گوش عامل ویروسی دارند و نیاز به درمان خاصی ندارند. برخی واکسن‌ها می‌تواند در جلوگیری از عفونت گوش به دلیل وجود باکتری‌ها خاص کمک کند. برخی از عفونت‌های گوش نیاز به درمان با دارو و آنتی بیوتیک دارند.

3- جرم و چسبندگی گوش

به تجمع مایعات گوش در گوش میانی(چه با درد چه بدون درد)، OME نامیده می‌شود. این بیماری معمولا پس از عفونت حاد گوش و یا عفونت تنفسی ایجاد می‌گردد.

معمولا این مایعات در عرض چند هفته، خود بخود، از بین می‌روند. با این حال در صورتی که طولانی یا چسبنده و ضخیم شود می‌تواند باعث اختلال در شنوایی کودک شود. ممکن است نیاز باشد برای ارزیابی و معاینه به یک متخصص گوش ارجاع داده شوید. در موارد شدید ممکن است لازم باشد لوله‌های گوش از مایعات تخلیه شوند.

4- اختناق

مشخصه‌ی این بیماری سرفه‌های شدیدی است که معمولا شباهنگام رخ می‌دهد. علت سرفه معمولا التهاب در مجاری هوایی و تنفسی است که در بیشتر موارد منشا ویروسی دارد.

اگر تنفس در کودک به شدت مختل شود نیاز به بستری شدن دارد. با این حال، در بیشتر کودکان در طول یک هفته بهبود می‌یابد. این بیماری بیشتر در کودکان زیر 5 سال دیده می‌شود.

5- بیماری دست و پا و دهان

این بیماری باعث ایجاد تب و تاول در داخل دهان و کف دست‌ها و کف پا می‌شود. معمولا منشا ویروسی دارد. این بیماری بیشتر در تابستان و اوایل پاییز شایع است. در بیشتر موارد جدی و خطرناک نیست و یک هفته تا ده روز به درازا می‌کشد.

6- ورم ملتحمه مژه

اشک ریختن، قرمزی، خارش و مژه‌ی پوسته شده از علائم این بیماری هستند. اغلب منشا ویروسی دارد و ویروسش مشابه سرماخوردگی است.

مسری است و به سرعت در مدارس و مهد کودک‌ها پخش می‌شود. در صورت وجود علائم بالا حتما با متخصص اطفال مشورت کنید. این بیماری معمولا در عرض 4 تا 7 روز از بین می‌رود.

7- ویروس پاروویروس B19

این بیماری توسط ویروس پاروویروس B19 ایجاد می‌شود و باعث ایجاد بثورات و لک‌های قرمز روشن روی صورت کودک می‌شود. هم‌چنین ممکن است این لک‌ها روی بازو و پاها و تنه‌ی کودک هم دیده شود.

پاروویروس می‌تواند باعث سرماخوردگی و سپس این بثورات جلدی شود. در حدود 20 درصد کودکان تا 5 سالگی و در حدود 60 درصد تا 19 سالگی درگیر این ویروس و بیماری می‌شوند. این لک‌ها معمولا در طی 7تا 10 روز محو می‌شوند.

8- روتاویروس

قبل از ساخت واکسن مناسب، روتاویروس عامل اصلی مرگ و میر کودکان بر اثر اسهال بود. علائم اصلی ابتلا به آن استفراغ و اسهال آبکی است که نوزادان را دچار کمبود آب می‌کند.

در حال حاضر دو واکسن بر علیه این ویروس وجود دارد که طبق تحقیقات موثر است.

9- سندرم کاوازاکی

سندرم کاوازاکی بسیار نادر است و بیشتر در کودکان زیر5 سال نمود دارد. علائم این بیماری تب بالا و طولانی مدت است که بیش از 5 روز ادامه دارد، لک و کهیر روی پوست، تورم و قرمزی روی دست و پا، چشم‌های سرخ و خون آلود و لب و زبان قرمز است.

اگر درمان نشود، می‌تواند به قلب آسیب بزند و کشنده باشد. هنوز علت اصلی آن نامشخص است.

10- آبله مرغان

همراه با خارش شدید است، امروزه آبله مرغان در کودکان توسط واکسن قابل پیشگیری است. دلیل این واکسیناسیون تنها  برای جلوگیری از ناراحتی و خارش و لک در کودکان نیست بلکه این بیماری می‌تواند در کودکان و بزرگسالان و نوزادان و زنان باردار مشکلات جدی و خطرناکی ایجاد کند!

قبل از واکسیناسیون سالانه 11000 آمریکایی در اثر این بیماری روانه‌ی بیمارستان می‌شدند.

11- سرخک

اگر واکسیناسیون کودک خود را به موقع و درست انجام داده‌اید احتمالا نباید نگران سرخک باشید. اما این بیماری در کودکان واکسینه نشده بسیار مسری می‌باشد. عفونت همراه با تب، آبریزش بینی از نشانه‌های اولیه این بیماری هستند. بعد از این مرحله لک‌ها و بثورات پوستی ظاهر می‌شوند. اغلب طی دو هفته بهبود می‌باید اما در مورد شدید می‌تواند منجر به ذات الریه و مشکلات دیگر شود.

12- اوریون

یکی دیگر از بیماری‌های کودکان که قبل از واکسیناسیون بسیار رایج بوده است. معمولا به صورت غدد متورم بین گوش و فک نمود پیدا می‌کند، با وجود واکسیناسیون ریشه کن نشده است و افرادی که واکسن آن را دریافت نکردند 9 برابر بیشتر مبتلا خواهد شد.

13- سرخجه

سرخجه که به آن سرخک آلمانی هم گفته می‌شود یک بیماری ویروسی خفیف است و معمولا مشکل جدی ایجاد نمی‌کند. اما اگر یک زن باردار به آن مبتلا شود می‌تواند برای جنین خطرناک باشد. علائم این بیماری تب و بثورات پوستی است که از صورت به قسمت‌های پایین بدن دیده می‌شود. واکسن MMR، افراد را در برابر سرخک و سرخجه و اوریون محافظت می‌کند.

14- سیاه سرفه

باعث سرفه‌های شدید می‌شود که می‌تواند منجر به تنگی نفس و کبودی گردد. این بیماری عفونی است و در کودکان شدیدتر و خطرناک‌تر ظاهر می‌شود و ممکن است کودک بستری شود. آنتی بیوتیک‌ها در درمان آن موثر نیستند و بهترین کار واکسن و پیشگیری می‌باشد.

واکسیناسیون برای افراد بزرگسال و زنان باردار، نیز لازم است.

15- مننژیت

مننژیت التهاب و عفونت بافت اطراف مغز و نخاع است. در نوجوانان و بزرگسالان علائم اصلی آن سر درد و تب و توده‌های سفت در گردن است. در کودکان خردسال به شکل علائم آنفلوانزا و شدیدتر نمود پیدا می‌کند. مننژیت ویروسی معمولا خفیف است اما اگر در زمان مناسب درمان نشود خطرناک است.

مننژیت باکتریایی شدیدتر و خطرناک‌تر است. واکسن‌ها می‌تواند از برخی از مننژیت‌های با منشا باکتریایی، جلوگیری کند.

16- گلو درد استرپتوکوکی

بیشتر بچه‌ها معمولا به دلیل ویروس سرماخوردگی دچار گلو درد می‌شوند. بین این نوع گلو درد و گلو درد استرپتوکوکی تفاوت وجود دارد. گلو درد همراه با عطسه و آبریزش بینی به سرماخوردگی اشاره دارد، اما گلو درد همراه با سردرد که بیش از یک هفته طول بکشد، بلع دشوار و دردناک، برامدگی در گلو و لوزه‌ها، چرک پشت حلق و تب بالا و طولانی نشانه‌های گلو درد استرپتوکوکی است که با آنتی بیوتیک درمان می‌شود.

17- تب اسکارلت یا مخملک

نوعی عفونت است که توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شود. علائم این بیماری تب و بثورات پوستی است که از روی قفسه سینه و شکم شروع می‌شود و در تمام بدن پخش می‌شود.

اگر درمان نشود می‌تواند منجر به تب روماتیسمی و در موارد نادر، آسیب به قلب شود. امروزه این بیماری به راحتی با آنتی بیوتیک قابل کنترل و درمان است.

18- سندرم ری

شاید شنیده باشید که نباید به کودکان و نوجوانان آسپرین داد. این به دلیل سندرم ری است. سندرم ری یک وضعیت جدی است که می‌تواند زندکی کودک را تهدید کند و کودکانی که را که در طول بیماری ویروسی داروهای حاوی آسپرین می‌خورند، درگیر کند.

علائم این سندرم شامل تغییرات خلق و خو و رفتاری چشمگیر، تشنج و کما می‌باشد. سندرم ری از زمانی که کودکان از آسپرین استفاده نمی‌کنند به ندرت دیده می‌شود.

19- عفونت استاف MRSA

MRSA نوعی باکتری استاف است که به برخی آنتی بیوتیک‌ها جواب نمی‌دهند. پزشکان معتقدند امروزه این نوع باکتری عامل اصلی عفونت‌های پوستی است.

این عفونت‌ها معمولا به صورت زخم و یا جوش ظاهر می‌شود و ممکن است به شکل نیش عنکبوت باشد. این باکتری می‌تواند باعث عفونت گوش و بینی و گلو هم بشود که در مدارس مقطع ابتدایی بیشتر به چشم می‌خورد و مسری است.

20- زرد زخم

یکی دیگر از عفونت‌های باکتریایی پوست است. معمولا باعث ایجاد خوشه‌های تاول ریز روی پوست می‌شو که پوسته پوسته طلایی می‌شوند.

لمس کردن این تاول‌ها می‌تواند این عفونت را به قسمت‌های دیگر بدن یا افراد دیگر انتقال دهد. این زخم ممکن است بر اثر باکتری استرپ هم ایجاد شود. زرد زخم معمولا در سنین 2 تا 6 سالگی دیده می‌شود و در صورتی که با آنتی بیوتیک درمان شود، زخم‌ها بهبود می‌یابند.

21- درماتوفیز یا قارچ پوستی

این بیماری پوستی ریشه‌ی قارچی دارد، باعث ایجاد یک حلقه قرمز و پوسته پوسته و یا ریزش مو به صورت نقطه‌ای روی پوست سر می‌شود.

این قارچ به راحتی از یک کودک به کودک دیگر انتقال پیدا می‌کند، بنابراین کودکان باید از برس و حوله و لباس شخصی استفاده کنند. این بیماری با داروهای ضدقارچ درمان پذیر است.

22- بیماری لایم

این بیماری یک تا دو هفته بعد از نیش کنه ظاهر می‌شود. باعث ایجاد بثورات پوستی می‌شود و می‌تواند همراه با تب و لرز و بدن درد باشد.

اگر درمان نشود، می‌تواند روی مفاصل و سیستم عصبی و قلب تاثیر بگذارد.

23- آنفلوانزا

سرماخوردگی یا آنفلوانزا؟ این بیماری‌ها می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند. آنفلوانزا باعث تب و خستگی شدید، لرز، بدن درد و حالت تهوع می‌شود. این بیماری در بیشتر موارد بخودی خود درمان می‌شود اما اگر شدی باشد باید حتما درمان شود، در غسر اینصورت می‌تواند در کودکان خردسال منجر به عوارض جدی مانند ذات الریه شود.

امروزه واکسیناسیون بر علیه این بیماری برای هر فرد بالای 6 ماه بطور سالانه توصیه می‌شود.

24- آلرژی فصلی

آلرژی‌های فصلی که گاهی تب یونجه هم نامیده می‌شوند، یک عفونت نیست بلکه واکنشی به ذرات میکروسکوپی مثل گرده است. علائم این بیماری، عطسه، چشمان آبکی و آبریزش بینی است و ممکن است فقط در بهار و پاییز بروز کند.

هیچ درمانی برای این آلرژی وجود ندارد اما می‌شود علائم آن را کنترل کرد.

منابع:

1. https://www.webmd.com/children/ss/slideshow-childhood-illnesses-to-know