مشکل روان‌شناختی واژینیسموس یا دخول غیر ممکن چیست؟

واژینیسموس Vaginismus یا انقباضات غیر ارادی واژن چیست؟ 

انقباض غیر ارادی واژن می‌توانند مقاربت جنسی را غیرممکن و یا حتی دردناک سازند. این حالت ممکن است در زمان‌های مختلف از جمله موارد زیر رخ دهد:

• در هنگام تلاش برای دخول از طرف شریک جنسی
• در هنگام وارد نمودن تامپون
• لمس محدوده اطراف واژن توسط خود زن

باید دقت نمود که واژینیسموس مانع از عمل تحریک جنسی نشده و تنها عمل دخول را غیر ممکن می‌سازد. معاینات لگنی ملایم هم هیچ عارضه بالینی خاصی که باعث ایجاد این انقباضات شوند را از خود نشان نمی‌دهند و می‌توان گفت هیچ مشکل جسمانی باعث بروز این پدیده نمی‌شود.

اختلال عملکرد جنسی هم در مردان و زنان رخ می‌دهد و معمولا درمان پذیرند و مسئله‌ای که زنان باید به آن توجه کنند این است که نباید خود را مقصر بدانند و یا از وجود واژینیسموس در خود خجالت بکشند. با این حال این اختلال می‌تواند کیفیت و روابط زناشویی را به طور بالقوه تحت تاثیر قرار دهد.

انواع واژینیسموس یا انقباض غیر ارادی واژن

واژینیسموس به دو نوع تقسیم می‌شود:

1- واژینیسموس اولیه

در این حالت حتی برای یک بار هم دخول به واژن اتفاق نیفتاده است. زنان، در این حالت ممکن است احساس درد هنگام نزدیکی و یا دخول را تجربه کنند.

2- واژینیسموس ثانویه

زمانی که یک بار دخول انجام شده ولی این عمل دیگر امکان‌پذیر نیست. عواملی که می‌توانند باعث بروز چنین حالتی شوند عبارتند از جراحی زنان، پرتو درمانی و آسیب

البته برخی از زنان پس از یائسگی دچار واژینیسموس می‌شوند. عواملی همچون کاهش سطوح استروژن، خشکی واژن و کاهش انعطاف پذیری باعث می‌شود که فرد مقاربت دردناک، استرس آور و حتی غیر ممکنی را تحمل کند. بنابراین این چنین عواملی می‌توانند واژینیسم را در زنان به مرور زمان ایجاد کنند.

دیسپارونی یا مقاربت دردناک

این حالت که اصطلاح پزشکی است که به رابطه نزدیکی دردناک اطلاق می‌شود اما اغلب با واژینیسم اشتباه گرفته می‌شود. دیسپارونی بیماری است که معمولا به علت کیست‌ها، بیماری التهابی لگن یا آتروفی واژن رخ می‌دهد.

علل واژینیسموس یا دخول غیر ممکن

همیشه یک دلیل برای واژینیسم وجود ندارد. این وضعیت با سوء استفاده جنسی یا آسیب گذشته، آمیزش‌های دردناک در گذشته فرد و هم‌چنین عوامل عاطفی مرتبط است. در برخی موارد، هیچ علت مستقلی وجود ندارد.

علائم واژینیسم

یکی از علائم شاخص واژینیسموس، انقباض غیر ارادی عضلات واژن و مهبل می‌باشد. اما شدت این بیماری بین زنان مختلف متفاوت است. البته در همه این موارد انقباض غیر ارادی واژن عمل دخول را غیرممکن و یا با دشواری همراه می‌سازد. زنانی که به این حالت دچار می‌شوند هیچ کنترلی بر روی عضلات خود ندارند. علائم دیگر واژینیسم عبارتند از:

• ترس از دخول هنگام رابطه جنسی
• کاهش میل جنسی ناشی از عدم دخول
• زنان مبتلا به این حالت اغلب احساس درد در هنگام نزدیکی یا حس کشیدگی هنگام ورود یک شی به درون واژن خود را گزارش می‌دهند.

باید زنان به این نکته توجه داشته باشند ابتلای به این حالت به معنای خودداری کامل از رابطه جنسی نیست بلکه زنان با چنین شرایطی هم می‌توانند احساس لذت جنسی را با به کار بردن روش‌های دیگر تجربه کنند.

تشخیص واژینیسم

برای تشخیص، پزشک بعد از یک بررسی بالینی و بررسی سابقه پزشکی و جنسی می‌تواند در تشخیص به فرد کمک کند. این سوابق می‌توانند برای پی بردن به علت اصلی انقباضات سرنخ‌هایی کمک کننده در اختیار پزشک قرار دهند.

باید بیان کرد زنان مبتلا به چنین مشکل روانشناختی می‌توانند ترس و دلهره شدیدی از یک معاینه لگنی داشته باشند در این مواقعی می‌توانند از پزشک روش‌های ملایم‌تری را درخواست نمایند. البته پزشکانی که مشکوک به این بیماری باشند در اکثریت مواقع روش‌های با تهاجم کمتری را برای معاینه بالینی فرد در نظر خواهند گرفت.

درمان واژینیسم

واژینیسموس یک اختلال قابل درمان است. درمان معمولا شامل آموزش، مشاوره و تمرین است.

1- درمان جنسی و مشاوره

مشاوره و آموزش، روش‌هایی هستند که ممکن است تنها خود فرد و یا حتی شریک زندگی او را درگیر سازند. تکنیک‌های ریلکسیشن و هیپنوتیزم هم‌چنین ممکن است باعث آرامش و کمک به راحت‌تر بودن رابطه جنسی شوند.

در برخی از مواقع همسر نیز باید برای پیشگیری از وقوع واژینسم در همسر خود اقداماتی را اعمال نمایند و از انجام برخی اشتباهات پرهیز کنند. به عنوان مثال برخی از اعمالی که می‌توانند از جانب همسر در وقوع واژینیسم دخیل باشند عبارتند از:

• عدم آگاهی کافی از رابطه جنسی و انجام شتاب زده این عمل
• عدم تحریک کافی قبل از دخول
• نا آگاهی نسبت به ویژگی و خصوصیات اندام تناسلی
• به تعویق انداختن رابطه جنسی از طرف زن و شوهر

2- گشاد کننده‌های واژن

برخی از رقیق کننده‌ها و گشاد کننده‌های واژن می‌توانند قبل از رابطه جنسی مورد استفاده قرار بگیرند. در برخی از موارد استفاده از بوتاکس نیز پیشنهاد می‌شود.

3- تمرینات کگل Kegel

این تمرینات به افراد کمک می‌کنند که بر روی عضلات مثانه، مقعد و واژن خود کنترل پیدا کنند. برای نمونه شما می‌توانید تمرینات زیر را انجام دهید.

• مثانه خود را تخلیه کنید.
• عضلات لگنی خود را به مدت 10 ثانیه منقبض کنید.
• سپس عضلات لگنی خود را به مدت 10 ثانیه شل کنید.
• این روش را سه مرتبه در روز و هر بار 10 مرتبه انجام دهید.

دقت کنید که برای موفقیت در کنترل عضلات لگنی نباید عضلات شکم، باسن و یا ران را در این تمرین درگیر کنید.

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/vaginismus