انسداد روده چیست
انسداد روده
روده‌های شما در حدود 5/8متر طول دارند. این به این معناست که غذایی که می‌خورید قبل از هضم شدن یا دفع شدن، راه درازی در پیش دارد. روده‌ها کار انتقال غذا را با کمک حرکات موج مانند خود، انجام می‌دهند. انقباض عضلات روده، غذا را به جلو پیش می‌رانند. اگر به هر دلیلی مثلاٌ مشکلات عصبی یا عضله‌ای این حرکات کند و یا متوقف شود، در روده‌ها فشردگی دردسر آفرینی ایجاد خواهد شد.
اصطلاح پزشکی این عدم تحرک روده که منجر به بلوکه شدن مواد غذایی در روده می‌شود، انسداد روده نام دارد. ممکن است این انسداد مانع عبور مواد غذایی و گازها و حتی مایعات از روده شود. دلیل ایجاد انسداد روده ممکن است از عوارض جانبی برخی از جراحی‌ها نشأت گرفته باشد، گرچه عوامل دیگر هم می‌توانند آن را ایجاد کنند. اگر انسداد روده درمان نشود می‌تواند روده‌ها را سوراخ یا پاره کند! به محض اطلاع از مسدود شدن روده‌ها باید درمان‌های لازم انجام شود.
نشانه‌های انسداد روده کدامند
- گرفتگی در ناحیه‌ی شکم
- از دست دادن اشتها
- احساس سیری
- یبوست
- عدم توانایی دفع گاز
- ورم معده
- حالت تهوع
- استفراغ
- مشکلات تنفسی
مشکلات گوارشی در این وضعیت رایج است. معده و روده‌ی شما پر از گاز می‌شود، این گازها از طریق راست روده دفع نمی‌شوند و این باعث می‌شود شکم شما متورم به نظر برسد.
عوامل به وجود آورنده‌ی انسداد روده چیست
یک نوع انسداد روده وجود دارد که بعد از جراحی به وجود می‌آید، زیرا اغلب پس از جراحی برای بیماران داروهایی تجویز می‌شود که می‌توانند حرکات روده را کُند کنند. برخی از این داروها عبارت‌اند از:
- هیدرومورفون
- مورفین
- اُکسی کدون
- برخی داروهای ضد افسردگی مثل ای می پرامین
انسداد روده عوامل ایجاد کننده‌ی دیگری هم دارند:
- سرطان روده
- بیماری کرون که روده را ضخیم‌تر می‌کند.
- بیماری دیورتیکولیت روده که خصوصاٌ در روده بزرگ ایجاد درد می‌کند و عملکرد روده را مختل می‌کند.
- بیماری پارکینسون که بر روی عضلات و اعصاب روده اثر می‌گذارد.
این‌ها عوامل رایج ایجاد کننده‌ی انسداد روده در بزرگسالان هستند، کودکان هم ممکن است دچار انسداد روده شوند که عامل اصلی آن پیچیدگی بخشی از روده در کودکان است.
عوامل خطر ساز انسداد روده
- جراحی، خصوصاٌ جراحی‌های ناحیه شکمی مثل جراحی آپاندیس
- عدم تعادل الکترولیتی در بدن مثلا عدم تعادل پتاسیم و کلسیم.
- سابقه بیماری اختلال روده مثل بیماری کرون
- عفونت و پوسیدگی
- سابقه تابش و پرتو افکنی بر رو، یا نزدیک شکم
- بیماری شریانی محیطی(نوعی بیماری عروقی)
- کاهش وزن سریع
تشخیص انسداد روده به چه صورت است
پزشک در ابتدا توضیحات شما را در مورد نشانه‌ها می‌شنود، بعد در مورد هر گونه مشکلات و وضعیت پزشکی، مانند: داروهای تجویز شده و خصوصاٌ روند درمانی که اخیرا انجام داده‌اید سوال خواهد کرد و سپس شما را معاینه می‌کند. شکم شما برای بررسی وجود ورم مورد بررسی قرار می‌گیرد. هم‌چنین پزشک با گوشی پزشکی به صدای گاز در شکم شما گوش می‌کند. اگر گاز به علت انسداد روده حرکت نکند احتمالا پزشک صدایی نمی‌شنود.
معمولاٌ بعد از معاینه از تصویربرداری برای بررسی بیشتر و دقیق‌تر استفاده می‌شود. ممکن است پزشک برای شناسایی مناطقی که حباب‌ها در آن متمرکز شده‌اند، از تصویربرداری استفاده کند. مثال‌هایی برا مطالعات تصویربرداری عبارتند از:
- استفاده از اشعه ایکس
- سی.تی.اسکن
- سونوگرافی(بیشتر برای کودکان استفاده می‌شود)
در مواردی پزشک ممکن است از تنقیه باریوم یا هوا برا تشخیص استفاده کند. پزشک از طریق رکتوم هوا و یا باریوم را وارد روده می‌کند، و همزمان عکسبرداری از شکم با اشعه ایکس انجام می‌شود. در کودکان ممکن است تنقیه علاوه بر ارزش تشخیصی یک روش درمانی هم باشد.
انسداد روده ممکن است چه مشکلات جانبی‌ای به همراه داشته باشد؟
1- نکروز، فاسد شدن و مرگ بافت
زمانی که انسداد مانع خون‌رسانی به روده شود اکسیژن به بافت نمی‌رسد و بافت می‌میرد.
2- التهاب صفاق یا آبشامه شکم
عفونت فضای شکمی توسط باکتری یا قارچ. در اثر انسداد روده، روده سوراخ می‌شود و باکتری‌های موجود در آن وارد فضای شکمی می‌شوند.
درمان انسداد روده
درمان انسداد روده بستگی به شدت و وخامت آن دارد
1- انسداد جزئی
گاهی اوقات در اثر مشکلاتی مثل بیماری کرون و یا دیورتیکولین بخش‌هایی از روده حرکت نمی‌کند اما برخی مواد در روده می‌توانند عبور کنند. در این شرایط اگر انسداد پیشرفت نکند ممکن است پزشک یک رژیم غذایی کم فیبر تجویز کند که در این حالت مدفوع کم حجم‌تر و راحت‌تر عبور می‌کند. در غیر این صورت ممکن است برای ترمیم بخش بی‌حرکت روده جراحی لازم باشد.
2- انسداد کامل
انسداد کامل روده یک وضعیت اورژانسی است. درمان به وضعیت کلی بدن‌تان بستگی دارد. برای مثال برخی از افراد نمی‌توانند جراحی شکمی را تحمل کنند. مانند افراد مسن یا افراد درگیر با سرطان روده بزرگ. در این حالت پزشک ممکن است از یک وسیله لوله‌ای فلزی برای بازتر کردن روده استفاده کند. با این وجود هنوز هم ممکن است جراحی شکمی برای برداشتن قسمت آسیب دیده و مسدود روده لازم باشد.
3- انسداد فلج کننده
این انسداد از عوارض جانبی موارد دیگر است، اگر علت انسداد یک داروی خاص باشد پزشک می‌تواند داروی دیگری جایگزین کند. هم‌چنین ممکن است از داروهایی مانند متوکلوپرامید استفاده کند که محرک روده است. در هر حال نباید بدون نظر پزشک، دارویی خصوصاٌ داروی ضد افسردگی به صورت خودسرانه قطع شود.
در مراحل اولیه این انسداد، درمان بدون جراحی ممکن است. شاید پزشک از لوله‌ی نازوگاستریک با ساکشن کردن هم استفاده کند، ضمناٌ بدن فرد، آب‌رسانی می‌شود. اگر انسداد روده از عوارض جانبی جراحی باشد معمولاٌ 2 الی 4 هفته بعد جراحی رفع می‌شود، با این حال برخی افراد در صورت عدم بهبود نیاز به جراحی دوباره دارند.
آیا انسداد روده قابل پیشگری است؟
بسیاری ازعوامل خطرساز ابتلا به انسداد روده قابل پیشگیری نیستند، مثلا بیماری کرون یا جراحی. اگر جراحی لازم باشد باید احتمال ایجاد انسداد در نظر گرفته شود اما این نباید شما را از انجام یک جراحی ضروری باز دارد.
باید برای جلوگیری از بدتر شدن انسداد، گوش به زنگ نشانه‌ها بود. با کم کردن مصرف شکر، کم کردن مصرف مواد مخدر بعد از جراحی و مطلع کردن پزشک و جراح از انسداد روده در گذشته، می‌توان از بروز انسداد روده تا حدی پیشگیری کرد.
منابع:
مطالب مرتبط
زهره دباغ
ترجمه کلمات جدید برای من مثل سرک کشیدن به دنیای جدید دیگری است. هیجان‌انگیز و چالش برانگیز
