درباره بیماری بهجت Behçet's disease چه می‌دانید؟

بیماری بهجت Behçet's disease

بیماری بهجت یا سندرم بهجت، یک بیماری طولانی مدت التهابی است که بر عروق خونی بدن اثر می‌گذارد. این بیماری منجر به بیماری‌های دیگری نیز می‌شود از قبیل:

•  مشکلات عروقی
• زخم‌های دهان
• زخم‌های ناحیه ژنیتال
• زخم‌های پوست
•  التهاب چشم
• آرتریت
• التهاب روده
• التهاب مغز و نخاع

حقایقی در مورد بیماری بهجت 

این بیماری یک وضعیت عود کننده و تحریک کننده است. به این معنی که گاهی اوقات علائم وجود ندارد، اما در طول روز، علائم بدتر می‌شوند. بیماری بهجت یک بیماری نادر است که بیشتر در ترکیه دیده می‌شود اما ممکن است در کشورهای دیگر در سراسر جهان نیز اتفاق می‌افتد.

بر اساس گزارش انجمن بیماری‌های ایالات متحده آمریکا، شیوع بیماری Behcet در ترکیه به میزان 400 مورد در هر 100000 نفر است. بیماری Behçet از هر 170000 نفر در ایالات متحده، یک نفر را مبتلا می‌کند. این بیماری مسری نیست و نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. بیماری بهجت به طور متفاوتی بیماران را تحت تاثیر قرار می‌دهد و علائم آن ممکن است در طول یک هفته یا بیشتر تشدید و تضعیف شوند.

علائم سندرم بهجت

این بیماری باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم در مناطق مختلف بدن می‌شود. این علائم عبارتند از:

1. اثر بیماری بهجت روی دهان 

به طور معمول، زخم‌های دردناک در دهان اولین علامت بیماری بهجت است. این زخم‌ها می‌توانند از هر نقطه در دهان، مناطق خاص شامل زبان، لب‌ها، لثه‌ها، لوزه‌ها، قسمت‌های کناری دهان سمت گونه‌ها، سقف دهان و پشت گلو اتفاق بی‌افتد. زخم‌های دهان ناشی از بیماری بهجت می‌تواند:

• زخم‌های دردناک
• زخم‌های کم عمق یا عمیق
• زخم‌های گرد یا بیضی شکل
• زخم‌های سفید یا زرد با هاله قرمز و دردناک
• زخم‌هایی به قطر 1 تا 20 میلیمتر باشد.

زخم‌های دهان اغلب در طی 10 تا 20 روز از بین می‌روند.

2. اثر بیماری بهجت روی اندام تناسلی 

بیش از نیمی از افرادی که درگیر بیماری بهجت هستند، زخم‌های تناسلی را تجربه خواهند کرد. این بیماری شامل مردان و زنان است. در مردان ممکن است این زخم‌ها بر روی شکم و یا ناحیه تناسلی و یا قسمت بیضه‌ها باشند. گاهی اوقات این ضایعات با یک وضعیت دیگر مرتبط با اپیدیدیمیت، التهاب لوله‌هایی که اسپرم را حمل می‌کنند، مرتبط است. زنان ممکن است زخم‌های ناخن، مهبل و دهانه رحم را تجربه کنند.

3. اثر بیماری بهجت روی پوست 

افراد مبتلا به بیماری Behçet ممکن است مشکلات پوستی به نام اریتم گرهی erythema nodosum را تجربه کنند. این بیماری پاسخ پوست به التهاب است که باعث ایجاد جوش‌ها و زخم‌های قرمز و نارنجی می‌شود. این زخم‌ها ممکن است شبیه به ضربه و یا کبودی باشد. سایر ضایعات مرتبط با بیماری بهجت شامل ندول‌های آکنه، پوسیدوفوللیکولیت و ضایعات پاپولوپلاستی است.

4. اثر بیماری بهجت بر روی چشم

افرادی که دچار بیماری بهجت هستند، اغلب التهاب لایه میانی چشم را تجربه می‌کنند. این بیماری به عنوان یوئیت uveitis شناخته می‌شود. علائم رایج شامل درد، تاری دید، حساسیت به نور و تولید بیش از اندازه اشک است. یک لایه از خون ممکن است در داخل چشم دیده شود.

5. بیماری بهجت و مشکلات عروقی

التهاب رگ‌ها و عروق می‌تواند منجر به عوارض جدی نظیر لخته شدن خون، آنوریسم و ​​مسدود شدن عروق خونی باشد. افراد مبتلا به بیماری بهجت ممکن است شرایطی به نام ترومبوفلبیت داشته باشند که نشانه‌هایی از قبیل قرمزی، درد، گرم شدن و تورم اندام را به علت حضور لخته خون تجربه کنند. هم‌چنین احساس سنگینی و درد ناگهانی در قفسه سینه نیز وجود دارد.

6. اثر بیماری بهجت بر روی آرتروز

ممکن است یک یا چند مفصل به دلیل بیماری بهجت ملتهب شوند. درد، تورم و سفتی معمولا طی چند هفته کاهش می‌یابد. مفاصلی که بیشترین آسیب را شامل می‌شوند، عبارتند از زانو، مچ پا، مچ دست و آرنج. برخی از افراد مبتلا به بیماری بهجت درد کمر یا باسن را که ناشی از التهاب به مفصل در لگن است، تجربه خواهند کرد. هیچ آسیب مفصلی دائمی در ارتباط با آرتریت مرتبط با بهجت ​​وجود ندارد.

7. اثر بیماری بهجت بر روی دستگاه گوارش

بیماران مبتلا به بیماری بهجت، ممکن است نشانه‌هایی از قبیل عدم اشتها، درد، استفراغ، اسهال و خون‌ریزی مجدد رکتوم را تجربه کنند. یک بیماری نادر، به نام سندرم Budd-Chiari، ممکن است در برخی از بیماران ایجاد شود. در این حالت ممکن کبد خون‌ریزی کند.

8. اثر بیماری بهجت روی اندام‌های تنفسی و ریه

اگر چه این موضوع نادر است، ولی ممکن است ریه‌ها را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. این بیماری می‌تواند علائمی مانند سرفه، تنگی نفس و آنوریسم در عروق ریوی ایجاد کند.

9. اثر بیماری بهجت روی سیستم عصبی مرکزی

بیماری بهجت می‌تواند منجر به التهاب سیستم عصب مرکزی نیز بشود. این التهاب می‌تواند علائمی مانند سردرد، سردرگمی، سکته مغزی، تغییرات شخصیت، عدم تمرکز، تب، تعادل ضعیف و از دست دادن حافظه را ایجاد کند. تب، سردرد و گرفتگی گردن، این علائم می‌تواند التهاب مغز را نشان دهد. علائم درمان نشده ممکن است منجر به سکته مغزی شود.

علل بروز بیماری بهجت

علت دقیق بیماری بهجت ناشناخته است، اما تصور می‌شود که بیماری ناشی از یک مشکل خود ایمنی باشد. در این نوع شرایط، سیستم ایمنی به اشتباه به یک ماده یا فرآیند طبیعی در بدن واکنش نشان می‌دهد و به همین دلیل بدن دچار التهاب می‌شود. برخی از فاکتورها سبب می‌گردد که خطر ابتلا به بیماری در فرد افزایش یابد. این موارد شامل:

1- سن و جنسیت

همه سنین و جنسیت‌ها در معرض خطر ابتلا به بیماری بهجت قرار دارند، اما بیشتر افراد مبتلا در بین 20 الی 30 سالگی قرار دارند. هم‌چنین مردان معمولا علائم شدیدتری نسبت به زنان دارند.

2- قومیت و موقعیت جغرافیایی

این موضوع ممکن است در چگونگی پیشرفت بیماری فردی نقش داشته باشد. این وضعیت در مردان خاورمیانه و آسیا و زنان ایالات متحده، نسبت به دیگر کشورهای غربی، ژاپن و کره جنوبی رایج‌تر است.

3- عوامل ژنتیکی و ارثی

ممکن است یک عنصر ژنتیکی یا ارثی برای بیماری وجود داشته باشد. بیماری بهجت نیز می‌تواند با باکتری‌ها، ویروس‌ها یا عوامل محیطی مرتبط باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است تا این عامل تایید شود.

روش تشخیص بیماری بهجت

از آنجا که تاکنون آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد، پزشکان باید در تمام این شرایط، بیماری را در نظر بگیرند.

1. وجود زخم‌های باز دهان حداقل سه بار در یک سال
2. زخم‌های تناسلی مداوم
3. التهاب چشم (یووییت) با آزمایش چشم تایید می‌شود
4. زخم‌های پوستی مداوم
5. یک آزمایش مثبت در طی 24-48 ساعت انجام آزمایش انجام می‌شود

در یک آزمایش، پزشک یک سوزن کوچک و تمیز را به پوست ساعد وارد می‌کند. اگر پس از 1 تا دو روز بر روی جای سوزن زخم ایجاد شد و  رو به گسترش بود جواب مثبت است.

درمان بیماری بهجت

زخم‌های دهان یک نشانه شایع در بیماری بهجت است. هیچ درمان برای بیماری بهجت وجود ندارد، اما برخی از درمان‌ها و انتخاب شیوه زندگی مناسب می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند. موسسه ملی آرتروز و بیماری‌های پوستی و اسکلتی عضلانی (NIAMS) پیشنهاد می‌کند که ورزش و استراحت برای کاهش درد و جلوگیری از عوارض بیشتر پیشنهاد شود.

1- درمان‌های دارویی

طبق گزارش سرویس بهداشت ملی (NHS) بریتانیا، داروهایی که برای جلوگیری از نقرس استفاده می‌شوند و هم‌چنین داروهایی که برای جلوگیری از مشکلات ایمنی بدن استفاده می‌شوند، می‌توانند در بهبود نسبی بیماری تاثیرگذار باشند، این داروها مانند:

• آزاتیوپرین azathioprine
• سیکلوسپورین cyclosporine
• سیکلوفسفامید cyclophosphamide

2- درمان موضعی

این نوع درمان می‌تواند شامل تسکین دهنده درد، از جمله کورتیکواستروئیدهایی که به شکل ژل هستند، قطره‌های چشمی و پماد باشند. نمونه‌هایی از این دارو عبارتند از:

• تریامسینولون استونید triamcinolone acetonide
• بتامتازون betamethasone
• دگزامتازون dexamethasone
• کلشیسین colchicine  

بیماری بهجت در دوران حاملگی

بهتر است حدالامکان در دوران حاملگی از این داروها استفاده نکنید. در نوزادان این بیماری نادر است و ممکن است بین 6 تا 8 هفته از بین برود.

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/310313.php
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Behçet%27s_disease