لوپوس و همه آن چیزی که لازم است در مورد آن بدانید

بیماری لوپوس چیست؟

لوپوس یک بیماری خود ایمنی مزمن است که می‌تواند باعث ایجاد التهاب در سراسر بدن شود. با این حال، این بیماری در درجه اول یک بیماری منطقه ای محسوب شده، بنابراین همیشه یک بیماری سیستمیک نمی‌باشد.

بیماری خود ایمنی وضعیتی است که سیستم ایمنی بدن خود مسئول التهاب و حمله به سلول‌های خودش می‌باشد.

بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس نوع خفیف آن را تجربه می‌کنند، اما بدون درمان مناسب می‌تواند این شرایط تشدید شود. در حال حاضر، هیچ درمان شناخته شده برای لوپوس وجود ندارد، بنابراین درمان بر روی کاهش علائم و کاهش التهاب تمرکز دارد.

علائم بیماری لوپوس

علائم لوپوس می‌تواند بستگی به منطقه‌های درگیر از بدن داشته باشد. التهاب دیده شده در لوپوس می‌تواند بر روی اندام‌ها و بافت‌های مختلف بدن تأثیر بگذارد، از جمله:

• مفاصل
• پوست
• قلب
• خون
• ریه‌ها
• مغز
• کلیه‌ها

علائم بسته به افراد متفاوت خواهد بود. علائم ممکن است بصورت:

• دائمی
• ناگهان خاموش شونده
• حملات گاه به گاه

اگرچه هیچ دو مورد از لوپوس یکسان نیستند، اما رایج‌ترین علائم و نشانه‌ها عبارتند از:

1. تب شدید
2. خستگی
3. درد بدن
4. درد مفاصل
5. بثورات از جمله بثورات پروانه‌ای روی صورت
6. ضایعات پوستی
7. تنگی نفس
8. سندرم شوگرن، که شامل خشکی مزمن چشم و خشکی دهان
9. پریکاردیت و پلوریت، که هر دو می‌توانند باعث درد قفسه سینه شوند
10. سردردها
11. گیجی
12. از دست دادن حافظه

علائم بیماری لوپوس در زنان اکثر مواقع شامل پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی می‌گردد. التهاب ناشی از لوپوس هم‌چنین می‌تواند عوارضی در ارگان‌های مختلف از جمله موارد زیر داشته باشد:

• کلیه‌ها
• خون
• ریه‌ها

علائم اولیه لوپوس

علائم لوپوس معمولاً از زمان ورود به بزرگسالی شروع می‌شود. این می‌تواند در هر زمانی بین نوجوانی و 30 سالگی رخ دهد. برخی از علائم اولیه عبارتند از:

• خستگی
• تب
• راش
• مفاصل متورم
• خشکی دهان یا خشکی چشم
• ریزش مو مخصوصاً در لکه‌ها که به آن آلوپسی آرئاتا گفته می‌شود
• مشکلات مربوط به ریه‌ها، کلیه‌ها، تیروئید یا دستگاه گوارش

این موارد مانند علائم سایر شرایط می‌باشد، بنابراین تجربه کردن آن‌ها لزوماً به معنای لوپوس نیست. با این حال، مهم است که با پزشک معالج خود ملاقات کنید تا در مورد آن‌ها صحبت کنید.

حساسیت لوپوس

در حالی که نور بیش از حد خورشید می‌تواند برای هر کسی مضر باشد، بسیاری از افرادی که دچار لوپوس می‌شوند نیز دارای حساسیت به نور هستند. حساسیت به نور به این معنی است که شما به ویژه نسبت به منبع اشعه ماوراء بنفش، نوع پرتویی که در نور خورشید و یا حتی انواع خاصی از نور مصنوعی قرار دارد، حساس هستید.

برخی از افراد مبتلا به لوپوس ممکن است دریابند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث ایجاد علائم خاصی در آن‌ها می‌شود که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بثورات، که در درجه اول بثورات حساس در زمان وجود اتو آنتی‌ بادی SSA) Ro) می‌باشد
• خستگی
• درد مفاصل
• تورم داخلی

اگر مبتلا به لوپوس هستید و به بیرون می روید، مهم است که پوشش و لباس ضد آفتاب بپوشید و از ضد آفتاب استفاده کنید.

علل لوپوس

محققان علت دقیق ابتلای افراد به لوپوس را نمی‌دانند اما تصور آن‌ها این است که ترکیبی از بسیاری عوامل اساسی موجب بروز این بیماری می‌گردد که عبارتند از:

1- محیط:

محققان محرک‌های احتمالی مانند سیگار کشیدن، استرس و قرار گرفتن در معرض سمومی مانند گرد و غبار سیلیس را به عنوان علل احتمالی لوپوس شناسایی کرده‌اند.

2- ژنتیک:

بیش از 50 ژن مرتبط با لوپوس شناسایی شده‌اند. علاوه بر این، داشتن سابقه خانوادگی لوپوس ممکن است فرد را با نسبت بالاتری در معرض خطر برای تجربه این بیماری قرار دهد.

3- هورمون‌ها:

برخی از مطالعات نشان می‌دهد که سطح غیرطبیعی هورمون، از جمله افزایش سطح استروژن، می‌تواند به ایجاد لوپوس کمک کند.

4- عفونت‌ها:

محققان هنوز در حال مطالعه بر روی ارتباط بین عفونت‌هایی مانند سیتومگالوویروس و اپشتین بار و علل ابتلا به لوپوس هستند.

5- داروها:

استفاده طولانی مدت از برخی داروهای خاص، مانند هیدرالازین (Apresoline)، پروكائین آمید (Procanbid) و كینیدین، ​​با ایجاد نوعی از لوپوس معروف به لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو (DIL) همراه بوده است.

هم‌چنین، بیمارانی که داروهای مسدود کننده TNF را برای شرایطی مانند آرتریت روماتوئید (RA)، بیماری التهابی روده (IBD) و اسپوندیلیت آنکیلوزان مصرف می‌کنند، می‌توانند دچار DIL شوند. اگرچه در برخی موارد نادر، تتراسایکلین ها، مانند مینوسیکلین، که می‌تواند برای درمان آکنه و روزاسه استفاده شود، می‌توانند باعث ایجاد DIL نیز شوند.

هم‌چنین ممکن است که هیچ یک از دلایل احتمالی شناخته شده لوپوس که در اینجا ذکر شده است را تجربه نکرده باشید و هنوز هم بیماری خود ایمنی داشته باشید.

تشخیص لوپوس

پزشکان معمولا تنا به نتیجه یک آزمایش خون و یا تصویربرداری در تشخیص لوپوس اکتفا نمی‌کنند و ممکن است بعد از بررسی علائم بالینی از روش‌های کمکی زیر استفاده نمایند:

تحقیقات نشان داده‌اند که آنتی بادی‌های خاصی برای لوپوس وجود دارد، از جمله تست DNA دو رشته ای (ds-DNA) و آنتی بادی اسمیت (Sm) آنتی بادی Sm نیز با بیماری کلیوی مرتبط با  SLE (نفریت) همراه است.

1- آزمایش خون:

این موارد می‌تواند شامل شمارش کامل خون (CBC) باشد، پزشکان برای تعیین تعداد و نوع گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌های خون از تست خونی استفاده می‌کنند. برخی از آزمایشات دیگر درخواستی شامل میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR)، آزمایش پروتئین واکنش هنده (C (CRP و آزمایش آنتی بادی ضد هسته است که می‌تواند نشانگر افزایش فعالیت سیستم ایمنی باشد.

2- آزمایش ادرار:

با استفاده از آزمایش ادرار می‌توان میزان خون یا پروتئین بالای در ادرار را تشخیص داد. این تست می‌تواند نشان دهنده تاثیر لوپوس بر کلیه‌ها باشد.

3- آزمایشات تصویربرداری:

تصویربرداری از قفسه سینه و اکوکاردیوگرام دو روشی هستند که ممکن است نشان دهنده التهاب یا مایعات ایجاد شده در قلب و ریه‌ها باشد.

4- بیوپسی بافت:

بیوپسی از ناحیه بثورات لوپوس انجام می‌گردد تا مشخص کند سلول‌های معمولی برای فرد مبتلا به لوپوس وجود دارد یا خیر. اگر آسیب کلیوی وجود داشته باشد، ممکن است بیوپسی کلیه برای تعیین یک درمان مناسب مورد نیاز باشد.

عوامل خطر ابتلا به لوپوس

برخی از گروه‌ها ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به لوپوس باشند. نمونه‌هایی از عوامل خطر ابتلا به لوپوس عبارتند از:

1- جنس:

زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به لوپوس هستند، اما این بیماری در مردان شدیدتر است.

2- سن:

در حالی که ابتلا به لوپوس در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما بیشتر در افراد بین 15 تا 44 سال تشخیص داده می‌شود.

3- نژاد یا قومیت:

لوپوس در بعضی از اقوام خاص مانند آفریقایی آمریکایی، اسپانیایی، آمریکایی آسیایی، بومی آمریکا یا جزیره اقیانوس آرام رایج‌تر است.

4- سابقه خانوادگی:

داشتن سابقه ابتلا به لوپوس به این معنی است که شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارید.

به یاد داشته باشید که داشتن فاکتورهای خطر ابتلا به لوپوس به این معنی نیست که به این بیماری مبتلا خواهید شد. این بدان معناست که شما در مقایسه با افرادی که فاکتور خطر ندارند بیشتر در معرض خطر قرار دارید.

آیا لوپوس قابل درمان است؟

در حال حاضر، هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد. با این حال، بسیاری از انواع مختلف درمان وجود دارد که می‌تواند به شما در مدیریت علائم کمک کند. درمان لوپوس بر چندین عامل متمرکز است:

• درمان علائم در صورت وجود لوپوس
• جلوگیری از شعله ور شدن بروز لوپوس
• کاهش میزان آسیب‌های وارده به مفاصل و اندام

رعایت رژیم درمانی توصیه شده برای کمک به مدیریت علائم و داشتن یک زندگی سالم پیش رو از اهمیت ویژه‌ای برخودار است.

درمان لوپوس

اگر چه در حال حاضر هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد، با این حال داروهایی برای کمک به مدیریت علائم لوپوس و پیشگیری از شعله ور شدن لوپوس در دسترس هستند. پزشکان هنگام توصیه و تجویز درمان‌های لوپوس، علائم لوپوس و شدت آن‌ها را در نظر می‌گیرند.

مهم است که بطور منظم افراد توسط پزشکان خود مورد ویزیت قرار گیرند. این حالت به آن‌ها امکان می‌دهد وضعیت افراد را بهتر کنترل کنند و مشخص کنند که آیا برنامه درمانی تجویزی برای مدیریت علائم به درستی عمل می‌کنند یا خیر.

علاوه بر این، علائم لوپوس می‌تواند با گذشت زمان تغییر کند. به همین دلیل، پزشکان ممکن است داروهای افراد را تغییر داده یا دوز داروهای فعلی را تنظیم کنند. علاوه بر دارو، پزشکان هم‌چنین ممکن است تغییرات شیوه زندگی را برای کمک به مدیریت علائم لوپوس به افراد توصیه کنند. این‌ها می‌تواند مواردی از قبیل:

• اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور ماوراء بنفش (UV)
• خوردن یک رژیم غذایی سالم
• مصرف مکمل‌هایی که ممکن است به کاهش علائم کمک کنند مانند ویتامین D، کلسیم و روغن ماهی
• ورزش منظم
• در صورت سیگار کشیدن ترک سیگار

داروهای لوپوس

دارویی که تجویز می‌شود بستگی به علائم و هم‌چنین شدت آن‌ها دارد. داروها می‌توانند به چندین روش به برطرف نمودن علائم لوپوس کمک کنند، از جمله:

• تسکین سیستم ایمنی بدن
• کاهش میزان تورم یا التهاب
• کمک به پیشگیری از آسیب دیدن مفاصل یا اندام‌های داخلی

برخی از نمونه‌های داروهای لوپوس عبارتند از:

1- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs):

این موارد می‌توانند تورم و درد را کاهش دهند. مثالها شامل داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن ناپروکسن.

2- داروهای ضد مالاریا:

این داروها زمانی برای درمان بیماری‌های عفونی مالاریا استفاده می‌شدند. با توجه به موجوداتی که باعث ایجاد مقاومت در برابر مالاریا در برابر داروها می‌شوند، اکنون از داروهای جدیدتر برای درمان این بیماری استفاده می‌شود.

داروهای ضد مالاریا می‌توانند علائم لوپوس مانند بثورات، درد مفاصل و خستگی را برطرف کنند. هم‌چنین می‌توانند در جلوگیری از تشدید لوپوس کمک کنند. این داروها ممکن است در دوران بارداری توصیه شوند كه عوارض مربوط به بارداری را کاهش دهند و خطر تشدید شدن این بیماری را در مادر کاهش دهند.

3- کورتیکواستروئیدها:

این داروها به آرامش سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کنند و می‌توانند درد و تورم را کاهش دهند. این داروها بصورت اشکال مختلفی از جمله داروهای تزریقی، کرم‌های موضعی و قرص‌ها وجود دارند. نمونه آن‌ها داروی کورتیکواستروئیدی پردنیزون است. کورتیکواستروئیدها می‌توانند عوارض جانبی مانند عفونت و پوکی استخوان ایجاد کنند. مهم است که دوز و مدت زمان مصرف را به حداقل برسانید.

4- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی:

نقش این داروها سرکوب سیستم ایمنی بدن می‌باشد. از آنجایی که این داروها بسیار قوی هستند و می‌توانند دفاع بدن در برابر عفونت را کاهش دهند، معمولاً فقط در مواردی که لوپوس شدید باشد و یا بر بسیاری از اندام‌ها تأثیر بگذارد، از آن‌ها استفاده می‌شود. آن‌ها هم‌چنین برای کاهش میزان و قرار گرفتن در معرض استروئیدها استفاده می‌شوند.

به همین دلیل به آن‌ها به عنوان "داروهای مصرف کننده استروئید" نیز گفته می‌شود. مثال‌ها شامل متوترکسات، مایکوفنولات مفتیل، اسید مایکوفنولیک و آزاتیوپرین هستند.

5- بیولوژیکی:

این موارد داروهایی هستند که منشأ بیولوژیکی دارند. در برخی از آن‌ها از آنتی بادی‌هایی استفاده شده که می‌توانند پروتئینی را که برای پاسخ ایمنی مهم است در بدن مسدود کنند.

مهم است که چگونگی تأثیر داروها بر علائم تحت کنترل قرار بگیرد. اگر داروی عوارض جانبی دارد یا دیگر برای درمان علائم موثر واقع نمی‌شود ، بهتر است برای تغییر دارو به پزشک اطلاع داده شود.

درمان‌های خانگی لوپوس

اگر چه نیازی به پیروی از رژیم غذایی خاصی در این افراد وجود ندارد ولی بهتر است این افراد از رژیم غذایی متعادل و سالمی بهره بگیرند مانند:

• ماهی پر از اسیدهای چرب امگا 3 مانند ماهی سالمون، ماهی تن یا ماهی خال مخالی که مصرف آن باید به دلیل نیاز شما و آگاهی از میزان بالای جیوه مورد بررسی قرار گیرد.
• غذاهای پر کلسیم مانند محصولات لبنی کم چرب
• خوردن منابع کربوهیدراتی غلات کامل
• خوردن ترکیبی از میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ

هم‌چنین بعضی از غذاهایی وجود دارد که افراد مبتلا به لوپوس معمولاً به دلیل داروهایی که معمولاً مصرف می‌کنند، باید از مصرف آن‌ها پرهیز کنند. برخی از نمونه‌های غذاهایی برای عدم مصرف عبارتند از:

1- الکل:

الکل می‌تواند با بسیاری از داروها واکنش منفی یا تداخل داشته باشد. به عنوان مثال، می‌تواند باعث خون‌ریزی دستگاه گوارش در افراد مصرف کننده NSAID گردد. هم‌چنین می‌تواند احتمال التهاب را افزایش دهد.

2- یونجه:

اسید آمینه معروف به L-canavanine که در جوانه و دانه یونجه یافت می‌شود ممکن است التهاب را افزایش داده و منجر به افزایش علائم لوپوس شود.

3- غذاهای سرشار از نمک و کلسترول:

نه تنها حذف این مواد برای سلامتی کلی شما مفید است بلکه به دلیل استفاده از کورتیکواستروئید به جلوگیری از ایجاد نفخ و افزایش فشارخون نیز کمک می‌کند.

علاوه بر این، اگر به دلیل ابتلا به لوپوس حساسیت به نور وجو داشته باشد، فرد ممکن است دچار کمبود ویتامین D شود. مصرف مکمل ویتامین D به افراد کمک می‌کند.

منابع:

1. https://www.healthline.com/health/lupus