بررسی علائم و نشانه‌های واریس به همراه معرفی روش‌های درمانی آن
واریس چیست
واریس، رگ متورم و پیچ خورده‌ای است که درست زیر پوست‌تان دیده می‌شود. واریس‌ها معمولا در پاها شکل می‌گیرند، اما می‌توانند در هر قسمت دیگری از بدن هم ظاهر شوند (حتی بیضه‌ها)! جالب است بدانید که بواسیر یا هموروئید هم نوعی رگ واریسی است. درون شریان‌ها (سیاهرگها) دریچه‌های یک طرفه‌ای (ملقب به دریچه لانه کبوتری) وجود دارد که باعث حفظ گردش خون درست به سمت قلب می‌شود.
اگر این دریچه‌ها آسیب ببیند و یا ضعیف شوند، خون بر می‌گردد و در رگ‌های شما تجمع پیدا می‌کند. این تجمع باعث ورم کردن شریان‌ها و ایجاد واریکوسل می‌شود. رگ‌های واریسی بسیار رایج هستند، در بسیاری از مردم واریکوسل تنها از نظر زیبایی مشکل ساز است، اما در دسته‌ای دیگر از افراد، ایجاد درد و ناخوشی می‌کند. گاهی اوقات واریس می‌تواند در فرد، مشکلات اساسی و جدی ایجاد کند.
نشانه‌ها و راه‌های تشخیص واریس
برای تشخیص پزشک پاهای شما را در حالت نشسته معاینه می‌کند. هم‌چنین ممکن است از شما در مورد هر نوع درد و ناراحتی‌ای در پاها سوال کند. ممکن است برای بررسی عملکرد دریچه رگ‌ها نیاز به سونوگرافی باشد، در این روش تکنسین سونوگرافی، یک وسیله کوچکی را در برابر پوست شما حرکت می‌دهد، تصاویری از رگ‌ها بر روی مانیتور ظاهر می‌شود و پزشک و یا تکنسین می‌توانند آن‌ها را بررسی کنند. اما برخی از نشانه‌های ظاهری واریس به شرح زیر می‌باشد:
- رگ‌هایی به رنگ بنفش تیره و آبی
- رگ‌های پیچ خورده و برجسته که به شکل طنابی رو پوست به نظر می‌رسند
- احساس درد و سنگینی در پاها
- سوزش، ضربان و گرفتگی قسمت پایین پاها
- خارش در اطراف رگ‌ها
- یک طناب دردناک در مسیر شریان‌ها با تغییر رنگ قرمز روی پوست
- تغییر رنگ، سفت شدن رگ‌ها، التهاب رگ‌ها و زخمی شدن پوست در نزدیکی مچ پاها که نشان می‌دهد شما مشکلات جدی دارید و باید درمان شوید
رگ‌های تار عنکبوتی مشابه رگ‌های واریسی هستند اما کوچک‌تر. بیشتر در سطح پوست (پاها و صورت) دیده می‌شوند و به رنگ آبی یا قرمز هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
خود درمانی با تمرینات ورزشی، بالا نگه داشتن پاها و پوشیدن جوراب‌های ضد واریس، ممکن است به کاهش درد و جلوگیری از بدتر شدن واریس کمک کند. اما اگر در مورد ظاهر واریس مشکل دارید و حس خوبی ندارید، و یا خود درمانی نتوانسته از رشد و شدیدتر شدن واریس جلوگیری کند، وقتش رسیده است به پزشک مراجعه کنید.
عوامل پیدایش واریس کدامند؟
عروق خونی، خون را از قلب به اندام‌ها و بافت‌ها می‌رسانند، سیاهرگها خون را از بافت و اندام به قلب بر می‌گردانند، به این ترتیب خون گردش پیدا می‌کند. برای برگرداندن خوون به قلب، رگ‌های پا باید برخلاف جریان گرانش کار می‌کنند. انقباضات قسمت پایین پاها مانند یک پمپ عمل می‌کنند، و دیواره‌های قابل ارتجاع سیاهرگها، به برگشت خون به سمت قلب کمک می‌کنند. دریچه‌های کوچک سیاه‌رگ در جریان حرکت خون به سمت قلب باز شده و بعد بسته می‌شوند (برای جلوگیری از برگشت خون). اگر این دریچه‌ها بسته نشوند، جریان خون به سمت قلب با اختلال مواجه می‌گردد.
چه عواملی شانس ابتلا به واریس را بالا می‌برند؟
1- سن
هر چه سن بالاتر می‌رود خاصیت ارتجاعی و کشسانی رگ‌ها کمتر می‌شود و دریچه رگ‌ها ضعیف می‌شود. خون به رگ باز می‌گردد و رگ متورم می‌شود.
2- بارداری
بارداری، حجم خون در بدن را افزایش می‌دهد، اما جریان خون از پاها به سمت لگن کاهش می‌یابد. این حالت برای حفاظت از جنین است اما می‌تواند باعث متورم شدن رگ‌ها شود! تغییرات هورمونی هم می‌تواند باعث بالا رفتن احتمال واریس شود.
3- جنسیت
زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا هستند! تغییرات هورمونی در طی بارداری و دوران پریود و یائسگی می‌تواند در این میان دخیل باشد! زیرا هومون‌های زنانه دیواره رگ‌ها را شل می‌کنند!
4- سابقه‌ی خانوادگی
اگر افراد دیگر خانواده واریس دارند، جوراب‌های ضد واریس‌تان را آماده کنید!
5- وزن
چاقی و اضافه وزن به معنای فشار بیشتر بر روی رگ‌هاست!
6- ایستادن و یا نشستن
ایستادن و یا نشستن طولانی مدت، در این حالت جریان خون به خوبی و درستی اتفاق نمی‌افتد
راه‌های جلوگیری از ابتلا به واریس چیست
راهی وجود ندارد که کاملا و قطعا از شر واریس در امان باشید! اما بهبود گردش خون و افزایش توده‌ی عضلانی می‌تواند شانس ابتلا را کمتر کند و یا دست کم از شکل‌گیری واریس‌های جدید جلوگیری کند.
- ورزش و تحرک بدنی
- کنترل وزن
- رژیم غذایی با فیبر بالا و نمک کم
- اجتناب از کفش‌های پاشنه بلند و جوراب‌های تنگ
- بالا نگه داشتن پاها به تکرار و تناوب در روز
- بطور مرتب وضعیت نشسته و یا ایستاده خود را عوض کنید
راه‌های درمان واریس
خوشبختانه برای درمان واریس نیاز به بستری شدن در بیمارستان نیست! به مدد وسایل و روش‌های ایمن و غیر تهاجمی درمان واریس سرپایی است!
1- ورزش و فعالیت بدنی
کاهش وزن، بالا نگه داشتن پاها، نپوشیدن کفش پاشنه بلند و لباس تنگ، علاوه بر جلوگیری، به درمان هم کمک می‌کند
2- جوراب ضد واریس
این نوع جوراب‌ها معمولا قدم اول درمان واریس است. آن‌ها پای شما را فشار می‌دهند و به بهبود جریان خون کمک می‌کنند. مقدار فشار وارده بستگی به نوع و مارک جوراب دارد. می‌توانید این جوراب‌ها را از داروخانه‌ها و مراکز فروش تجهیزات پزشکی خریداری کنید.
اگر با خود درمانی و پوشیدن جوراب ضد واریس بهتر نشدید، پس واریس شما شدید است و پزشک ممکن است یکی از این روش‌ها را تجویز کند:
1- اسکلروتراپی
در این روش، پزشک داخل رگ‌های کوچک و متوسط، مخلوطی تزریق می‌کند که رگ‌ها را می‌بندد. باید در عرض چند هفته واریس درمان شود. شاید نیاز باشد تزریق، بیش از یک بار انجام شود، اگر این روش به درستی انجام شود موثر خواهد بود. این روش نیاز به بیهوشی ندارد و در مطب دکتر انجام می‌شود.
2- اسکلروتراپی حبابی
در این روش داخل رگ‌های بزرگ، مخلوط حباب‌دار تزریق می‌شود، این یک روش جدید است.
3- جراحی با لیزر
پزشکان از لیزر درمانی برای بهبود و مسدود کردن واریس رگ‌های کوچک و واریس تار عنکبوتی استفاده می‌کنند. در این روش اشعه‌های قوی به سوی رگ شلیک می‌شوند و واریس را نابود می‌کنند. در این روش، برش و سوزنی وجود ندارد.
4- استفاده از لوله بسیار نازک همراه با رادیوفرکانس و لیزر درمانی
پزشک یک لوله‌ی بسیار باریک و انعطاف پذیر، درون رگِ بزرگ شده، کار می‌گذارد، و نوک این لوله نازک با انرژی لیزر یا موج رادیویی گرم می‌شود. این گرما باعث بهبود و درمان رگ‌های واریسی می‌گردد. این روش برای رگ‌های بزرگ قابل استفاده است.
5- کور کردن و گره زدن رگ‌ها
در این روش، رگ قبل از پیوستن به یک شاه‌رگ و رگ عمقی، گره زده و مسدود می‌شود و رگ از طریق یک برش کوچک برداشته می‌شود. این برای اکثر مردم یک روش غیر تهاجمی است. مسدود کردن رگ‌های کوچک‌تر مانع گردش خون نخواهد شد زیرا شاهرگ‌ها و رگ‌های عمقی‌تر، حجم بیشتری از خون را به گردش در می‌آورند.
6- فلبکتومی (برداشتن رگ با جراحی)
رگ‌های واریسی کوچک با یک سری سوراخ‌های ریز روی پوست برداشته می‌شوند. فقط ناحیه‌ای که سوراخ می‌شود بی‌حس است و در کل روش ساده‌ای است.
7- جراحی رگ با اندوسکوپی (یک جراحی پیشرفته و کم تهاجم)
اگر واریش شما شدید و پیشرفته باشد و درمان‌های دیگر راه به جایی نبرد، نیاز به این جراحی خواهد بود. جراح از یک دوربین باریک که در پای شما تعبیه شده، برای مشاهده و بستن رگ‌ها استفاده می‌کند و سپس رگ‌ها را با برش‌های کوچک بر روی پوست، بر می‌دارد.
منابع:
مطالب مرتبط
زهره دباغ
ترجمه کلمات جدید برای من مثل سرک کشیدن به دنیای جدید دیگری است. هیجان‌انگیز و چالش برانگیز
