آرتریت روماتوئید از جمله بیماریهای رایج روزگار ماست. در همین کشور خودمان کم نیستند کسانی که به این بیماری مفصلی دچار هستند و بالاجبار ناملایمتیهای آن را تحمل میکنند.
ما در این نوشتار، به علائم، علل و شیوههای درمان بیماری آرتریت روماتوئید خواهیم پرداخت. سعی خواهیم کرد به طور نسبتاً جامع و کامل در مورد این موارد صحبت کنیم. اما پیش از پرداختن به علائم، علل و روشهای درمان آرتریت روماتوئید بد نیست ببینیم اصلاً آرتریت روماتوئید چیست؟
آتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که میتواند موجب آسیب مفصلی در بدن شود. آسیب مفصلیای که در اثر آرتریت روماتوئید بروز میکند، معمولاً در هر دو سمت بدن خود را نشان میدهد.
یعنی اگر یک مفصل در سمت راست بدن دچار آسیب شود، نظیر همان مفصل در سمت چپ بدن نیز دچار آسیب خواهد شد. این نشانهای است که پزشکان عموماً از طریق آن آرتریت روماتوئید را از سایر انواع آرتریت، مثلاً استئوآرتریت، تشخیص میدهند.
بهتر است آرتریت روماتوئید در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود، زیرا درمان در این مراحل به مراتب آسانتر از مراحل بعدی است. بنابراین توجه به علائم مهم است، چرا که از طریق این علائم میتوان زودتر از آن که آرتریت پیشرفت کند آن را تشخیص داد و اقدام به درماناش نمود.
آرتریت روماتوئید یک بیماری طولانیمدت و یا همان مزمن است که علائماش عمدتاً زمان زیادی در بدن وجود دارند. این علائم عبارتاند از:
این علائم میتوانند در فردی شدید باشند و در فردی دیگر خفیف. مهم شدید یا خفیف بودن علائم نیست، بلکه مهم این است که این علائم نادیده گرفته نشوند و در صورت مشاهده، فرد به پزشک مراجعه کند تا تشخیص قطعی توسط پزشک انجام گیرد. در ادامه در مورد نحوهی تشخیص آرتریت روماتوئید توسط پزشک توضیح خواهیم داد.
تشخیص قطعی آرتریت روماتوئید میتواند فرآیندی زمانبر باشد، چرا که پزشک ممکن است از چند آزمایش برای تشخیص استفاده کند. معمولاً در وهلهی اول، پزشک از علائم و همچنین سابقهی این بیماری از بیمار پرسش خواهد کرد و پس از آن چند مورد از معاینات فیزیکی را بر روی مفاصل انجام خواهد داد.
پزشک پس از بررسی قرمزی، تورم و قدرت مفاصل، اگر تشخیص دهد که احتمال آرتریت روماتوئید وجود دارد بیمار را به نزد روماتولوژیست ارجاع خواهد داد. از آن جا که تشخیص آرتریت روماتوئید با یک آزمایش مقدور نیست، روماتولوژیست چند آزمایش را بر روی بیمار انجام خواهد داد.
آزمایش خون، تصویربرداری اشعه ایکس، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی و یا سونوگرافی هر یک میتوانند آزمایشهایی باشند که روماتولوژیست جهت تشخیص آرتریت روماتوئید انجام خواهد داد.
علت اصلی آرتریت روماتوئید مشخص نیست، اما برخی عوامل هستند که احتمالاً در بروز آرتریت روماتوئید دخیل اند. این عوامل عبارتاند از:
داروهای مورد استفاده در درمان میتوانند عوارضی به همراه داشته باشند، مثل مشکلات در معده، و مشکلات ناشی از استفاده طولانی مدت از استروئید.
آرتریت روماتوئید کودکان عبارت است از یک بیماری التهابی بافت همبند، عمدتاً بافت مفاصل، که در کودکان رخ میدهد.
امکان دارد با آرتریت ناشی از بیماری لایم اشتباه شود. مفاصلی که درگیر میشوند معمولاً عبارتند از زانو، آرنج، مچ پا، و گردن. التهاب میتواند عضلات نزدیک مفصل، غضروف، و غشاهای پوشاننده مفصل را نیز متأثر سازد. این بیماری بین سنین ۵-۲ سالگی آغاز میشود، و اغلب تا جوانی بهبود مییابد. این بیماری در دختران چهار برابر شایعتر از پسران است.
درمانی قطعی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد، اما مواردی وجود دارند که میتوانند به بیمار جهت کنترل و مدیریت علائم این بیماری کمک کنند از جمله:
داروهای زیادی برای آرتریت روماتوئید وجود دارند. برخی از آنها برای کاهش درد مفید هستند و برخی عوارض را کاهش میدهند و در واقع کاری میکنند که مشکل فقط در همان مفصل باقی بماند. از مهمترین و رایجترین داروهای آرتریت روماتوئید میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
برخی درمانهای خانگی نیز وجود دارند که میتوانند در راستای مدیریت و کنترل آرتریت روماتوئید مفید باشند. این درمانها عبارتاند از:
پیروی از یک رژیم غذایی مناسب نیز میتواند از جمله مواردی باشد که در کنترل و مدیریت آرتریت روماتوئید مفید هستند. پزشک شما احتمالاً یک رژیم غذایی ضد التهاب حاوی آنتی اکسیدانها، ویتامینها و امگا 3 را برای شما تجویز خواهد کرد. برای دریافت آنتی اکسیدانها، میتوان از مواد غذایی زیر مصرف کرد:
برای دریافت اسیدهای چرب امگا 3 نیز میتوان مصرف مواد غذایی زیر را افزایش داد:
البته مصرف مواد غذایی حاوی فیبر نیز میتواند برای کاهش التهاب سودمند باشد. میوهجات، سبزیجات و غلات کامل سرشار از فیبر هستند. ضمناً غذاهای حاوی فلاونوئیدها نیز میتوانند برای بهبود شرایط آرتریت روماتوئید مفید باشند. از مهمترینِ این مواد غذایی میتوان به موارد زیر اشاره داشت: