بیماری زونا؛ علل، علائم و درمان
بیماری آبله مرغان از آن بیماری‌هایی است که خیلی از افراد در کودکی یا نوجوانی به آن مبتلا شده‌اند. اما نکته‌ی مهمی که در ارتباط با این بیماری وجود دارد این است که ویروس ایجاد‌کننده‌ی بیماری آبله مرغان، یعنی ویروس واریسلا زوستر، پس از رفع بیماری آبله مرغان می‌تواند در بدن باقی بماند و سال‌ها بعد بر اثر علل مختلف از جمله ضعف دستگاه ایمنی بیدار شود و موجبات یک بیماری دیگر را فراهم آورد: بیماری زونا.
زونا یک بیماری پوستی است که بر اثر آن بر روی پوست بدن بثوراتی پدیدار می‌شوند. این بیماری ممکن است در هر سنی برای هر فردی رخ دهد، اما افراد بالای 50 سال در خطر بیش‌تری برای ابتلا به بیماری زونا هستند.
بیماری زونا موضوعی است که در این مطلب به آن می‌پردازیم. علل، عوامل، علائم و روش‌های درمان زونا مواردی هستند که در ادامه مورد بحث قرار خواهند گرفت.
بیماری زونا چه علائمی دارد؟
علائم زونا را می‌توان از لحاظ زمانی به دو دسته تقسیم کرد: قبل از ظهور بثورات و بعد از ظهور بثورات. علائم اولیه‌ی زونا که قبل از ظهور بثورات پیدا می‌شوند عبارت‌اند از:
- خارش
- مورمور شدن
- درد
- سوزش
این علائم معمولاً در محلی که قرار است بثورات در آن ایجاد شوند ظاهر می‌گردند. به عنوان مثال، اگر قرار باشد که بثورات ناشی از بیماری زونا در زیر قفسه سینه ایجاد شوند چند روز پیش از ظاهر شدن این بثورات، فرد در آن ناحیه احساس خارش، درد، مورمور شدن و سوزش خواهد داشت.
پس از ظهور بثورات پوستی، برخی علائم دیگر نیز ممکن است مشاهده شوند از جمله:
- تب
- سردرد
- لرز
- مشکلات معده
چه چیزی موجب بروز بیماری زونا می‌شود؟
گفته شد که علت بروز بیماری زونا همان ویروسی است که علت بروز بیماری آبله مرغان است. این ویروس اگر وارد بدن شود در ابتدا موجب بثورات پوستی از نوع بثورات آبله مرغان می‌شود. اما پس از درمان آبله مرغان، این ویروس از بین نمی‌رود بلکه در سلول‌های عصبی می‌ماند و سال‌ها بعد دوباره فعال می‌شود و فعال شدن دوباره‌ی آن همراه است با بروز بیماری زونا.
بیماری زونا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک با نگاه کردن به بثورات پوستی معمولاً می‌تواند بیماری زونا را تشخیص دهد. بنابراین اگر برخی از علائم زونا را در خود می‌بینید، خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید، حتی اگر تا کنون هیچ زمان به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده‌اید.
برخی از آبله‌مرغان‌هایی که در دوران کودکی بروز می‌کنند چندان قوی نیستند که کودک و اطرافیان او بتوانند بیماری را تشخیص دهند، اما با این حال ویروسِ همین آبله‌مرغان‌های ضعیف می‌تواند تا سال‌ها در بدن باقی بماند و در سنین بزرگ‌سالی موجب بروز بیماری زونا شود.
از آن جا که کنترل علائم زونا در مراحل اولیه کار ساده‌تری است، چه بهتر که در اسرع وقت برای تشخیص بیماری زونا به پزشک مراجعه کنید.
بیماری زونا چقدر طول می‌کشد؟
بثورات پوستی ناشی از بیماری زونا معمولاً در طی 7 الی 10 روز از بین می‌روند و کلیه‌ی علائم این بیماری در طی دو هفته ناپدید می‌شوند. در اکثر افراد سالم، بثورات دردی ندارند و هم‌چنین جای‌شان روی پوست باقی نمی‌ماند، اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند احتمال بر جای ماندن اسکار بثورات وجود دارد.
چه افرادی در خطر ابتلا به بیماری زونا هستند؟
هر کسی که تا کنون به بیماری آبله مرغان مبتلا شده در خطر ابتلا به بیماری زونا نیز هست، اما با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری زونا نیز افزایش می‌یابد. عوامل دیگری که ممکن است احتمال بروز بیماری زونا را افزایش دهند عبارت‌اند از:
- مصرف برخی از داروهای سرطانی
- مصرف برخی از داروهای استروئیدی
- استرس مزمن
- سیستم ایمنی ضعیف
آیا زونا مسری است؟
پاسخ این پرسش «بله» است، اما نیاز به توضیح دارد. خود بیماری زونا از هیچ انسانی به انسانی دیگر سرایت نمی‌کند، اما ویروس این بیماری ممکن است به کودکانی که تا کنون به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده‌اند منتقل شود و در نتیجه موجب شود که آن کودکان به بیماری آبله مرغان مبتلا شوند. نوع سرایت نیز تنها با لمس مستقیم بثورات امکان‌پذیر است.
بنابراین بهتر است افرادی که به بیماری زونا مبتلا هستند بثورات را بپوشانند و هرگز تماسی با کودکان، زنان باردار و هم‌چنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند بیماران تحت شیمی درمانی) نداشته باشند.
درمان بیماری زونا چگونه انجام می‌شود؟
در حالی که هیچ درمان قطعی‌ای برای بیماری زونا وجود ندارد، می‌توان از برخی موارد برای کنترل بیماری زونا بهره برد. به عنوان مثال، مصرف داروهای ضد ویروسی می‌تواند رشد بیماری زونا را متوقف کند. برخی از داروهای ضد ویروسی که توسط پزشک تجویز می‌شوند عبارت‌اند از: آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر.
البته نباید خودسرانه از این داروها مصرف شود، بلکه مصرف دارو برای زونا فقط باید بر طبق تجویز پزشک باشد.
هم‌چنین در صورتی که بثورات همراه با خارش زیاد باشند معمولاً از مواد ضد خارش مانند کالامین استفاده می‌شود. در صورتی که درد شدید باشد و یا آن که بثورات در نزدیکی چشم یا گوش باشند احتمالاً از داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئیدها نیز استفاده شود.
منابع:
مطالب مرتبط
آرش شمسی
آرش شمسی هستم. فلسفه می‌خوانم و می‌نویسم. ولی پیش از هر فلسفیدنی، بر سلامت می‌بایست متمرکز بود. چه آن‌که به قول شوپنهاور: «یک شاه بیمار از یک گدای سالم بدبخت‌تر است». امیدوارم آنچه که ترجمه می‌کنم، به کارتان بیاید.
I'm Arash Shamsi. A Writer. I write philosophy and live with philosophers. But health is more important than philosophy. In here, I translate the best articles about health, fitness and etc.
