بیماری اسکیزوفرنی Schizophrenia، علائم و راه‌های درمان آن

آشنایی با بیماری اسکیزوفرنی Schizophrenia

اسکیزوفرنی یک اختلال روانی بسیار جدی است که در آن افراد به طور غریزی منجر به ترکیبی از توهم و تفکرات عجیب و غریبی شده که عملکرد روزانه را مختل می‌کند که بسیار خطرناک است. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیاز به درمان مادام العمر دارند. این بیماری در سنین 16 تا 30 سال بیشتر دیده می‌شود. مردان سنین پایین‌تر، بیشتر از زنان دچار این بیماری می‌شوند. این بیماری حدود 1 درصد از بزرگسالان جهان را به خود اختصاص می‌دهد.

انواع اسکیزوفرنی

پیش از این، تعدادی از زیرمجموعه‌های اسکیزوفرنی وجود داشت؛ این بیماری‌ها شامل اسکیزوفرنی پارانوئیدی، اختلال اسکیزوفرکتیک بود.

علائم اسکیزوفرنی چیست؟

تعداد قابل توجهی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی باید به دیگران متکی باشند، زیرا آن‌ها قادر به انجام کار یا مراقبت از خود نیستند. بسیاری نیز ممکن است در برابر درمان مقاومت کنند و استدلال می‌کنند که اصلا مشکلی نداشته‌اند. اثرات اسکیزوفرنی به مراتب فراتر از خود بیمار است. خانواده‌ها، دوستان و جامعه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان 

• افسردگی 
• گوشه گیری 
• کمبود انگیزه 
• افت تحصیلی 
• اختلالات خواب 

علائم و نشانه‌های اسکیزوفرنی بسته به فرد متفاوت است. علائم به چهار دسته تقسیم می‌شوند که شامل:

1. علائم مثبت: هم‌چنین به عنوان علائم روانی شناخته شده است. به عنوان مثال، توهمات.
2. علائم منفی: این به عناصری اشاره دارد که از فرد گرفته می‌شود. به عنوان مثال، عدم بیان منظور یا عدم انگیزه.
3. علائم شناختی: این علائم بر فرآیندهای تفکرات شخصی تاثیر می‌گذارد. آن‌ها ممکن است علائم مثبت یا منفی باشند.
4. علائم عاطفی: معمولا علائم منفی مانند احساسات خفیف

علائم اسکیزوفرنی شدید

1. هذیان

شنیدن صداهای عجیب و غریب و یا بوییدن بویی که وجود ندارد و یا مزه‌ای که وجود ندارد.

2. اختلالات تفکر

این فرد ممکن است بدون هیچ دلیل پرخاش کند و یا رفتارهای عجیب و غریب از خود نشان دهد.

3. فقدان انگیزه (avolition) 

بیمار انگیزه خود را از دست می‌دهد. دیگر انگیزه‌ای برای کار و فعالیت‌های روزانه ندارد. حتی نمی‌تواند کارهای روزانه خود را به درستی انجام دهد.

4. بیان ضعیف از احساسات

این فرد نمی‌تواند نسبت به محرک‌های محیط از خود واکنش درستی نشان دهد.

5. گوشه گیری اجتماعی

بیمار در این شرایط از اجتماع کناره گیری می‌کند. زیرا فکر می‌کند که اجتماع به او آسیب می‌زند.

6. ترس

بیمار فکر می‌کند همه می‌خواهند به او صدمه بزنند. به همین دلیل نمی‌تواند ارتباط برقرار کند.

7. مشکلات شناختی

تمرکز بیمار را کم کرده به نحوی که بیمار دیگر قادر به پردازش کارها نیست. به همین دلیل کار کردن برای او دشوار می‌شود.

8. خودکشی، تلاش‌های خودکشی و افکار خودکشی

9. آسیب به خود

10. اختلالات اضطرابی و اختلال وسواسی

11. افسردگی

12. سوء استفاده از الکل یا داروهای دیگر، از جمله تنباکو

13. ناتوانی در کار یا حضور در مدرسه

14. مشکلات حقوقی و مالی و بی‌خانمانی

15. انزوای اجتماعی

16. مشکلات بهداشتی و پزشکی

17. رفتار تهاجمی، اگر چه غیرمعمول است

علل اسکیزوفرنی

کارشناسان معتقدند که عوامل متعددی در شروع اسکیزوفرنی نقش دارند. شواهد حاكی از آن است كه عوامل ژنتیكی و محیطی با هم در مقابله با اسكیزوفرنی موثرند. در زیر به لیستی از عواملی که به نظر می‌رسد به شروع اسکیزوفرنی کمک می‌کند اشاره شده است :

1. مسائل ژنتیکی و ارثی

اگر هیچ سابقه اسکیزوفرنی در یک خانواده وجود ندارد، شانس توسعه آن کمتر از 1 درصد است. با این حال، اگر این بیماری در خانواده تشخیص داده شود احتمال ابتلا اسکیزوفرنی به افراد دیگر بیشتر از 10درصد خواهد بود.

2. عدم تعادل شیمیایی در مغز

کارشناسان معتقدند که عدم تعادل دوپامین، انتقال دهنده عصبی، در شروع اسکیزوفرنی دخیل است. دیگر انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین نیز ممکن است در بروز این بیماری دخیل باشد.

3. روابط خانوادگی

شواهدی وجود ندارد که اثبات کند یا حتی نشان دهد که روابط خانوادگی ممکن است باعث اسکیزوفرنی شود، اما برخی از بیماران مبتلا به بیماری معتقدند که تنش‌های خانوادگی باعث بروز این بیماری خواهد شد.

4. فاکتورهای محیطی

اگر چه هیچ اثبات قطعی وجود ندارد، اما بعضی از عفونت‌های ویروسی شانس بروز این بیماری را افزایش می‌دهند.

5. مشکلات خانوادگی

مانند اضطراب شدید و اتفاقات بد در زندگی مانند طلاق و بیکاری باعث شیوع این بیماری خواهد شد.

6. مواد مخدر

مواد مخدر مانند ماری‌جوانا می‌تواند باعث اسکیزوفرنی شود. تجویز برخی از استروئیدها و محرک‌ها ممکن است اختلالات روانی ایجاد کنند.

تشخیص اسکیزوفرنی

1. آزمایش خون

2. مطالعات تصویربرداری

برای تشخیص تومورها و مشکلات ساختار مغز

3. ارزیابی روانشناختی

یک متخصص وضعیت ذهنی بیمار را با در نظر گرفتن افکار، احساسات، توهم، صفات خودکشی، گرایش‌های خشونت آمیز یا احتمال خشونت و هم‌چنین مشاهده رفتار و ظاهر خود، ارزیابی خواهد کرد. هم‌چنین لازم است که نشانه‌ها و علائم ناشی از آن، به عنوان مثال، یک دارو تجویز شده یا سوء مصرف مواد باشد. بیمار باید حداقل دو مورد از علائم زیر را داشته باشید:

1. توهمات
2. رفتار غیرطبیعی یا شیمیایی
3. هذیان گفتن

درمان اسکیزوفرنی

مشاوره روان‌شناسی می‌تواند به درمان علائم اسکیزوفرنی کمک کند. درمان می‌تواند به کاهش بسیاری از علائم اسکیزوفرنی کمک کند. روان‌پزشکان می‌گویند موثرترین درمان برای بیماران اسکیزوفرنی معمولا ترکیبی از موارد زیر است:

• دارو
• مشاوره روانشناسی
• خود درمانی

درمان‌های دارویی اسکیزوفرنی

عمومی‌ترین داروهای اسکیزوفرنی عبارتند از:

1- Risperdal) Risperidone)

این دارو یکی از شایع‌ترین داروهای اسکیزوفرنی است که دارای عوارض جانبی احتمالی شامل: افزایش وزن و دیابت هستند، اما در مقایسه با کلوزاپین یا اولانزاپین، کم خطرتر است

2- Olanzapine) Zyprexa)  

هم‌چنین ممکن است علائم منفی اسکیزوفرنی را بهبود بخشد. با این حال، خطر افزایش وزن و دیابت قابل توجه است.

3- (Quetiapine (Seroquel

خطر افزایش وزن و دیابت را زیاد می‌کند، با این حال، این خطر کمتر از کلوزاپین یا اولانزاپین است.

4- (Ziprasidone (Geodon

این دارو خطر افزایش وزن و دیابت را زیاد کرده ولی آریتمی قلبی را نیز درمان می‌کند.

5- Clozapine) Clozaril)

این دارو برای درمان اختلالات رفتاری و خودکشی بسیار مفید است. ولی خطر افزایش وزن و دیابت را بیشتر خواهد کرد.

6- Haloperidol

آنتی سایکوسیتی که برای درمان اسکیزوفرنی استفاده می‌شود. این دارو اثر طولانی مدت دارد و هزینه‌های شخصی سنگینی به خود و اغلب به کسانی که در اطراف آن‌ها هستند متحمل می‌کند. بیمار باید حتی در صورت بروز علائم از دارو استفاده کند. در غیر این صورت آن‌ها دوباره خواهند آمد.

منابع:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/36942.php