عملکرد ویتامین B1 (تیامین) در بدن و نقش آن در سلامتی انسان چیست

ویتامین B1 یا تیامین چیست

ویتامین B1 یا تیامین یک ویتامین محلول در آب است که بدن را قادر می‌سازد که از انرژی کربوهیدرات استفاده کند. این مسئله برای متابولیسم گلوکز ضروری است و نقش کلیدی در عملکرد اعصاب، عضلات و قلب دارد.

ویتامین محلول در آب چیست؟

ویتامین‌ها بر طبق موادی که در آن حل می‌شوند طبقه‌بندی می‌شوند. بعضی از ویتامین‌ها در آب حل می‌شوند و بقیه در چربی حل می‌شوند. ویتامین‌های محلول در آب از طریق جریان خون منتقل می‌شوند. هر ویتامینی که در بدن استفاده نشود توسط ادرار دفع می‌شود. انسان‌ها به منبعی از ویتامین B1 نیاز دارند، زیرا این ویتامین در بدن ذخیره نمی‌شوند. بنابراین این ویتامین باید بخشی از رژیم غذایی روزانه باشد.

نقش ویتامین B1 (تیامین) در بدن چیست

این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها در بدن و عملکرد اعصاب دارد. تیامین از راه روده جذب خون می‌شود. تغییراتی بر روی آن صورت می‌گیرد و آماده استفاده بافت‌ها می‌گردد. یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد می‌کند، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین تیامین می‌شود.

عملکرد آن در اندام‌ها، فعال کردن آنزیم‌های لازم برای سوختن قند در بدن است. این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه کربن دارد. نقش مهم دیگر آن در اعصاب است. ما برای انجام هر حرکت یا درک حواس از محیط، نیاز به انتقال پیام‌های عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس داریم، تیامین در انتقال پیام‌های عصبی نقش مهمی‌دارد.

تمام ویتامین‌های B در آب حل می‌شوند. آن‌ها به تبدیل کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین به انرژی یا گلوکز کمک می‌کنند. آن‌ها برای حفظ سلامت کبد، پوست، مو و چشم سالم ضروری هستند. هم‌چنین در سیستم عصبی نقش دارند و برای عملکرد مغز مورد نیاز هستند. ویتامین B1، ویتامینی ضد استرس است، زیرا ایمنی بدن را در هنگام استرس افزایش می‌دهد.

کمبود ویتامین B1 یا تیامین چه تاثیری بر سلامت انسان دارد

ویتامین B1 یا تیامین، به جلوگیری از بیماری‌های سیستم عصبی، مغز، ماهیچه‌ها، قلب، معده و روده کمک می‌کند. هم‌چنین در جریان الکترولیت‌ها در سلول‌های عضلانی و عصبی درگیر است. این ویتامین از بیماری‌هایی مانند بری بری که شامل اختلالات قلب، اعصاب و دستگاه گوارش است جلوگیری می‌کند.

کاهش وزن و بی‌اشتهایی ممکن است در صورت عدم وجود تیامین باشد. در اثر کمبود تیامین مشکلات ذهنی، از جمله سردرگمی و از دست دادن حافظه کوتاه مدت، ضعف ماهیچه و علائم قلبی عروقی اتفاق می‌افتد. مصرف الکل باعث کمبود تیامین می‌شود زیرا الکل در فرآیند جذب تیامین توسط بدن اختلال ایجاد می‌کند.

سندرم Wernicke-Korsakoff یک اختلال برای افرادی است که الکل زیاد می‌نوشند. این بیماری به کمبود تیامین ارتباط دارد و اگر درمان نشود، می‌تواند مرگ‌بار باشد. افراد مبتلا به سندرم Wernicke-Korsakoff و کسانی که الکل دفع می‌کنند ممکن است برای بهبود به تزریق تیامین روی آورند. افراد مبتلا به الکلیسم، افرادی که سرطان دارند، رژیم غذایی نامناسب، زنان باردار و همودیالیزها در معرض خطر کمبود تیامین هستند.

سایر بیماری‌ها، مانند ایدز، می‌توانند جذب مواد مغذی را کاهش دهند و این می‌تواند به کمبود ویتامین B1 منجر شود.

ویتامین B1 (تیامین) در چه محصولات غذایی یافت می‌شود

غلظت بالایی از ویتامین B1 در لایه‌های بیرونی و جوانه‌های غلات و هم‌چنین در مخمر، گوشت گاو، آجیل، غلات، دانه‌های کامل و بقولات وجود دارد. میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین B1 شامل گل کلم، پرتقال، تخم مرغ، سیب زمینی، مارچوبه و کلم می‌باشد.

غلات صبحانه و محصولات ساخته شده با آرد سفید یا برنج سفید ممکن است با ویتامین B1 غنی شده باشند. در ایالات متحده، حدود نیمی از ویتامین B1 را از غذاهایی که به طور طبیعی حاوی تیامین است جذب می‌کنند. گرمایش، پخت و پز و غذاهای فرآوری شده و جوشاندن آن‌ها در آب، تیامین را از بین می‌برد. ویتامین B1 محلول در آب است، بنابراین در حین پخت و پز در آب حل می‌شود. برنج سفید تنها یک دهم از تیامین موجود در برنج قهوه‌ای را دارد.

باید توجه داشته که چای و قهوه حاوی تانن (Tannin) هستند. این ماده شیمیایی ممکن است با تیامین تداخل داشته باشد و جذب آن را سخت‌تر کند. بعضی از مواد شیمیایی در ماهی خام می‌توانند تیامین را از بین ببرند، به طوری که اگر مقادیر زیادی خورده شوند، به کمبود این ویتامین منجر می‌شود. پخت و پز این مواد شیمیایی را از بین می‌برد و تیامین نیز بین می‌رود.

مقدار مورد نیاز تیامین یا ویتامین B1 چه مقدار است

توصیه می‌شود مردها روزانه ۱.۲ میلی‌گرم و خانم‌ها ۱.۱ میلی‌گرم تیامین مصرف کنند. زنان باردار و شیرده نیز باید هر روز ۱.۴ میلی‌گرم مصرف کنند. مؤسسه ملی سلامت خاطر نشان می‌سازد که یک وعده غلات صبحانه غنی شده حاوی ۱.۵ میلی‌گرم تیامین است که بیش از ۱۰۰ درصد از میزان توصیه شده روزانه است. یک تکه نان گندم حاوی ۰.۱ میلی‌گرم یا ۷ درصد از نیاز روزانه است، در حالی که پنیر، مرغ و سیب حاوی تیامین نیست.

مصرف مکمل‌های ویتامین B1

در حالی که شواهد نشان می‌دهد مصرف بیش از حد ویتامین B1 آسیبی نمی‌رساند اما اداره غذا و داروی آمریکا برای استفاده از مکمل‌ها هشدار می‌دهد. آن‌ها از مردم می‌خواهند قبل از استفاده از مکمل‌ها با پزشک خود مشورت کنند.

بیمارانی که تیامین را برای درمان کمبود ویتامین B1 مصرف می‌کنند، افرادی هستند که التهاب اعصاب خارج از مغز یا پلاگر دارند. بیماران مبتلا به کولیت زخمی، اسهال مداوم و بی‌اشتهایی نیز ممکن است تیامین دریافت کنند. بیمارانی که در کما هستند نیز از تزریق تیامین بهره‌مند می‌شوند.

برخی از ورزشکاران ممکن است برای کمک به بهبود عملکرد خود از تیامین استفاده کنند. این ویتامین در لیست‌های WADA یا USADA جزء مواد ممنوعه برای ورزشکاران نیست. سایر شرایطی که ممکن است مکمل‌های تیامین به بدن کمک کنند عبارتند از: