سندرم خستگی مزمن (CFS) یک بیماری جدی و طولانیمدت است که بر بسیاری از سیستمهای بدن تأثیر میگذارد. نام دیگر آن آنسفالومیلیت / سندرم خستگی مزمن (ME / CFS) است. این بیماری، اغلب شما را در انجام فعالیتهای معمول ناتوان میکند، گاهی ممکن است حتی نتوانید از رختخواب بیرون بیایید.
دانشمندان علت بروز سندرم خستگی مزمن را نمیدانند. شاید بیش از یک عامل باعث بروز این بیماری شود. ممکن است که دو یا چند محرک برای ایجاد بیماری با هم کار کنند.
هر کسی میتواند CFS را بگیرد، اما اغلب بین افراد ۴۰ تا ۶۰ ساله شایع است. زنان بزرگسال بیشتر از مردان بالغ در معرض این بیماری هستند. تشخیص بیماری در سفیدپوستان بیشتر از نژادهای دیگر است.
علائم CFS میتوانند شامل موارد زیر باشد:
CFS میتواند غیرقابل پیشبینی باشد. علائم شما ممکن است از بین بروند، ممکن است در طول زمان تغییر کنند، گاهی اوقات ممکن است بهتر شوند و گاهی ممکن است بدتر شوند.
تشخیص این بیماری دشوار است. هیچ آزمایشی برای این بیماری وجود ندارد و بیماریهای دیگر نیز میتوانند موجب بروز علائم مشابهی شوند. پیش از تشخیص CFS، پزشک شما باید بیماریهای دیگر را کنترل کند. او یک معاینه کامل پزشکی انجام خواهد داد، ازجمله:
همچنین به نام علائم «هستهای» نامیده میشوند، که سه نشانه اولیه برای تشخیص موردنیاز است. توانایی برای انجام فعالیتهایی که قبل از بیماری معمول بودند، کاهش یافته است. این افت در سطح فعالیت همراه با خستگی رخ میدهد و باید شش ماه یا بیشتر طول بکشد. افراد مبتلا به ME / CFS نوعی از خستگی را تجربه میکنند که بسیار متفاوت از خستگی معمولی است.
احساس خستگی میتواند شدید باشد. این خستگی نتیجه فعالیت سخت و غیرمعمول نیست. با خواب یا استراحت از بین نمیرود. پیش از آنکه بیمار شود (نه مادامالعمر) مشکلی نداشت. بدتر شدن علائم این سندرم پس از فعالیت فیزیکی یا ذهنی که پیش از بیماری باعث ایجاد مشکل نمیشد. این امر بهعنوان اختلال ضعف پس از عمل (PEM) شناخته میشود.
افراد مبتلا به ME / CFS اغلب این تجربه را "سقوط"، "عود" یا "فروپاشی" توصیف میکنند، در طول PEM هرگونه علائم ME / CFS ممکن است بدتر شود یا برای اولین بار به نظر میرسد، ازجمله مشکل تفکر، مشکلات خواب، گلودرد، سردرد، احساس سرگیجه یا خستگی شدید.
ممکن است بیمار چندین هفته یا بیشتر طول بکشد تا احساس بهتری داشته باشند. گاهی اوقات ممکن است بیماران در خانه یا حتی بهطور کامل در رختخواب بمانند. افراد مبتلا به ME / CFS قادر به پیشبینی آنچه باعث این بیماری خواهد شد یا تا چه مدت طول خواهد کشید، نیستند. به عنوان مثال:
خرید در فروشگاه خواربار ممکن است باعث خستگی فیزیکی شود که نیاز به چرت زدن در ماشین قبل از رانندگی به سمت خانه و یا درخواست تاکسی برای بازگشت به خانه دارد. با دوش گرفتن ممکن است فرد مبتلا به سندرم خستگی مزمن، محدوده تخت را ترک کند و قادر به انجام کاری برای چند روز نباشد.
کار کردن ممکن است منجر به سپری کردن شبها و تعطیلات آخر هفته برای دریافت انرژی پس از تلاش شود. علاوه بر این علائم اصلی، نشانه زیر برای تشخیص موردنیاز است:
افرادی که دارای ME / CFS هستند، ممکن است حتی بعد از یک شب کامل خوابیدن، احساس بهبود یا کم شدن خستگی نکنند. برخی از افراد مبتلا به ME / CFS ممکن است مشکلات در خواب داشته باشند.
اکثر افراد مبتلا به ME / CFS دچار مشکل در فکر کردن، به یادآوردن چیزها و توجه به جزئیات هستند. بیماران اغلب این مشکل را «مه مغز» توصیف میکنند، چون احساس میکنند در مه گیر افتادهاند و نمیتوانند بهروشنی فکر کنند.
به اصطلاح عدم تحمل ارتواستاتیک نامیده میشود. افراد مبتلا به ME / CFS ممکن است درحالیکه ایستاده یا بلند میشوند، سرگیجه و ضعف داشته باشند. همچنین امکان تغییراتی در بینایی همچون تار شدن یا دیدن نقاط داشته باشند.
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، اما نه همه افراد علائم دیگری دارند. درد در افراد مبتلا به ME / CFS بسیار رایج است. نوع درد و کیفیت آن در افراد بسیار متفاوت است. درد و رنج افراد مبتلا به ME / CFS ناشی از جراحت نیست. شایعترین انواع درد در این بیماری عبارتاند از:
برخی افراد مبتلا به ME / CFS همچنین ممکن است علائم دیگری داشته باشند:
هیچ درمان یا تأیید درمان برای CFS وجود ندارد، اما ممکن است بتوانید برخی از علائم خود را درمان یا مدیریت کنید. شما، خانواده و پرستارتان باید با هم یک برنامهریزی برای بهبود علائم داشته باشید. شما باید تشخیص دهید که کدام علامت بیشترین مشکلات را ایجاد میکند و سعی کنید اول آن را درمان کنید.
برای مثال، اگر مشکلات خواب بیش از همه شما را تحت تأثیر قرار دهند، ابتدا از عادتهای خوب خواب استفاده کنید. اگر این کار کمکی نمیکند، ممکن است نیاز به مصرف دارو و یا مراجعه به پزشک متخصص داشته باشید.
استراتژیهایی از قبیل یادگیری روشهای جدید برای مدیریت فعالیت نیز میتواند مفید باشد. شما باید مطمئن شوید که "فشار و سقوط" را انجام ندهید. این موضوع میتواند زمانی اتفاق بیفتد که احساس بهتری دارید، بنابراین تصمیم میگیرید کارههای زیادی انجام دهید و سپس دوباره بدتر میشوید.
ازآنجاکه فرآیند یک برنامه درمانی و مراقبت از خود میتواند سخت باشد، مهم است که حمایت اعضای خانواده و دوستان را داشته باشید. هیچ درمان جدیدی را بدون صحبت کردن با ارائهکننده مراقبتهای بهداشتی خود امتحان نکنید. برخی از درمانها که به عنوان درمان CFS تبلیغ میشوند، اثبات نشدهاند، اغلب پرهزینه هستند و میتوانند خطرناک باشند.
استراتژیهایی که استفاده از داروها را شامل نمیشوند و ممکن است برای برخی از بیماران مفید باشند:
صحبت کردن با درمانگر برای یافتن استراتژیهایی برای مقابله با بیماری و تأثیر آن بر زندگی روزمره و روابط اجتماعی.
یک رژیم متعادل برای سلامت همه افراد مهم است و برای هر فرد مبتلا و سایر افراد مفید خواهد بود.
پزشکان ممکن است آزمایشهایی را انجام دهند تا ببینند آیا بیماران فاقد مواد مغذی مهمی هستند، در این صورت مکملهایی را تجویز میکنند. پزشکان و بیماران باید در مورد هرگونه عوارض و مزایای مکمل صحبت کنند و هرگونه تعامل احتمالی را که ممکن است با داروهای تجویزی رخ دهد، در نظر بگیرند. پس از دریافت مکملها آزمایشها را پیگیری کنید تا از بهبود سطح مواد مغذی اطلاع پیدا کرده و برنامهریزی درمانی را ادامه دهید.
مراقبه، مدیتیشن، ماساژ ملایم، تنفس عمیق یا آرامش درمانی، ممکن است مفید باشد.