چرا به سوءهاضمه دچار می‌شویم و برای جلوگیری از آن چه روش‌هایی وجود دارد
سوءهاضمه چیست
سوءهاضمه معمولا نشانه‌ای از یک بیماری مثل بیماری رفلاکس معده و یا زخم و بیماری کیسه صفرا است. علامت مشخصه‌ی این مشکل، احساس درد و ناراحتی مدام یا مکرّر در قسمت بالایی شکم است.
نشانه‌های سوءهاضمه کدامند؟
- احساس سوزش در معده یا بالای شکم
- درد شکم
- آروغ و گاز معده
- حالت تهوع و استفراغ
- طعم اسیدی دهان
- بزرگ شدن شکم
چه افرادی در معرض خطر ابتلا به سوءهاضمه هستند؟
افراد از هر سن و جنسیتی می‌توانند مبتلا شوند. این بیماری رایج است و عوامل زیر، ریسک ابتلا را در افراد افزایش می‌دهد:
- زیاده روی در مصرف الکل
- مصرف داروهای محرّک معده مثل آسپرین
- شرایطی که در آن دستگاه گوارش دارای مشکل و حالت غیر عادی است. مثل زخم در دستگاه گوارش
- مشکلات روحی مثل اضطراب یا افسردگی
عوامل به وجود آورنده ی سوءهاضمه چیست؟
عوامل مختلفی می‌توانند در ایجاد سوءهاضمه دخیل باشند، مانند:
1- بیماری‌ها
- زخم
- رفلاکس معده
- سرطان معده (به ندرت)
- Gastroparesis، خالی نشدن درست معده که در افراد مبتلا به دیابت دیده می‌شود.
- عفونت معده
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- پانکراتیت مزمن
- بیماری‌های مرتبط با تیروئید
- بارداری
2- داروها
- آسپرین و ضد دردهای دیگر مثل ناپروکسن و ایبوپروفن
- استروژن و قرص‌های ضد بارداری
- داروهای استروییدی
- انواع خاصی از آنتی بیوتیک‌ها
- داروهای بیماری تیروئید
3- سبک زندگی
- پرخوری، تند غذا خوردن، خوردن غذاهای چرب یا خوردن در شرایطی که فرد دچار استرس است.
- خوردن بیش از حد الکل
- سیگار کشیدن
- استرس و خستگی
سوءهاضمه چه طور تشخیص داده می‌شود؟
در صورت مشاهده نشانه‌های سوءهاضمه حتما با پزشک مشورت کنید. به این علت که سوءهاضمه دامنه گسترده‌ای دارد، توضیحات دقیق شما در مورد نشانه‌ها و ناراحتی‌ها، پزشک را در تشخیص بهتر و دقیق‌تر یاری می‌کند. به پزشک بگویید که دقیقا در کدام قسمت شکم احساس درد و ناراحتی دارید.
پزشک تمام عوامل و بیماری‌های احتمالی که می‌تواند نشانه‌های شما را ایجاد کند را بررسی می‌کند. ممکن است پزشک چند دوره آزمایش خون و یا عکس‌برداری از معده و روده کوچک تجویز کند. ممکن است پزشک برای بررسی بیشتر درخواست آندوسکوپی بدهد.
چگونه سوءهاضمه را درمان کنیم؟
به این خاطر که سوءهاضمه، بیشتر یک نشانه است تا یک بیماری، روش درمان به عامل ایجاد کننده آن بستگی دارد.
چطور می‌توانم از ابتلا به سوءهاضمه جلوگیری کنم؟
بهترین راه پیشگیری از سوءهاضمه دوری از عوامل ایجاد کننده آن مثل غذاها و شرایط ایجاد کننده آن است. داشتن برنامه غذایی روزانه می‌تواند در شناسایی غذاهایی که مشکل‌ساز هستند، موثر باشد. در زیر یک سری پیشنهادات برای جلوگیری از ابتلا به سوءهاضمه قید شده است:
- خوردن وعده‌های کوچک غذایی که در این حالت معده لازم نیست سخت و طولانی‌مدت کار کند
- به آرامی و آهسته غذا بخورید
- اجتناب از مواد غذایی که دارای اسیدیته بالایی است مثل مرکبات و گوجه فرنگی
- محدود کردن یا کنار گذاشتن مواد غذایی و نوشیدنی‌های دارای کافئین
- اگر استرس و فشار روحی باعث مشکلات معده و گوارشی در شما می‌شود از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مراقبه و ریلکسیشن استفاده کنید
- اگر سیگاری هستید، ترک سیگار به رفع این مشکل در شما کمک می‌کند
- مصرف الکل را محدود یا قطع کنید زیرا در ایجاد سوءهاضمه نقش دارد
- لباس‌های تنگ نپوشید چرا که به معده فشار می‌آورد
- با معده پر ورزش نکنید. ترجیحا قبل از غذا یا دست کم یک ساعت بعد از غذا خوردن ورزش کنید
- بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید
- حداقل سه ساعت بعد از خوردن آخرین وعده غذایی به رختخواب بروید
- در هنگام خوابیدن با کمک بالشت سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنم؟
- استفراغ یا وجود خون در استفراغ
- کاهش وزن
- از دست دادن اشتها
- مدفوع تیره و قیری مانند یا وجود خون در مدفوع
- درد شدید در قسمت راست بالای شکم
- درد بالا یا پایین قسمت راست شکم
- ناراحتی ناشی از غذا خوردن
حمله قلبی هم دارای نشانه‌هایی مشابه سوءهاضمه است، اگر سوءهاضمه با نفس‌های بریده و کوتاه، تعریق، درد قفسه سینه یا فک، دست و گردن همراه باشد، باید فورا اقدامات لازم پزشکی انجام شود.
منابع:
مطالب مرتبط
زهره دباغ
ترجمه کلمات جدید برای من مثل سرک کشیدن به دنیای جدید دیگری است. هیجان‌انگیز و چالش برانگیز
